Sosyal Medyada Hep Görüyoruz: Soğuk Suya Atlamak Gerçekten Vücudumuza İyi Geliyor mu?
Soğuk suya atlamanın yalnızca cüret işi olduğunu sanıyorsanız, bir de bilimsel araştırmalara kulak verin. Kimi kalp sıhhatinden bahsediyor, kimi bağışıklığı güçlendirdiğini söylüyor lakin her argümanın altında dikkat edilmesi gereken kıymetli ayrıntılar var.
Son yıllarda popülerleşen “cold plunge” yani soğuk su terapisi, aslında Antik Yunan devrine kadar uzanan epey eski bir uygulama. Hipokrat bile o devirlerde bu tekniğin güç ve canlılık verdiğine inanıyordu.
Kaynak 1, Kaynak 2
Soğuk suya atlamak nitekim bedenimiz için bu kadar mucizevi mi?
Aslında birçok araştırma bu soruya “evet” deme eğiliminde. 2016 yılında yapılan bir derleme, soğuk su terapilerinin kan sirkülasyonunu artırabileceğini, kalp ritmini düşürebileceğini ve genel olarak kardiyovasküler sıhhati güzelleştirebileceğini öne sürüyor. Bunun yanında metabolizmayı hızlandırdığı, beden yağını azalttığı ve kimi metabolik hastalıkların riskini düşürdüğü de yeniden tıpkı çalışmada belirtiliyor.
Özellikle spor sonrası oluşan kas ağrılarında soğuk suyun şişliği azaltması ve toparlanmayı hızlandırması uzun müddettir bilinen bir yarar. 2022 tarihli daha yeni bir derleme ise bu prosedürün yalnızca fizikî değil, ruhsal manada da olumlu tesirleri olabileceğini; telaş ve depresyon üzere durumları hafifletebileceğini söylüyor. Yani özetle: Soğuk yalnızca sizi değil, ruh halinizi de kendine getiriyor.
“Soğuk suya atlayınca hasta olurum.” diyenler için makus değil, tam zıddı haberlerimiz var.
Soğuk duş ya da kısa müddetli soğuk suya maruz kalma, bağışıklık sistemini güçlendirebiliyor. Örneğin 2016’daki bir araştırmada, soğuk duş alan bireylerde hastalık müsaadelerinin %29 oranında azaldığı gözlemlenmiş. Tıpkı araştırmada tertipli spor yapan bireylerde bu oranın %35 olduğu belirtiliyor, yani soğuk su terapisi, faal bir hayat biçimine benzeri bir katkı sağlıyor olabilir.
Bunun dışında soğuk su, bedende inflamasyonu yani iltihap düzeyini azaltarak uzun vadede kronik hastalıkların önüne geçilmesine yardımcı olabilir. Hatta birtakım araştırmalar, insülin hassasiyetinin arttığını ve insülin direncinin azaldığını da söylüyor. Lakin her hoş şeyin bir ‘ama’sı olduğu üzere, bu mevzuda da dikkat edilmesi gereken kimi değerli noktalar var.
Peki ya ya yarar yerine ziyan verirse? İşte dikkat edilmesi gereken o tehlikeler…
Soğuk suya ansızın girmek bedeni önemli manada gerilime sokabiliyor ve bu durum, bilhassa kalp rahatsızlığı olanlar için tehlikeli olabilir. Ansızın artan kan basıncı ve kalp atış suratı, risk kümesindeki bireylerde beklenmeyen sonuçlara yol açabilir.
Ayrıca uzun müddet soğuk suda kalmak hipotermiye, nefes darlığına, kas kramplarına ve istikamet kaybına neden olabilir. Bu yüzden suyun sıcaklığına alışmadan, bir anda buz üzere bir suya atlamak pek de mantıklı değil. Hatta bu tesirler birleştiğinde boğulma üzere önemli tehlikelerle karşılaşmak mümkün.
Peki nasıl, ne kadar, ne sıklıkla yapılmalı? İşte bilimin önerileri…
Yeni başlıyorsanız 30 saniyelik bir soğuk su tecrübesi pek kâfi olabilir. Araştırmalar, 30, 60 ve 90 saniyelik duşlar ortasında yarar açısından önemli farklar olmadığını gösteriyor. Yani mühletten çok, bedenin verdiği reaksiyona odaklanmak değerli.
Başınızı suya sokmak istiyorsanız, elbette yapabilirsiniz lakin bununla ilgili özel bir yarar gösteren araştırma şimdi bulunmuyor. Şayet önemli bir sıhhat sorununuz yoksa, soğuk suya her gün kısa vadeli maruz kalmak ziyanlı değil üzere görünüyor. Fakat her durumda hekiminize müracaattan bu alışkanlığı hayat rutininize katmamanız şiddetle tavsiye ediliyor.
