Ne İstediniz de Vermedik?

Uzun vakittir bu kadar üzgün hissetmemiştim. Sanırım en son bu kadar üzgün olduğumda Maraş zelzelesi olmuştu. Neyse, benim ferdî hüznümden bahsetmenin sırası değil.
Ama yeniden de bugün, bugün olanlardan bahsederken ister istemez kendimden, jenerasyonumdan, atalarımdan ve benden sonraki jenerasyonlardan bahsetmek zorundayım. İki yaz evvel ablam ve iki arkadaşıyla birlikte Levent Yüksel’in konserine gittik. Konser “Ya Sonra” ile başladı. Müziğin birinci kelamlarıyla birlikte bütün Açıkhava daima bir ağızdan söylemeye başladı. Bu, konser boyunca devam etti. Ben de tüm konser boyunca ağladım. Hatta o denli gereksiz yere ağlıyordum ki ablam en sonunda “Sen niçin ağlıyorsun bu kadar?” diye sormak zorunda kaldı. Ben de ona “Bize ağlıyorum.” dedim. Nitekim de öyleydi. Bize ağladım. Kendi kuşağıma. Konserde 2 saat boyunca her şarkıyı ezbere bilen 4500 kişinin çocukluğunu, gençliğini, birinci yetişkinliğini ve şimdiki halini biliyordum. Kendimden biliyordum.
Ne istediniz de vermedik?

Çocukluğumuz sizlerle geçti. İsimler değişti, koltuklar değişmedi. Koltuğun ağzı olur mu, olur. İsimler değişti, koltukların ağzı değişmedi. Her gelen, ötekini öcüledi. Birimizden biri sofraya oturamadı. Birimizden biri azarlandı, cezalandırıldı, yok sayıldı, görülmedi. Birbirimize üzülmekten, birbirimizin yarasını sarmaktan başımızı alamadık. Öldürülenler, susturulanlar, bombalar, ekonomiler, dolarlar. Daima bir dehşet daima bir tasa daima bir “dur bakalım, şu günler geçsin hele” hali. Yolsuzluklar, hırsızlıklar, öfkeli bıyıklar, çılgın kırmızı ceketler, berbat kötü bakan gözlükler, sallanan parmaklar.
Ne istediniz de vermedik?
Büyüdük genç olduk. Bizi evvel hayat bilgisi kitaplarındaki hoş dünyaya inandırdılar, sonra da dünyanın hiç de o denli bir yer olmadığını yaşayarak öğrendik. Gel gelelim, temelimiz sağlamdı. Hayat bilgisi kitaplarındaki üzere bir dünyanın mümkün olabileceğine inanmış üzereydik. Şahane müzikler dinledik, kusursuz. Harika konserlerde bağırarak müzikler söyledik, AKM’de operalar, baleler izledik, Kent Tiyatrolarında oyunlara gittik, gazeteleri takip et dediler ettik, kitap oku dediler okuduk, klasik müzik dinle dediler dinledik. Her birimiz kendi kentimizin kafelerinde aşklar yaşadık, sokaklarında arkadaşlarımızla buluştuk, hayaller kurduk, gayeler edindik. “Emeksiz yemek olmaz.” dediler, emek ettik. “Kırk fırın ekmek yemen lazım.” dediler, vallahi yedik. Geç sıranı bekle dediler, bekledik. Sabırla koruk helva olur, dediler sabrettik. Daima çok çalıştık ancak ne çalıştık, bu türlü bir çalışmak görülmemiştir. Şunu giy dediler giydik, bu otobüsten öbür yok dediler bekledik. Kısıtlı imkanların yalnızca bize kısıtlandığını bile bile “sofraya küsülmez.” dedik, önümüze konanla yetinmeyi bildik. Çok uslu çocuklardık, yeterli çocuklardık. Yeniden de olduramadık. Hayatlarımızı bir yere kadar getirebildik de oradan sonrasına emeğimizi, kısmetimizi, bahtımızı yetiremedik. Hakkımız dolmuş üzere öylece kalakaldı bir yerde hayatlarımız, tekrar yükleme yaptıramadık.
Ne istediniz de vermedik?
Yetişkin beşerler olduk. Çoluk çocuğa karıştık. Bizi her gün lakin her gün yeni bir yetersizlikle karşılaştırdılar. Yetemedik. İçimize dokundu hallerimiz lakin tekrar de ses etmedik. Her şeyin değişeceğine inanıyorduk. Memnun günlere. Mavi denizlere.
Ülkemizi de seviyorduk. Gidecek yerimiz yok muydu, yo vardı. Okumuş çocuklardık, dünya bizimdi, dünya çok hoştu. Tekrar de gitmedik. Sofraya küsmedik. Yeniden çalıştık. Çok çalıştık. Emeğimizi hiçbir işten sakınmadık. Bir yere varamayacağımızı biliyorduk. Esasen hayatlarımız olduğu yerde duruyordu, buna alışmıştık ki daha beteri oldu. Hayatlarımız geriye kaymaya başladı. İleri gitmek esasen imkansızken, yerini korumak da bir gayrete dönüştü. Çocuklarımız da büyüyordu bu esnada. Tekraren değişen eğitim sistemiyle, yetersiz okullarla yüz yüze bırakıldık. Dershaneler, kurslar, destekler, deneme imtihanları, koş babam koş. En temel haklarımızdan biri olan eğitim hakkı bile bizim için bir uğraşa dönüştü. Çocuklarımız farkındaydı, anneleri babaları mecnun deli çalışıyor, herkes çırpınıyor, kendi de çırpınıyor… A a! Bir tavuk güya, kanatları var fakat uçamıyor.
Ne istediniz de vermedik?

Biz kümesi sevmemiştik ancak yeniden de farkındaydık, kümes bile şükre kıymetti zira ne kadar olsa hâlâ bizim kümesimizdi. Cumhuriyet yürüyüşlerinde iman tazeliyor, Edip Akbayram müzikleri eşliğinde umut şarjını %30’lara çıkarıyorduk. Palavra yok, bir sonraki krize kadar da yönetim ediyordu. Krizler bize can havli veriyordu. Alkışlar, protestolar, hayat gailesi, işsiz kalırım korkusu, gelirken ekmek al, bir sinema aç, kapanış. Tekrar de geçiyordu ömür. Annelerimizden satın aldığımız “Bizden geçti, ben çocukların geleceği için kaygılanıyorum.” ruhu, içimize girmişti bile. Yeniden de hâlâ o çocukluğumuzdaki üzereydik. Uslu çocuklardık. Kelam dinlemeyi, halden anlamayı, sabretmeyi, beklemeyi biliyorduk.
Ne istediniz de vermedik?
Biz, bizden istediğiniz her şeyi verdik size. Okuduk, çalıştık, besledik, büyüttük. İnkâr edilmez bir halde uygun beşerler da olduk.
Ya sonra? Tıpkı şarkının ilk sözleri üzere oldu:
Nedir kaygının söyle diye, bir gün bana sormadın
Yüzüme bakmadın
Bilsen nasıl, acı çektim kendim; kimse görsün istemedim
Candan seven birini bekledim
Sen yoktun ki, bu kara günlerde; diğeri vardı gönlünde
Gerçekleri gördüm, kâfi dedim
Sanılmasın ki sitemim yalnızca hükümete. Hayır değil. Türkiye üzere harika bir kaynağı, harika bir insan gücünü, buradaki doğal imkanları, ilahi nizamı alıp da ondan bir şey yapmayı becerememiş herkese sitemim. 1938’den bu yana, ortaya hiçbir vizyon koyamamışlara sitemim. Daima bir hudut çizmek, daima bir kıtlık başı, daima bir bizden olmaz ezikliği, daima bir Batı hayranlığı, daima bir tarih düşmanlığı, daima faşizm, daima sallanan parmak, daima öfkeli gözlük, daima salyalı koltuk. Şu kocaman ülkede, çok yıl bir tane insan çıkmaz mı yahu kendinden evvelkinin yaptığı uygun bir hizmeti alsın da bir üst taşısın? Her gelenin kendinden evvelkini yıktığı, her gelenin yanında gelmeyeni lanetlediği, kazananın güç sarhoşu olduğu, kazanamayanın sindiği, kazandıramayanın tukaka edildiği bu ülke, bir avuç politiğin bir avuç muktedirin midir?
Nedir kaygının söyle, diye bir gün olsun sormadınız. Haydi sormadınız, istatistiklerden de anlamadınız. İnsanlar her gün lakin her gün toplumsal medyadan halini beyan edip durdu, biriniz de el atmadınız. Kahramanlar bekleyip durdunuz, içinde bu potansiyeli barındıran milyonlarca insanı da başsız, eforsuz, kaynaksız, imkânsız bıraktınız. Bizden çok hoş şeyler olabilirdi, becerip de yapamadınız. Bu ülkeden o denli beşerler çıkabilir, bu ülkede o denli büyük muvaffakiyetler elde edilebilirdi ki alan açmadınız, ah nasıl basıp giderdik, nasıl kırardık dümeni müreffeh geleceklere lakin siz bir beceremediniz ki motor şöyle bir hoş açılsın, gazı bir hoş kökleyelim. Daima istibdat daima kıtlık daima dur bakalım… Atatürkler, Fatihler, Alparslanlar gökten iniyor sandınız, bizi tamamıyla nasipsiz sandınız.
İstibdat bugün mü var? “Bana yasal, sana yasak.” daima vardı. Bu yıllardır o denli kanıksandı ki nihayetinde büyüyüp hepimizi yutacak hale geldi işte.
Ne istediniz de vermedik?

Vallahi söyleyin. Ne istediniz de vermedik? Ne yapmak istediniz de biz mâni olduk? Ne dediniz de anlamadık? Hangi vazifesi verdiniz de yapmadık? Ne yaptınız da biz yıktık? Halkız biz yahu. Çok övündüğünüz üzere 1000 yıldır bu topraklarda yaşıyoruz. Bizimle yapabileceğiniz onca şeyi, nasıl oldu da yapamadınız? 600 yıl olmuş İstanbul bizim, siz projelendirdiniz alt yapıyı, ulaşımı biz gidip taşları mı taşımadık? Ne istediniz de vermedik? Hâlâ yurt, hâlâ kreş, hâlâ yol, hâlâ indirimli bilet, hâlâ bahçe park falan filan, biriniz de bizi kendi kendine kâfi hale getirmediniz; hizmetleri sadaka, zekat sandınız!
Hiçbir şeyi olduramadınız. Kaç kıç oturdu kalktı o koltuklardan da onca kıç, bir ülkeyi doğrultamadınız.
Derdine sırt çevirdiğiniz halkı, başınız sıkışınca da sokağa çağırıyorsunuz, yahu biz sizin okçu birliğiniz miyiz? Biz kendi isyanımızı kendimiz ederiz.
Ne istediniz de vermedik?
Gidin ve sağlıklı yetişkinler olup problemlerinizi çözün. Ülkenin ayarlarıyla, bizim de hudutlarımızla oynamayın. Şu sakil siyasal tertipte sokağa laf yetiştireceğinize oturun da işinizi yapın. Bizi serseme çevirdiniz. 93’te Uğur Mumcu için ağlayan bizleri 99’da Tayyip Erdoğan’ı, 2016’a Selahattin Demirtaş’ı, 2025’te Ekrem İmamoğlu’nu savunmak zorunda bıraktınız. Yahu biz; 2013’te bir haziran akşamı Hüseyin Avni Memnun ile çay içmek zorunda bırakılmış beşerler, 2014’te Ekmeleddin İhsanoğlu’na oy vermek zorunda kaldık.
Al işte, bizi eylediniz fakat çocuklar büyüdü, artık ne olacak? Bizi kümesteki tavuklar üzere kanadı var uçamaza indirgediniz tamam, biz de kendi martılığımızı fotoğraf albümlerinden biliyoruz ona da tamam fakat bu çocuklar albatros, onları ne yapacaksınız?
Hadi artık düzeltin bakalım, bozduğunuz üzere. Ha maksat aslında buysa, onu bilemem. Biri bir pankart hazırlamış, “Çapulcuların çocukları büyüdü” diye… Güldüm, palavra yok. Lakin bugün meydanda olanların yalnızca eski çapulcuların çocukları olduğunu düşünmek yanlış olur. Çapulcuların anneanneleri, dedeleri de orada; o günlerde çapulcuların terörist olduğunu düşünenler de. Neden? Zira faşizm berbat bir şey. Bugün sokaktaki herkes, hayatında en az bir kez dışlandı, en az bir kez haksızlığa uğradı, en az bir sefer zorbalığa maruz kaldı ve sayısız kere takviyesiz, yardımsız kendi işini kendi yaptı. İktidara oy verenler de mutsuz, vermeyenler de. Neden biliyor musunuz ey muktedirler… Sizin bizi hiç görmediğiniz yıllarda biz de kendi kalite standartlarımızı belirledik. Hepimizde artık, nasıl daha güzel olabileceğine ve aslında çok da yeterli olabileceğine dair harikulade bir farkındalık var. Yapmadınız, yapamadınız, tercih etmediniz ya da özellikle yaptınız. Bilemiyoruz. Tahlil niyeti olanların, gençlerin öfkesine bakarken öfkenin çabucak yanında parlayan umudu görmesini de diliyorum. İçinizden birinin, hoş bir Türkiye’nin mümkün olduğuna inanmasını diliyorum. Tıpkı bizim üzere.
Biz, ne istedinizse verdik, daha da verecek bir şeyimiz kalmadı.
Bugünden sonra artık, sizin bize vereceklerinizi, veremediğinizde de gölge etmemenizi istiyoruz.
Görmüşsünüzdür. Biri protestocuların birçoklarında kask görünce şaşırıp “Ne güzel akıl etmişler lakin nerden bulmuşlar çok kaskı?” diye sorunca, başkası “Gençlerin birçok motorlu kurye oldu da ondan.” demiş. Bugün sokak yalnızca Ekrem İmamoğlu değil. Bu türlü okumak çok yanlış olur. Bugün sokak, kaska mecbur ve mahkûm edilmiş lakin özgürlüğe aşık, hayatına sahip çıkan, devletin misyonlarını ve muktedirin sonlarını bilen albatroslardır. Onlar fikri ve vicdanı hür, kendi hudutlarını muhafazayı bilen bir jenerasyon. Özgürlüğü de çok düzgün biliyorlar, hakkı da hukuku da.
İşte sokak budur, sorun budur, dava budur: Hayata sahip çık, özgürlüğü müdafaa, fazileti koruma et!
Dünyayı bilmem lakin Türkiye, sizin küçük şahsî hesaplarınızdan büyük! Olmadığını düşünenler için Türkiye, güç bir yer olmaya devam edecek. Aziz Nesin, “Türk halkının %60’ı aptaldır.” demiş ya, çıkarıp çıkarıp söylerler bu lafı. Hiç katılmıyorum Aziz Nesin’e. Ben tıpkı Atatürk üzere düşünüyorum. “Türk milletinin karakteri yüksektir. Türk milleti çalışkandır. Türk milleti uyanıktır. Zira Türk milleti ulusal birlik ve beraberlikle zahmetleri yenmesini bilmiştir.” Vaktin hangi gününde olursa olsun, her lisanı, her ırkı, her mezhebi, meşrebiyle, çiftesi pek bir sessiz at üzeredir Türk milleti. “Şurasına kadar gelmeyegörsün”, alanına gireni tepmeyi çok uygun bilir. Nasılını, ne vaktini, hangi şartlardasını merak edenler, Türkiye tarihi okuyabilirler.
X
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar külliyen müelliflerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio