Türk Bilim İnsanlarından Obeziteye Çözüm Olabilecek Araştırma! Patates Böcekleri Obeziteye Çözüm Olabilir mi?
Türk bilim insanları tarafından yapılan araştırma, patates böceklerinin kimi genlerinin insanın geniyle misal olduğunu saptadı. Ankara Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi Moleküler Entomoloji Laboratuvarı’nda yürütülen çalışmanın, günümüz dünyasının kıymetli sıhhat sıkıntılarından biri olan obezite için tahlil olacağı öngörülüyor. Pekala, patates böceklerinin özelliği ne? Patates böcekleri, bizi obeziteden nasıl kurtaracak?
İşte, ayrıntılar…
Ankara Üniversitesi (AÜ) bünyesinde yürütülen çalışma kapsamında, “patates böceklerinden elde edilen bir peptitin karaciğer yağlanması ve obezite sorunlarına” tahlil olabileceği öngörüldü.
Ankara Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi Moleküler Entomoloji Laboratuvarı’nda Bitki Muhafaza Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umut Toprak ve grubu tarafından yürütülen çalışma, itibarlı bilim dergisi Proceedings of the National Academy of Sciences’ta (PNAS) yayımlandı.
Moleküler Entomoloji Laboratuvarı’nda (MOLEN) 2014 yılından beri böcekler üzerinde araştırmalar yürüten grup, patates böceklerinin yağ biriktirme ve yakma düzeneklerinde insan geniyle dikkat çeken benzerlikler keşfetti.
AA’dan Buğrahan Ayhan’ın haberine nazaran, Prof. Dr. Toprak, bu keşfin obezitenin yanı sıra karaciğer yağlanması ve diyabet üzere hastalıkların da tahlili olabileceğine işaret ediyor.
Patates böcekleri kışı toprağın altında, 6 ay yemeden ve içmeden geçiriyorlar!
Kış uykusuna yatan patates böcekleri, temel gen susturma teknolojisine çok uygun oldukları için tercih edildi. Bu tercihte en kıymetli nokta, canlıların kış aylarında ‘hibernasyon’ denilen, halk ortasında kış uykusu olarak bilinen süreçte yemeden içmeden geçirdiği 6 aylık süreçti. Türk bilim insanları, ‘Acaba bu canlılar 6 ay bu süreci nasıl geçirebiliyor?’ sorusu üzerine odaklandılar. Bu sayede, süreçte en tesirli olan ve temel güç kaynağı olan yağlar üzerine odaklanıldı.
Prof. Dr. Toprak, AA’ya verdiği demeçte, ‘Daha sonra yaptığımız tahliller gösterdi ki bu lipit metabolizmasıyla bağlı genlerin çok büyük bir kısmı insanlarda olduğu üzere var. Buradan da yola çıkarak, beşerler lipidi yakma noktasında sanki nerede çok başarılı olamıyor, neden karaciğer yağlanması yahut obezite üzere hastalıklara yakalanıyor diye araştırmaya başladık. Bu böcekler evvelden biriktirdikleri lipidi çok başarılı bir formda yaktıkları için onlar bunu nasıl başarıyor? Patates böceği çalışmamız bu manada sahiden çok büyük bir çalışmaydı.’ diyor.
Araştırma sürecinde bir öbür odaklanılan bahis ise “patates böceklerindeki şeker-yağ ilişkisi” oldu.
Canlılar, besinlerdeki yağın yanı sıra şekerden aldıkları yağı depoluyor. Patates bitkisinin yapraklarından beslenen böcekler, aldıkları ağır ölçüde şekeri lipit kullanımı ve üretimi için kullanıyor. Bu da gösteriyor ki insan ya da öbür memeliler de ‘yağ sentezinde şekeri kaynak olarak kullanılabiliyor.’
Peki şekerden alınan bu yağlar kış boyunca nasıl yakılıyor?
Kış uykusuna yatmasa da insanların da kış mevsiminde yağ oranı ve hasebiyle kilo sonu artıyor. Bilim dünyasına nazaran, aslında bu kolay bir hayatta kalma uğraşı. Prof. Dr. Toprak,
‘Yağlanmada rol alan genler de aşikâr, bizim bulduğumuz genler. Bu genler insanlarda olduğu üzere motamot var ve hasebiyle da bu genlerin çalışmasıyla yağlar biriktirilip kış boyunca yakılabiliyor. Bu da çalışmamızın en değerli çıktısıdır.’ sözleriyle açıklıyor durumu.
“Özellikle yağ yakma düzeneklerinde rol alan kimi kilit genler var ki bunların en kıymetlisi glukagon. Glukagon gibisi peptitler üzerinden zayıflama yahut yağ yakımı ile alakalı çok kıymetli çalışmalar yapmaktayız.” diyen Profesör, çalışmaların kısa sürede sonuç göstereceğine yönelik ümitli olunduğunu lisana getirdi.
cdnuploads.aa.com.tr
‘Böcekten elde edilen gibisi bir peptitin bu manada göğüslü bir modelde de yağlanmayı azaltıp azaltmadığını bu çalışmalarla ortaya koyacağız.’ diyen profesör bilim dünyası için de yeni bir umut oldu.
