Her aile fotoğrafı gülümsemelerle doludur. Ancak fotoğraf karesi dağıldığında birden fazla vakit ortaya çıkan gerçek, sessiz odalar, birbirine değmeyen bakışlar ve içten içe büyüyen yalnızlıklardır. Bu durum sırf bireylerin değil, aile sisteminin de sıhhatini tehdit eder. Bir meskenin içinde fizikî olarak yan yana olmak, duygusal manada yakın olmayı garantilemez.Teknoloji, iş temposu, bireyselleşme… Hepsi aile bağlarını görünmez biçimde zayıflatıyor. “Birlikte yemek yiyoruz, birebir konutta yaşıyoruz” diyen birçok aile aslında birbirine aralık koymuş durumda. Zira asıl sorun, yan yana olmak değil; birbirini hissetmek, dinlemek ve anlamaktır. Bu noktada aile danışmanlığı, aile bireylerine fark ettirmeden kaybettikleri bu bağı tekrar kurmaları için yol gösterir.
Terapötik ortam, ailelere bir ayna meblağ.
Bu aynada kimi vakit bastırılmış öfkeler, kimi vakit söylenmemiş sevgiler görünür hale gelir. Örneğin, sessiz bir çocuğun ders başarısızlığı birden fazla vakit “tembellik” değil, duyulmamış olmanın çığlığıdır. Eşler ortasındaki daima tartışmalar ise sadece günlük gerilimin değil, yıllardır lisana gelmeyen beklentilerin yansımasıdır. Aile terapisi, bu görünmeyen dinamikleri açığa çıkarır.
Birçok aile, danışmanlık sürecinde şaşırtan bir keşif yaşar: Yanındaki insanı aslında çok az tanıdığını fark eder. Çocuğunu yalnızca ders notlarıyla, eşini sadece sorumluluklarıyla gören aileler; danışmanlık süreciyle birlikte onların hislerini, korkularını ve umutlarını da görmeye başlar. Bu yine tanışma, aileyi sırf güzelleştirmez; birebir vakitte daha güçlü kılar.
Şimdi size aile danılmanlıklarından isimlerini değitirmiş olduğum danışanların öyküsünden çok küçük örnekler vereyim.
“Ayşe ve Mehmet, evliliklerinin on ikinci yılında danışmanlığa başvurdular. Birinci görüşmede her ikisi de “Aslında büyük bir sorunumuz yok” diyordu. Çocukları Defne ise ergenlik dönemindeydi ve son aylarda içine kapanmış, notları düşmüştü. Seans ilerledikçe tablo değişti. Ayşe, mesken işlerinin yükünden bahsederken, Mehmet gözlerini yere indirdi. Mehmet işten meskene geldiğinde daima telefonuna bakıyordu. Defne, odasına kapanıyor ve kimseyle konuşmuyordu. Görünürde hengame yoktu; ancak konutun içinde ağır bir sessizlik hakimdi. Terapide bu sessizlik konuşulur hale geldi. Defne birinci sefer “Kendimi bu meskende görünmez hissediyorum” dedi. Mehmet ise “Ben ailem için çalışıyorum, lakin galiba yanınızda olmayı unuttum” diye itiraf etti. Ayşe, “Hepimiz çok yorgunuz, fakat birbirimizi yormadan dinlemeyi bilmiyoruz” dedi. Bu farkındalık süreciyle birlikte aile üyeleri birbirini suçlamayı bırakıp dinlemeyi öğrenmeye başladı. Mehmet, akşamları telefona gömülmek yerine Defne’nin gününü dinlemeyi alışkanlık haline getirdi. Ayşe, yüklerini paylaşmayı öğrendi. Defne ise yalnızlığının azaldığını hissetti. Sessizlik yerini küçük lakin samimi diyaloglara bıraktı.”
“Elif ve Murat, evliliklerinin yedinci yılında terapiye başvurdu. Görünürde sıkıntıları “küçük tartışmalar”dı. Lakin seans ilerledikçe ortaya çıkan şey şuydu: Murat daima işine sığınıyor, Elif ise duygusal muhtaçlıklarının karşılanmadığını hissediyordu.
Murat, “Ben meskene huzur getirmeye çalışıyorum” derken; Elif, “Benim için huzur, birlikte vakit geçirmekti” dedi. Tartışmalar aslında asıl bahisten, yani duygusal kopuştan uzaklaşıp gündelik bahislere sapıyordu.
Aile terapisi, bu görünmeyen çatışmayı açığa çıkardı.
Elif’in muhtaçlığının inanç ve görülme olduğu, Murat’ın ise tasalarından kaçmak için işe sığındığı anlaşıldı. Terapi süreci, ikisini yine ortak bir tabanda buluşturdu.”
Modern ailede en büyük risk, hengame etmek değil; birbirine sessizce yabancılaşmaktır. İşte bu yüzden aile danışmanlığı ve aile terapisi, yalnızca sorun çözme sistemi değil, toplumsal seviyede bağları onaran bir güçtür. Zira aile, sırf “birlikte yaşanılan bir yer” değil; hayatın yükünü taşırken insanı ayakta tutan en temel bağdır.
Sevgilerimle…
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün müelliflerinin özgün fikirleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
