Osmanlı Dönemi Padişahlarının Suikasta Karşı Kullandığı Seladon Porselenlerinin Arkasındaki İlginç Hikaye
Osmanlı padişahları, sarayda suikast teşebbüslerine karşı çeşitli tedbirler almışlardır. Bu önlemlerden biri de yemeklerde kullanılan seladon porselenleri olduğu düşünülmüştür. Halk ortasında “zehir testi” olarak bilinen bu inanışa nazaran, seladon porselenleri zehirli unsurları algılayarak renk değiştiriyordu. İnanışa nazaran, padişahlar bu porselenlerle yemeklerini sunarak, muhtemel zehirli hücumlara karşı tedbir almışlardır. Lakin, nitekim bu türlü bir durum var mı? Osmanlı padişahları seladon porselenleri suikaste karşı bir tedbir olarak mı kullandı, yoksa yalnızca kültürlerine uydukları için mi tercih ettiler?
Detaylarıyla anlattık!
Çin porseleni olarak da bilinen Seladon porselenleri, Osmanlı devrinde sık kullanılan mutfak gereçlerinden biriydi.
Topkapı Sarayı Müzesi’nde de 14. yüzyıla ilişkin bu porselen koleksiyonunu görebilmek mümkün. Pekala bu porselenleri bu kadar kıymetli kılan neydi?
Bazı rivayetlere nazaran, seladon porselenlerinin, içine konulan zehirli hususları algılayarak renk değiştirdiğine dair bir inanç bulunmaktaydı.
Bu nedenle, padişahların yemeklerinde zehirli unsurların kullanılması durumunda, porselenlerin renk değiştireceği düşünülerek, mümkün suikast teşebbüslerinin önüne geçilmesi amaçlandığı düşünülüyordu.
Doç Dr. İrem Pala’nın yürüttüğü çalışmaya nazaran ise, bu inancın bilimsel bir temeli bulunmuyor. Yapılan araştırmalar, seladon porselenlerinin zehirli hususlarla temas ettiğinde renk değiştirmediğini göstermektedir.
Bu durum, Osmanlı devrindeki bu inancın bir batıl inanç olduğunu ortaya koyuyor.
Her şey bir yana, tekrar de seladon porselenleri, Osmanlı sarayında pahalı eşyalar ortasında yer almış ve sofra kültüründe kıymetli bir yer tutmuştur.
Çin’de üretilen bu porselenler, Osmanlı sarayına ithal edilmiş ve vakitle Osmanlı sanatına entegre edilmiştir. Seladon porselenlerinin üzerindeki desenler ve renkler, Osmanlı sanatının estetik anlayışını yansıtmaktadır.
Yani anlayacağınız, Osmanlı periyodunda seladon porselenlerinin zehirlenme korkusunu önlemek gayesiyle kullanıldığına dair bir inanç bulunmakla birlikte, bu inancın bilimsel bir temeli olmadığı anlaşılmaktadır.
