Yazın kavurucu sıcaklarında beşerler terler, köpekler solur… Pekala ya kediler? Çoklukla gölgede kıpırdamadan yatan bu minik dostlarımız, sahiden hiç serinleme muhtaçlığı hissetmiyor mu? Aslında hayli akıllı sistemleri var. Beden ısılarını sabit tutmak için farklı fizikî sistemleri devreye sokuyorlar. Üstelik bu teknikler terlemeyle de hudutlu değil. Gelin birlikte kedilerin sıcakta nasıl başa çıktığına bakalım.
Kediler terlemez ancak buharlaşma yoluyla serinler.
Kedilerin ter bezleri sonludur ve sadece patilerinde bulunur. Yazın yerde bıraktıkları nemli izler bu bezlerden gelen sıvıdır fakat insanlardaki üzere bir serinletici tesiri yoktur. Asıl serinleme formülü tükürükle gerçekleşir. Kediler kendilerini yalayarak tüylerine tükürük yayar.
Bu sıvı buharlaştıkça, beden yüzeyinden ısı çeker ve serinlik sağlar. İnsanların terle buharlaşma yoluyla serinlemesi üzere, kediler de tüyleri sayesinde kendi ‘terleme sistemlerini’ yaratır. Bu yüzden yaz aylarında kedilerin kendilerini daha sık temizlediğini fark edebilirsiniz.
Serin yerler ve gölge, şuurlu tercihlerin sonucu.
Kedilerin gün uzunluğu banyo fayansında yahut mutfak tabanında yayılması tesadüf değildir. Bu davranış ‘iletim’ ismi verilen bir fizikî sistemle ilgilidir. Beden sıcaklıkları etraftaki daha serin yüzeylere temas yoluyla aktarılır. Bu prosedür, bilhassa konut içindeki seramik ve taş üzere yüzeylerde hayli tesirli olur.
Ayrıca fizikî efor harcamaktan kaçınarak serin kalırlar. Dışarıda koşturup ısınmak yerine gölgeye çekilip beden gücünü korumak, kedilerin içgüdüsel olarak uyguladığı bir hayatta kalma stratejisidir.
Kedinizin tüylerini tıraş ettirmek serinletmez, hatta ziyanlı olabilir.
Yaygın bir yanlış inanış, yazın kedilerin tıraş ettirilmesinin onları serin tutacağı tarafındadır. Meğer uzmanlara nazaran bu süreç yarardan çok ziyan getirir. Kaliforniya Üniversitesi’nden James H. Jones’un açıklamasına nazaran, kedi tüyleri yazın sıcaktan koruyan doğal bir bariyer vazifesi görür. Bu tüyler hem güneş ışığını yansıtarak cildi UV’ye karşı korur hem de su kaybını yavaşlatır.
Köpeklerin sıklıkla yaptığı ağız açık soluma (panting), kedilerde ender görülen bir durumdur. Şayet kediniz lisanı dışarda ve süratli nefes alıyorsa, bu önemli bir ısınma belirtisidir. Olağanda serinlemek için bu sisteme başvurmazlar. Kedinizin bu hareketi yaptığını fark ederseniz, çabucak serin bir alana almalı, su içmesini sağlamalı ve gerekiyorsa veteriner takviyesi almalısınız. Kediler sıcağa epeyce sağlamdır fakat çok durumlarda süratli müdahale gerekebilir.
