Uzayda Çekilen Fotoğraflarda Neden Yıldızları Göremiyoruz?
Hiç gece parlak dolunay varken gökyüzüne baktınız mı? Yıldızların neredeyse tamamının kaybolduğunu fark etmiş olabilirsiniz. Aslında bu, gündüz gökyüzünde yıldız göremememizle tıpkı mantığa dayanıyor. Ortam ışığı fazla güçlü olduğunda, gözlerimiz zayıf ışıkları seçemiyor. Uzayda da işler tam olarak bu türlü yürüyor! Gökyüzü siyah lakin yıldızlar görünmüyor zira ortam çok fazla ışıkla dolu.
Kaynak 1, Kaynak 2
Bu kadar siyah bir gökyüzünde neden yıldızlar görünmez?
Ortamın ışığı fazla güçlüdür ve yıldızlar bu ışığın içinde adeta boğulur. Güneş’in aydınlattığı Dünya yüzeyi, yıldızlardan binlerce kat daha parlaktır. Astronotlar Dünya’ya ya da Güneş’e yakın bir tarafa baktıklarında, etraflarındaki bu ağır parlaklık, yıldızların cılız ışığını bastırır.
Aynı tesir Dünya’da da geçerlidir; gün ortasında gökyüzü mavidir lakin yıldızları göremeyiz zira güneş ışığı çok ağırdır ve gözlerimiz bu aydınlıkta zayıf kaynaklara odaklanamaz.
Gözümüz görebiliyorken kameralar neden göremiyor?
Astronotlar yıldızları görebiliyorlar ancak yalnızca yanlışsız istikamete ve gerçek vakitte baktıklarında. Mesela Güneş’ten uzak bir tarafa, yani gölgede kaldıklarında yıldızlar çok net bir halde gözüküyor. Fakat kameralar birebir başarıyı gösteremiyor zira ışığa karşı bizim gözlerimiz kadar hassas değiller.
Bir fotoğrafın yıldızları gösterebilmesi için kameranın pozlama mühleti çok uzun olmalı, zira yıldızlardan gelen fotonlar çok zayıftır ve fakat vakitle birikir. Ancak örneğin Ay yüzeyindeki bir astronotu net halde çekmek istiyorsanız, pozlama müddetini çok kısa tutmak zorundasınız aksi halde astronot yalnızca bembeyaz bir siluet olarak görünür.
Gerçek yıldızlı fotoğraflar nasıl çekiliyor pekala?
Yıldızların görülebildiği etkileyici fotoğrafların hepsi uzun pozlama usulüyle çekiliyor. Yani kameranın deklanşörü birkaç saniye değil, birkaç dakika ya da saat boyunca açık kalıyor. Böylelikle çok daha fazla foton lense ulaşıyor ve yıldızın imgesi oluşuyor.
Ancak bu uzun pozlamayla uzaydaki öbür şeyleri çekmek neredeyse imkansız zira örneğin Ay modülü ya da Dünya’nın yüzeyi bu müddette çok pozlanarak ayrıntılarını kaybeder. Bu nedenle uzay vazifelerinde çekilen karelerde yıldız yerine genelde aydınlık yüzeyler tercih ediliyor.
Karanlık, her vakit düşük ışık manasına gelmiyor.
Örneğin bir süpermarket otoparkında gece vakti gökyüzüne bakma durumuna benzetebiliriz. Etraf siyah olabilir ancak yapay ışık kaynakları yıldızları görmemize pürüz olur.
Aynı halde uzay istasyonlarının kendileri de ışık yayar, bu da ışık kirliliği oluşturur ve yıldızları görünmez kılar. Bu yüzden Gaia ve James Webb üzere teleskoplar, yıldızlara bakarken Güneş’ten ve Dünya’dan uzak, karanlık ve ışığın hiç ulaşmadığı Lagrange noktalarına yerleştirilir.
