Yeni Bir Araştırmaya Göre Telefonun Şarjı Bitene Kadar Beklemek Cihazınıza Zarar Veriyor
Günümüzde akıllı telefonlar, laptoplar ve hatta elektrikli araçlar hepimizin günlük rutininde büyük yer kaplıyor. Lakin birçoğumuz bu aygıtların pillerini nasıl şarj ettiğimizi pek de önemsemiyoruz, değil mi? ‘Bitince şarja takarım.’ mantığıyla yaşamak yaygın olsa da yeni bir araştırma bu alışkanlığın uzun vadede çok ziyanlı olabileceğini söylüyor. Telefonunuzu her seferinde %0’a kadar kullanmak, pilin yapısal bütünlüğüne de önemli ziyanlar veriyor. Üstelik bu ziyan, o denli kolay bir performans düşüşüyle sonlu değil.
Pillerin dayanıklılığı neden tam bitince düşüyor?
Telefonlarımızda ve bilgisayarlarımızda kullanılan lityum-iyon pillerin iç yapısı, düşündüğünüzden daha hassas bir istikrara sahip. Güney Kore’deki Pohang Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden Profesör Jihyun Hong’un liderliğindeki grup, bu pillerin ‘NMC’ yani nikel-manganez-kobalt içerikli katotlar kullandığını ve bu katotların şarj büsbütün tükendiğinde “quasi-conversion reaction” ismi verilen ziyanlı bir yansımaya girdiğini keşfetti.
Bu yansıma sırasında katottaki oksijen, lityum ile birleşerek lityum oksit oluşturuyor ve batarya içindeki elektrolitlerle gazlar üretip pilin yapısına ziyan veriyor. Üstelik hasar, nikel oranı arttıkça daha da şiddetli oluyor bu da berbat haber, zira son yıllarda çevresel ve ekonomik nedenlerle bataryalardaki kobalt azaltılıp yerine nikel kullanılıyor. Yani teknoloji ilerledikçe sorunun daha da büyümesi mümkün.
Peki pil sıhhati için ne yapmalıyız?
Araştırmada, yüksek nikel oranına sahip bataryaların büsbütün boşaltıldığında 250 döngü sonunda kapasitesinin sırf %3,8’ini koruyabildiği görüldü bu da bataryayı neredeyse işe yaramaz hale getiriyor. Lakin tıpkı bataryalar %0’a inmeden şarj edilirse, 300 döngü sonunda kapasitenin %75’inden fazlası korunabiliyor.
Yani pilin ömrü büsbütün kullanım biçimine bağlı. Uzmanlar, telefonunuzu büsbütün bitmeden, örneğin %30’larda şarja takmanızı öneriyor. Birebir biçimde daima %100’e kadar şarj etmek de önerilmiyor, birçok üretici %70’lerde bırakmayı daha sağlıklı buluyor.
“Şarjım bittiğinde takıyorum, ne olacak ki?” diyenler biraz düşünsün…
Pilinizi büsbütün bitirmek, yalnızca aygıtınıza değil, dolaylı olarak etrafa de ziyan verebilir. Zira bataryalar daha süratli bozuldukça daha sık değiştiriliyor, bu da üretim ve atık açısından tabiata önemli bir yük bindiriyor. Hasebiyle yalnızca kendi telefonunuzun değil, gezegenin sıhhatini da düşünmek istiyorsanız şarj alışkanlıklarınızı gözden geçirmenin tam vakti olabilir.
Bir sonraki sefer %1’e kadar dayanmadan evvel, tahminen de biraz erken şarj etmek size de telefonunuza da düzgün gelecektir. Ne de olsa bazen biraz tedbir, büyük sıkıntıların önüne geçebilir. Örneğin yeni bir telefona gereksinim duymak üzere…
