Yaşadığımız kültür özünde insan onuruna ve yaşama hürmetin temel alındığı, binlerce yıllık bir bilginin eseridir. Türk misafirperverliği lisanlara destan olmuş, ülkemizle özdeşleşmiş bu eşsiz kültürün özelliklerinden biridir. Kültürümüz yeterince bizler inanç durumumuz ne ya da nasıl olursa olsun, ister oruç tutulsun isterse tutulmasın Ramazan ayında birbirine hürmet duyan insanlarız. Mezarlıklardan geçerken ya da bir cenaze gördüğümüzde kendi kültürümüzde dua ya da uygun niyetle hürmet gösteririz ölen için. Bu örnekleri hayattan daha da çoğaltmak mümkün. Tüm bunların özünde kültürümüz, yani geçmişten günümüze biriktirdiğimiz ömür biçimlerine dayalı kadim öğretilerimiz yatar. Anadolu, bu kadim kültürün dünya için adeta rahmi sayılabilecek bilgelikle, bir çok medeniyete ışık olmuştur. Pekala bu hoş coğrafyada bu hoş kültürle yoğrulan bizler ne vakit bu hale geldik? Hem de çok kısa bir sürede…
Malum, yakın vakitte Bolu Kartalkaya’da bir otelde ihmaller zincirlerinin neden olduğu yangında 78 canımıza (Bu sayı daha da artabilir.) mal olan bir trajedi yaşadık.
(Görsel kaynağı:TV5comtr)
Hayatını kaybedenlerin 36 adedinin 18 yaşından küçük, çoğunluğunun da birinci ve orta okul seviyesinde çocuklar olduğunu düşünün. Yitip giden her canın en az bir hayali, bir umudu vardı. Birileri için kim bilir ne kadar kıymetli ve kıymetliydi. Pekala bunları onların ellerinden nasıl aldık ve yok ettik? Buna hakkımız var mıydı?
Sorunu anlamak ismine daha panoramik bakabilmeliyiz olaylara. Resmi kaynaklara nazaran 45 binin üzerinde canımızı kaybettiğimiz 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş zelzelesi, hem canlarımızı hem de doğayı katlettiğimiz 13 Şubat 2024 Erzincan İliç altın madeni olayı, tren ve otomobil kazaları… Daha bir sürü olay ve örnek verilebilir. Hatta ben bu satırları yazarken ya da sizler okurken bile birileri, birilerinin ihmal ve kusurundan kaynaklı hayallerini ve umutlarını artta bırakıp yitip gitmekte. Pekala neden biz bunları yaşıyoruz ve yaşamaya da devam edecek üzere görünüyoruz?
Bir toplumda bilim, kontrol, adalet, hesap verebilirlik bizi koruyan, sevdiklerimizin ve geleceğimizin teminatını oluşturan kavramlardır. Ne kadar bilimden uzaklaşırsanız o kadar öngörünüzü kaybedersiniz. Bir de buna ihmal, denetimsizlik, duyarsızlık ve hesap vermemezlik üzere faktörler eklenince, sonucunda birden fazla vakit yürek burkan trajedilerle biten kazalar ve vefatlar oluyor. Toplum olarak başımıza gelmiş ve gelecek olan olaylar, bize bu kavramların ne kadar tehlikeli ve ölümcül bir döngü yarattığını gösteriyor. Bilimden uzaklaşmak, akıl ve mantıkla hareket etmeyi terk etmek, öngörünüzü kaybetmek demektir. Bilim, insan hayatını kolaylaştırmak ve korumak için en sağlam rehberdir. Lakin, bilimsel dataları göz arkası ederek alınan kararlar yahut eksik bilgilerle ve kontrollerle sürdürülen uygulamalar, kaçınılmaz olarak büyük facialara neden olmaktadır. Her şey yolunda iken küçük bir ayrıntı üzere görülen ihmaller, maalesef bazen yüzlerce insanın hayatına mal olabiliyor.
Örneğin, bir binanın sarsıntı yönetmeliğine uygun yapılmaması yahut otelin yangın durumunda ortaya çıkabilecek aksilikler düşünülerek yapılmaması, altın madeninin sonrasında tabiata ve yaşama vereceği ziyanların göz arkası edilmesi…
(Görsel Kaynağı:Ekonomim.com)
Sonuç mu, elbette kazaları neredeyse kaçınılmaz hale getiriyor. Bu ihmallerin bedelini ise ne yazık ki günahsız canlar ödüyor, sorumlular ise kronikleşen sorumsuzlukları ile kendileri dışında sorumlu bulma yarışına giriyor. Bu aymazlık toplumun üst katmanından alt katmanına gerçek iniyor. Kartalkaya’da yaşanan yangının daha dumanı dahi bitmeden, yanan canlar toprağa verilmeden pistlerde beşerler kayak yapmaya, oteller rezarvasyonları almaya, tipler gelmeye devam ediyor. Hani mahallemizde cenaze olduğunda biz ne televizyon ne de müzik açmazdık ya saygımızdan ölüye, artık daha ölenlerin bile sayısı tam belirli olamadığı, dumanı tüten bir felaketin tabanında kayak ya da tatil yapmayı becerebilir duruma nasıl ve neden geldik?
Yaşam özgürlüğü ve adalet insanlığın yüzyıllardır temel gereksinimidir. Adaletsiz bir halde ömür özgürlükleri elinden alınarak ölen insanlarımızın başına gelen bu ihmaller zincirinin bir gün bizlerin ya da sevdiklerimiz de başına gelebileceği gerçeğini asla unutmayın. O vakit keşke dememek ismine bu gün iyikileri heybemize doldurmalıyız. Bu gün başımıza gelen her şey dün aldığımız kararların bir sonucudur. Yarın başımıza gelecekler ise bu gün alacağımız kararların bir sonucu olacaktır. Bilimsel sistemlerin hakikat işlediği yerlerde insan yorulmaz ve korunurken, insanın yorulduğu ya da muhafazasız olduğu yerlerde ise ne yazık ki sistemler sorgulanmaz/sorgulanamaz. Neden mi? Zira o bir sistem değildir, menfaat/ler zinciridir.
Son kelam olarak hayatın kara mizahı şöyledir, sen dersini alana kadar tıpkı yerden sana ders vermeye devam eder. Öğrendiğinde de artık dersin biter.
Artık görmedim, duymadım, bilmiyorum deme!?
InstagramX
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün fikirleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
