Gecenin bir vakti gözlerinizi açtınız lakin hareket edemiyorsunuz, boğazınızdan tek söz çıkmıyor ve odanızda sizi izleyen tuhaf bir gölge var üzere hissediyorsunuz. Bu tanıdık geldiyse, büyük ihtimalle uyku felci yaşamışsınızdır. Aslında bu, bilimin ‘parasomnia’ ismini verdiği, uykuyla uyanıklık ortasına sıkışmış bir cins şuurlu kabus. Daha da garibi bu tecrübesi yaşayan çok sayıda insan, tıpkı korkutucu figürü gördüğünü söylüyor. Yani siyahlar giymiş, yüzü seçilemeyen ve başında şapka olan bir adamı..
Kaynak 1, Kaynak 2
Yani herkes tıpkı dehşetli figürü mü görüyor? Üstelik şapkalı olanı?
Evet, üstelik tesadüf de değil. The Hatman, uyku felci yaşayanlar ortasında o kadar sık rapor edilen bir figür ki neredeyse kendi mitolojisini yaratmış durumda. Beşerler onu ekseriyetle hareketsiz, yüzü görünmeyen bir siluet olarak tanım ediyor. Mesela Kanada’da yaşayan Mary Vincent, bu tecrübesini şöyle anlatıyor: ‘Odanın karanlığında yüzünü seçemedim ancak güya şapka takıyordu. Hareket edemedim, endişeden nefes alamadım.’
İşin değişik kısmı şu; gölge figürleri görmek, uyku felcinde sıkça yaşanan bir halüsinasyon tipi. Antik Yunan tabibi Galen bile o vakitler bu durumu açıklamaya çalışmış hatta alkol üzere mide kaynaklı meselelerin buna yol açabileceğini düşünmüştü.
Peki neden bilhassa şapkalı bir adam görülüyor olabilir?
Bu soruya karşılık arayanlardan biri de Timothy M Brown Jr. olmuş ve 2000’li yıllarda ‘The Hatman Project’ isimli bir site başlatmış. Sayısız insanın kendi tecrübelerini paylaştığı site, olayın kişisel bir hayal eseri olmaktan çıkıp kültürel bir anlatıya dönüştüğünü ortaya koyuyor. Stanford Üniversitesi’nden Dr. Cyle Johnson, bu durumu kültürel ön hazırlık olarak isimlendiriyor.
Yani bir figür hakkında ne kadar çok şey duyarsanız, onu yaşama ihtimaliniz de o kadar artıyor. Tıpkı birtakım toplumlarda uyku felcinin makus ruhlarla ilişkilendirilmesi üzere; mesela Brezilya’da uzun tırnaklı bir yaratık olan Pisadeira, Inuit topluluklarında ise ruhu çalmaya çalışan berbat şamanlar anlatılıyor.
O vakit bu figür sahiden var mı yoksa yalnızca beynimizin bir oyunu mu?
Goldsmiths Üniversitesi’nden psikoloji profesörü Chris French, bu tıp tecrübelerin büsbütün beyin kaynaklı olduğunu söylüyor. Uyku felcinde uyanık olsak da beden hala hayal halindeyken REM evresinde gördüğümüz canlı imgeler gerçek dünyaya sızabiliyor. Gözlerinizi açmış olsanız bile, beyniniz hala rüyadaymış üzere davranabiliyor. Yani bir yandan odanızı görüyorsunuz, bir yandan da hayal gücünüzün size oynadığı en karanlık sahneleri. Bu da The Hatman üzere figürlerin neden gerçekmiş üzere hissettirdiğini açıklıyor.
Kısaca The Hatman, sizi nitekim ziyaret etmiyor lakin zihniniz o denli bir sahne kuruyor ki gerçekmiş üzere hissettiriyor. Şayet bir gün siz de ürkütücü varlığı görürseniz korkmayın yalnız değilsiniz! Yalnızca beyninizin kısa müddetli bir illüzyonu…
