Onlar Yoksa Eksiğiz! Her Sene Sabırla Heyecanla Beklediğimiz 11 Şey

Yılbaşını heyecanla beklememizin pek çok nedeni var. Yeni başlangıç umudu, eğlenme muhtaçlığı, gelecek için yeni kararlar alma, kış kasvetini dağıtan renkler… Yılbaşı herkes için ‘sil baştan’ hissiyatı yaratıyor. Yeni sene, yeni kararlar, yeni heyecanlar. O gün hepimiz yenilenmek isteriz, geleceğe dair yeni planlarlar belirleriz. “Bu sene yaptığım yanlışları bir daha yapmayacağım” yeminleri ederiz. “Yeni sene benim için yeni başlangıç” diyerek kendimize kelam veririz. Hayatı sıfırlama isteğimiz, yeni yıla memnun ve gülerek girme isteğimizden kaynaklı yılbaşını daima sabırla ve heyecanla bekleriz. O gün yalnızca kendimiz için yeni kararlar aldığımız bir akşam olmaz… Yıl nasıl başlarsa o denli masraf mottosuyla sevdiklerimizle dolu sofrada tahminen de en çok kahkaha attığımız akşam olur. Zati gerilim dolu hayatlarımız varken yeni yıla yalnızca sevdiklerimizle gülerek, eğlenerek girmeyi iple çekeriz. Yılbaşı aslında tüm hoş ve umut dolu isteklerimizi tatmin eden en büyük kolektif kutlamaların başında geliyor. Tıpkı vakitte tabi kış ve soğuk havadan ötürü konutlara kapandığımız Aralık akşamında yılbaşının memnunluk ve sıcaklık hissi verdiği inkar edilemez. İşte bu nedenlerden ötürü her sene yılbaşını sabırla bekleriz.

Madem girişi yılbaşı ile yaptık yılbaşından ayrılmayan bir şey daha var: Viyana Filarmoni Orkestrası ve TRT. Yeni yılın birinci gününde televizyonlarınızı açtıysanız Viyana Filarmoni Orkestrası’nın yeni yıl konseriyle karşılaşmamanız olanaksız. Viyana Filarmoni Orkestrası 84 yıldır yeni yılık birinci saatlerinde ekranlarımızı süslüyor. Yılbaşının vazgeçilmezi olan orkestra yeni yılın birinci saatlerinde 90’dan fazla ülkede canlı yayınlanıyor. 1842 yılında kurulan Viyana Filarmoni Orkestrası’nın klâsik yılbaşı konserini izlerken yalnızca sanat değil Avusturya kırlarına da doymuş oluyorsunuz… Performans sırasında Avusturya’ya dair imajlar ekrana veriliyor. Yeni yılda bir yandan gülmelere doyarken bir yandan da bizi sanata doyuran Viyana Filarmoni Orkestrası’na da sevgi ve saygılar…

Bana X ve Z neslinden birisini gösterin ki ‘EVRİ VEY DET AY KEENNN’ diye bağırmamış olsun! Ya da ‘Tüvelv poyintt goo tuuuu’ kelamını duyduğu an aklına Eurovision gelmesin! 1956 yılından itibaren hayatımızda olan Eurovision’a 30’u aşkın ülke katılıyor. Hayatımıza girmesi ise 1975 yılında Semiha Yankı’nın yarışa katılmasıyla başladı. Nilüfer, Ajda Pekkan, Şebnem Paker, Kenan Doğulu, Can Bonomo, Hadise… ve daha birçok isim Türkiye’ye birincilik getirmek için yarıştı. Sertap Erener’in 2003 yılında Eurovision’da şampiyon olmasıyla yarış adeta baştacımız oldu. Ta ki 2012 yılına kadar… Türkiye Eurovision’a son olarak 2012 yılında katıldı. TRT 2013 yılında kurallarda yapılan değişiklikler ve ‘politik oylamaları’ sebep göstererek Malmö’de gerçekleştirilen yarıştan çekildiğini bildirmiştir. 

Türkiye çekildi çekilmesine lakin biz hala Eurovision’u takip etmeyi bırakmadık. Cazip gelen hem sanatkarların birbiriyle yarışı, hem hangi ülke hangi ülkeye kaç puan verdi merakı, hem de sahne gösterileri ve ‘Bakalım hangi müzik güzel’ yorumları. Eurovision’u izlerken arkadaşlarıyla tüm akşam goygoyunu yapmayan var mıdır? Eurovision Müzik Yarışı’nı izleyip de sahneye çıkan her ülkeye heyet edasıyla yorum yapmayan olmuş mudur hiç? Sanmam. 

Eurovision’a katılmıyor olsak da yeniden “Bu sene hangi ülke nasıl gösteri yapacak?” Diye merakla bekliyoruz. Fark ülkelerin müziğini, kültürlerini izlemek için mükemmel bir tecrübe. Ülkeler birbirlerine oy yağdırırken bir yandan da dünyaya birlik ve dostluk iletileri verilerek müziğin üniversal oluşuna dikkat çekiliyor. Kendi ülkemiz yarışırken nefeslerimizi tutup izlerken yarışmadığımız vakitlerde da bir ülkeyi tutup onun kazanmasını istemek yahut arkadaşlarla argümana girmek büyük keyif.  Eurovision artık sadece TV ekranlarında değil Twitter, Instagram, TikTok üzere platformlarda da anında viral oluyor. Performanslar, puanlamalar, o meşhur “12 points go to…” anı dalga dalga yayılıyor.

E tabi bugünün mana ve önemine binaen bu içeriğimizde Yaren Leyleğe yer vermemek olmaz! Biliyorsunuz ki ülkece bir leylek sahiplendik. İsmi: Yaren. Adem Amcanın Yaren’i… Bursa’nın Karacabey ilçesine bağlı leylekler köyü olarak bilinen, leyleklerin göç yolunda yer alan Eskikaraağaç köyünün sakinlerinden biri Yaren. Onu özel yapan ve tüm ülkede meşhur olmasına neden olan şey Adem Yılmaz ile dostluğu. Bölgede balıkçılık yapan Adem Yılmaz ve Yaren dostluğu 14 seneye dayanıyor. Yaren Leylek, her ay Mart ayında köye gelir ve istisnasız her seferinde Adem Amcanın kayığına konarak dostuna adeta ‘Ben geldim’ diye haber verir. Yaren Leylek gelince de hepimizin kalbine bahar gelmiş olur. Bugün de bahar geldi. Yaren Leylek, 14’üncü yılında da Adem Yılmaz’ı yalnız bırakmadı ve kayığına kondu. Ülkece hepimiz bu anları heyecanla beklerken elbette ki bu ebedi dostluk gözlerimizi doldurdu. Uzun yıllardır artık yalnızca Adem Yılmaz değil hepimiz Mart ayında Yaren Leyleğin yuvasına dönüşünü dört gözle bekliyoruz.

E artık Yaren Leylek’ten bahsettik, ‘Bahar’ dedik öyleyse bahardan tekrar devam edelim. Karşımızda Marteniçka! Son yıllarda Mart ayıyla birlikte bileklerimiz marteniçkalar ile dolar. Balkan geleneklerinden biri olan baharın gelişi “Baba Marta” (Marta Nine) ile başlar. Marteniçka bileklikleri ise 1 Mart’tan itibaren bileklere takılan beyaz ve kırmızı yünden oluşan bir süstür. Bu bileklik yıl uzunluğu sıhhat, güç, memnunluk getirmesi maksadıyla takılır. İnanışa nazaran marteniçka bileğe dilekler dilenerek takılır. Takan kişinin dileğinin gerçek olması için ise leylek sürüsü görmesi şart… Şayet leylek sürüsü görürseniz marteniçkanızı çıkarın, zira bilin ki dileğiniz gerçekleşecek!

Hadi bakalım leylek sürüsü aramaya!

Her sene merakla beklediğimiz şeyler derken Galatasaray-Fenerbahçe derbisini –nam-ı öteki Kıtalararası Derbi- nasıl es geçelim? Galatasaraylı ve Fenerbahçeli taraftarlar her sene bu derbiyi iple çeker. ’22 adam bir top peşinde koşturuyor’ hiç demeyin zira bu maç öteki maçlara benzemez. Kimisi kalbini tutarak izler kimisi kalbi meblağ diye hiç izlemez. Derbi heyecanı günler hatta aylar öncesinden başlar. O gün geldiği vakit da taraftarlar sabahın erken saatlerinden itibaren ekiplerinin mabed semtine sarfiyat ve akşam saatine kadar maçı heyecanla bekler. Bu birebir vakitte taraftarların aslında kıymetli bir toplumsallaşma anıdır. Maç hoş geçsin diye elbette güne hoş başlanır. Gülünür, eğlenilir, yer, içilir, totemler yapılır. Yalnızca sarı-kırmızı yahut sarı-lacivertli taraftarlar değil öteki gruplarda bu derbiyi nefesini tutarak izler. Kaos, hengame, takımların-taraftarların atışması, karşı ekibe yapılacak taraftar koreografisi günler öncesinden konuşulmaya başlanır. Hatta o gün dışarda olmanız pek tavsiye edilmez. Ya kendinizi beste söyleyen taraftar kalabalığı ortasında bulursunuz ya da trafikte.

Her yeni yıla girdiğimizde en çok merak edilen ve araştırılan husus bayram tatilleridir. Bayram tatili hangi tarihe denk geliyor diye araştırılır 4 gün mü olacak 1 hafta mı olacak tartışması yapılır. Bayram tatili 1 haftaya çıkarılırsa hele de hafta sonuyla birleştirip 9 güne çıkarılırsa kimse kimsenin keyfine değmesin valla! Hem öğrenciler için hem de çalışanlar için adeta bir nimet! Yoğun iş temposu, okul gerilimi, hayat yükü derken hepimizin bir molaya gereksinimi var. Bayram da bu gerilimlerden uzaklaşmak için uygun bir fırsat. 

Telefonlar az çalıyor, çalışma kümeleri sessize alınıyor, maillere bakılmıyor; “Ben bu tatili hak ettim” hissini ağır olarak yaşıyoruz. Metropollerde yaşayanlar için kaçış fırsatı olan bu tatiller hepimizin dört gözle beklediği bir vakit dilimi. Bir yandan uzun vakittir görmediğimiz sevdiklerimizi görürüz bir yandan da kalabalık aile sofralarının tadını çıkarırız. Hayat koşturmacası ortasında art plana attığımız kim varsa bayramda gönlünü almak için olağanüstü fırsat. Bir yandan bizi dinlendiren bir yandan da sevdiklerimizle bir ortada olma fırsatı veren uzun bayram tatilleri bu nedenle her sene sabırla beklediğimiz şeylerden biri.

Futbol severler için akan suyun durduğu ana geldik: Şampiyonlar Ligi Finali! Şampiyonalar Ligi Finali’nin bu kadar kıymetli olmasının nedeni futbolun doruğunu temsil etmesi! Avrupa’nın en güçlü kadrolarının tüm kozlarını paylaştığı bir arena bu final. Kazanan kıtanın en büyüğü unvanını alırken “Avrupa’nın Kralı” olarak anılıyor. Bu elbette bir takım kulübü için en itibarlı başarılardan biri. Yalnızca grup için değil taraftar için de gurur kaynağı. Futbolseverleri ekrana kiltleyen Şampiyonalar Ligi Finali tüm dünyanın konuştuğu tek mevzu haline geliyor. Zira futbolseverler dünyanın en itibarlı gruplarını ve efsane isimlerini bir ortada izleme imkanı buluyor, “Ronaldo mu Messi mi?” Tartışmaları yine alevleniyor. Final günü futbol meraklıları için adeta bayram günü üzere. Tribünlerin coşkusu, futbolcuların performansı ekran başındaki milyonları etkiliyor. Futbol meraklısı bir partneriniz varsa ekranda da Şampiyonlar Ligi Finali varsa plan yapmamanız gerektiğini şimdiden hatırlatalım…

Türkiye’de ayılıp bayıldığımız bittiğimiz pek çok imal olsa da bir Oscar’ımız yok. Fakat bu Oscar Ödülleri’ni izlemediğimiz manasına gelmiyor. Tüm dünyanın kilitlendiği Oscar Ödülleri’ne biz de kilitleniyoruz elbette. Hangi imal, hangi direktör ödül almış yahut kim şık kim rüküş bir numaralı gündemimiz oluyor. 

Sinema dünyasının en itibarlı mükafatı olan Oscar Mükafatları bir sinema yahut oyuncu için tepeye çıkmak manasını taşıyor. Yalnızca sinema severlere değil moda meraklılarını da kırmızı halı yürüyüşleri unutulmaz an yaşatıyor. Hollywood ışıltısının tepe yaptığı gece sonraki gün kim şık kim rüküş tartışmaları alıp başını gidiyor. Oscar adayı yahut kazanan sinemalar herkes için bir ‘izlenecekler listesi’ oluşturduğu da bir gerçek. Her yıl merasimde sahneye mükafatını almaya gidenlerin yapacağı konuşma da merakla bekleniyor. Politik duruşlar, toplumsal bildiriler, toplumsal gündemler oyuncular aracılığıyla dünyaya duyuruluyor. Yalnızca hangi sinemaların kazandığı tartışılmıyor ünlü isimler tarafından sergilenen duruş da global tartışma alanını doğurmuş oluyor. Oscar, yıllarca konuşulacak olaylara da sahne oluyor. Leonarda DiCaprio’nun Oscar zaferi, Will Smith’in tokadı bu anlardan yalnızca birkaçı…

Kimi çalışan için kutlu ay kimi çalışan için ise istifa ayı. Parayı kim sevmez ki? Hele bir de verdiğin emek karşılığında aldığın paranın tadı öteki oluyor. Şimdiler de emeklerimizin karşılığını alamadığımız bir gerçek lakin her yıl maaş artırım ayı geldiği vakit hepimizi bir gerilim alıyor. Çalışan artırımları, emekli artırımları yıl başladığı andan itibaren ülkenin en değerli gündemi oluyor. Uzmanlardan aylar boyunca yeni yeni kestirimler geliyor. Birisi ‘500 lira artırım yapılacak diyor, kimisi ’10 bin lira artırım yapılacak’ diyor. Bize pinpon topunu izler üzere izlemek düşüyor. Çalışanlar ortasında kimi vakit işverenin kulağına gitmeyecek oran varsayımı muhabbetleri yapılır, bazen de işverenin kulağına su kaçırmak için sesli konuşulur. Herkes az çok ne kadar artırım alacağını kestirim eder. Artırım öncesi bir ortaya gelinip ‘Acaba artırım ne kadar olacak?’ muhabbeti yapılırken artırım günü herkes sus pus olur, zira yazılı olmayan bir kural vardır: Maaşını kimseye söyleme! 

Kimisi için sevinç kimisi için hüzün ayı olan artırım ayını iple çekmemizin nedenleri de bunlardan birkaçı…

Türkiye’de yaşayan 7’den 77’ye her vatandaşın hatrı sayılır siyaset ve ekonomik bilgisi vardır. Bu bilgilere sahip olmamız siyasete yahut iktisada ilgi duymamızdan kaynaklanmıyor; ne yazık ki ülkenin içinde bulunduğu durumdan kaynaklanıyor. Seçim bilgimiz, metrelik seçim pusulasını küçücük kağıda sığdırma yeteneğimiz ve bilgimiz konusunda öbür ülkelere ders verebilecek donanıma sahibimiz. Aman ha sakın kağıdı fazla yalamayın, bu sefer zarfınız oy pusulanız yırtılabilir, yırtılan pusula da geçersiz sayılır! Al sana Oy Verme Kuralları 101.

Seçim konuşmadığımız bir yıl hiç yok. Mesela olağan kaidelere nazaran genel seçimler 2028’de yapılacak. Fakat Türkiye’de hiç olağan kaide olur mu!? Olağanlığa alerjimiz mi olduğu yoksa seçim bağımlılığı mı yaşıyoruz bilinmez fakat şimdilerde erken seçim ihtimali konuşuluyor. Öteki ülkelerde seçime iştirak azlığı dikkatimizi çekerken Türkiye’de ‘Oy kullanmayacağım ben ya’ diye konuşan arkadaşlarımız şiddetle karşı karşıya kalabiliyor… 

Oy kullanmanın bir adabı da var. Sabah erkenden uyanılır, sandıklar daha sıralara yerleştirilmeden okullara gidilip sıraya girilir. (Dedem seçim sabahları erkenden uyanır kadro elbisesini giyerek saat 08.00’de oy kullanacağı sınıfın önünde beklerdi…)  Zira ülke idaresinde kelam sahibi olmak o denli kolay iş değildir! Disiplin gerektirir, sorumluluk getirir. ‘Sen misyonunu hakikat ve layıkıyla yap ki seni temsil edecek parti de işini yanlışsız yapsın’ şiarıyla hareket edilir. Seçim zamanı bazı parti mensupları için hüzün bazı parti mensupları için de zaferdir. Kimi seçmen ‘Bu ülkeden bi’ cacık olmaz’ kelamlarıyla öfkelenirken kimi seçmen tuttuğu grup şampiyon olmuş üzere kornalarla caddelere kutlamaya sarfiyat. Seçim vakti goygoyları da bu anı sabırla beklememizin nedenlerinden biri. O gün yapılan espriler, goygoylar kolay kolay bulunmaz. Seçim Türkiye için yalnızca ülkenin bahtını belirleyen bir olay değil, ‘görüşdaş’larımızla bir olma fırsatını sunan yegane gözbebeğimiz!