Los Angeles’taki Yangınlardan Sonra Herkes Bunu Konuşuyor: Pembe Tozun Sırrı Ne?
ABD’nin Los Angeles bölgesinde günlerdir süren yıkıcı orman yangınlarında hayatını kaybedenlerin sayısı 24’e yükseldi. Yangınların denetim altına alınmasında dikkat çeken “pembe toz” kullanımı ise merak konusu oldu. Yangınları yavaşlatmak için kullanılan bu husus alevlerin süratle yayılmasını önlüyor. Kimyasal bir karışım olan bu ‘yangın yavaşlatıcı’ kimi tartışmalara da yol açıyor.
Yangın yavaşlatıcı nedir?
Yangın yavaşlatıcı olarak kullanılan pembe toz Phos-Chek isimli bir eserden oluşuyor. ABD merkezli Perimeter şirketi tarafından geliştirilen bu kimyasal unsur 1963 yılından bu yana orman yangınlarıyla uğraşta kullanılıyor. İçeriği büyük ölçüde su (%80), gübre tipi tuzlar (%14), renklendiriciler ve korozyon önleyici hususlardan oluşuyor.
Ürünün parlak pembe rengi ise itfaiyeciler ve pilotlar için görsel bir rehber niteliğinde.
Güneş ışığına maruz kalan toz birkaç gün içinde doğal toprak tonlarına dönüşüyor.
Nasıl tesirli oluyor?
Yangın geciktirici yanma riski taşıyan alanlara püskürtülerek alevlerin yayılmasını engelliyor. ABD Orman Hizmetleri’ne nazaran bu husus yanıcı hususların üzerini kaplayarak oksijenle temasını azaltıyor ve inorganik tuzlar sayesinde yakıtların yanma halini değiştirerek alevlerin suratını düşürüyor.
Çevresel tesirleri ve tartışmaları da beraberinde getirdi
Pembe tozun çevresel tesirleri ise uzun müddettir tartışılan bir mevzu. 2022’de ABD Orman Hizmetleri Çalışanları Çevresel Etik Derneği bu kimyasalın su yollarına ziyan verdiğini ve balık vefatlarına yol açtığını savunarak dava açtı. Mahkeme kimyasalın pak su maddelerini ihlal ettiğine hükmetse de yangın riskine karşı kullanımına süreksiz olarak müsaade verdi.
Yeni formül devrede
Orman Hizmetleri bu yıl daha etraf dostu bir formül olan MVP-Fx’i kullanmaya başladı. Yeni formül ekosisteme daha az ziyan veriyor.
Ayrıca hassas çevresel alanlarda yangın yavaşlatıcı kullanımına yönelik sınırlamalar uygulanıyor lakin kamu güvenliği yahut insan hayatının tehlikede olduğu durumlarda bu sınırlamalara istisna tanınıyor.
Yangınlarla çabada değerli bir rol oynayan pembe toz hem tesirli bir savunma aracı hem de çevresel sorumluluk tartışmalarının merkezinde yer alıyor.
