Bu cümleyi okurken bile tahminen bir şeyler canlanmıştır içinizde. Birkaç saniyeliğine durup düşündünüz mü? Herkesin vardır bu türlü hissettiği bir anısı: bir hastane koridorunda beklerken, belediye otobüsünde balık istifi sıkışırken ya da bir doğal afet sonrasında günlerce yardım bekleyenler için ağlarken…
İşte o anlar, insanın hem birey hem de bir ülkenin vatandaşı olarak kendini en yalnız hissettiği anlardır. Meğer ülkemiz, meskenimiz üzere olmalı, değil mi? Bizi koruyan, kollayan, varlığımızı önemseyen bir sistem… Lakin birtakım yerlerde, bu ‘ev’ duygusu yerini tarifsiz bir boşluğa bırakır. Bugünlerde burada olduğu üzere.
Sen yalnızca bir istatistiksin!
Görsel: faynstudio
Sorun burada başlar aslında. Olay yalnızca bir vatandaş olarak hak ettiğiniz hizmeti alamamak değildir. Daha derinde, bir varoluş krizine dönüşür bu. Ülkede yaşanan aksaklıklar, adaletsizlikler ya da beşere verilen değersizlik hissi, vakitle kendi bedelinizi de sorgulamanıza neden olur. “Bu kadar makus bir tertipte doğmuş olmak benim hatam mu?” diye düşünürsünüz. O denli bir noktaya gelirsiniz ki kendi hayatınıza bile kuşkuyla bakmaya başlarsınız. “Ben neden buradayım?” sorusu çınlar durur kulaklarınızda.
Bir ülkenin vatandaşı olmak, sadece kimlik kartınızda yazan bir bilgi değildir. Bu, birebir vakitte o ülkeye aidiyet duymayı, onun size verdiği paha üzerinden kendi varlığınızı anlamlandırmayı içerir. Fakat bu bedel, yalnızca anayasada yazan haklarla hudutlu kalıyorsa, pratikte yok sayılıyorsa, işte o vakit insanın içindeki değersizlik duygusu büyür de büyür.
Doğal bir felaket sonrası günlerce enkaz altında yardım beklerken dünyanın öbür yerlerindeki benzeri olaylarda insanların birkaç saat içinde kurtarıldığını görmek…
Kendi ülkenizde adalet ararken adaletin parası olanlara çalıştığını fark etmek…
Sağlık hizmetine erişiminiz kısıtlıyken öteki ülkelerde temel bir hakkın bile nasıl bir ihtimamla korunduğunu izlemek…
Tüm bunlar insanın sadece hayal kırıklığı değil tıpkı vakitte derin bir değersizlik hissine kapılmasına da yol açar. Zira bir noktadan sonra şunu anlarsınız: Bu sistem sizin varlığınızı önemsemiyor. Size verilen ileti açıktır: “Sen yalnızca bir istatistiksin.”
Sistemin yalnızca kişisel sıkıntılarını çözmeye çalışan bir topluluk oluşturma hayali
Bir Norveç vatandaşı, devletinin her an yanında olduğunu bilir. Sıhhat sistemi aksasa bile tahlil için bir düzenek olduğunu hisseder. Bir Japon vatandaşı, zelzele sırasında yetkililerin hazırlıklı olduğunu bilerek yaşar. Pekala ya Türkiye? Biz, her kriz anında evvel toplumsal medyada organize olup kendi yaralarımızı sarmaya çalışırız. Zira öbür bir çıkış yolu olmadığını biliriz. İşte bu, bir ülkenin vatandaşı olmanın insanı bedelsiz hissettirdiği yerdir.
Sürekli kriz, güvensizlik ve ihmal ortamında yaşayan bir toplumda bireyler, vakitle tükenmişlik sendromuna kapılır. Değersizlik hissi, özsaygının yerle bir olmasına neden olur. İnsan, sırf hayatta kalmaya odaklanır ve daha fazlasını istemek yürek ister hale gelir. Bu, tam da sistemin istediği şeydir aslında: Sorgulamayan, yalnızca kendi kişisel sıkıntılarını çözmeye çalışan bir topluluk.
Türkiye üzere sarsıntı neslinde olan bir ülkede, enkaz altında kalma korkusu tahminen de hepimizin bilinçaltına işlenmiş bir melodramdır. Fakat bu melodram, gerekli tedbirler alınmadığında trajediye dönüşür. Yıkılan binalar, kaybolan hayatlar, yapılan ‘denetimlerin’ göstermelik olduğu gerçeği… Kendinizi nasıl kıymetli hissedebilirsiniz ki? Bu topraklarda hayatta kalmak bile başlı başına bir başarı!
Gelelim doğum oranı yüksek hoş ülkemizin sus pus olduğu başka olaya: Yenidoğan Çetesi. Yeni doğmuş bir bebek, hayatın mucizesi değil midir? Lakin Türkiye’nin gündemine düşen yenidoğan çetesi haberiyle bu mucize bir kâbusa dönüştü. İnsan, nasıl olur da böylesi savunmasız varlıkları suistimal eder? O an anlarsınız ki sizin hayatınız da doğumunuz da varoluşunuz da bu sistemde pek bir mana söz etmiyor. Ve sonra bu değersizlik, bir zincirleme ruhsal çöküşe dönüşüyor.
Bugün bir yangın anlattı fazlalık olduğumuzu
Fotoğraf: BBC
Sadece tabiat değil, umutlarımız da yanıyor bu ülkede. Kartalkaya’da çıkan yangın, yalnızca ağaçları değil o ormanda yürüyen çocukluğumuzu da küle çevirdi. Sistemin bizi hiçbir halde önemsemediğini çığlıklarla anlattı. Avrupa’da böylesi bir yangın çıksa devlet her anını şeffaf bir biçimde halkla paylaşırdı. Biz? Biz sırf birer istatistiğiz. Birkaç baş, birkaç ses…
Siz kendinizi bu ülkenin bir modülü mı fazlalığı üzere mi hissediyorsunuz? Benim karşılığım aşikâr zira ülkemin beni sevmemesine dayanamıyorum.
X
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar külliyen muharrirlerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
