Lise eğitiminin zarurî olup olmaması, eğitimde hararetli bir tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Lise eğitimi zarurî mu olmalı tercihe mi bırakılmalı?
Bu tartışmada iki zıt görüş öne çıkıyor. Bir küme, lise eğitiminin tercihe bırakılması ve mesleksel eğitimin güçlendirilmesi gerektiğini savunuyor. Öbür küme ise, lise eğitiminin bireyin akademik, toplumsal ve bilişsel gelişimi için zarurî kalması gerektiğini düşünüyor.
Asıl sıkıntı ne?
Lise eğitiminin mecburî olup olmamasından çok, şu noktalara odaklanmak gerekiyor:
1- Müddet değil, nitelik değerli.
Eğitim mühletini kısaltmak ya da zaruriliği kaldırmak kaliteyi direkt artırmaz. Değerli olan, eğitimin kaç yıl sürdüğü değil, ne kadar yeterli olduğudur.
2- İşsizlik sadece eğitim müddetiyle ilgili değil.
Gençlerin iş bulması yalnızca eğitim müddetiyle değil, mesleksel yönlendirme, ekonomik şartlar ve istihdam siyasetleriyle direkt ilişkilidir.
3- Eğitim günümüz gereksinimlerine uygun mu?
Eğer lise gençleri hayata hazırlamıyorsa, sistemin ismi ne olursa olsun temel meseleler devam eder.
Lise eğitiminin mecburî olmaktan çıkarılması sıkıntıları çözer mi?
Lise eğitim mühletinin üç yıla indirilmesi ve zorunluluğun kaldırılması savunuluyor. Böylelikle birçok genç, erken yaşta mesleksel eğitim alarak iş hayatına daha süratli atılabilecek. Öte yandan eğitimi yalnızca bir ‘zorunluluk’ tartışmasına indirgemek, buzdağının sırf görünen kısmını ele almak olur. Tam da burada kıymetli bir soru devreye giriyor:
Zorunlu eğitimin kaldırılması, eğitimin kalitesini artırır mı, yoksa gençleri daha bilinmeyen bir geleceğe mi sürükler?
Matthew tesiri ve derinleşen uçurum
Sosyolog Robert K. Merton’un ortaya attığı Matthew Tesiri, eğitim ve fırsat eşitsizliği bağlamında kıymetli bir kavramdır. Bu teoriye nazaran, güçlü olan daha da güçlenirken, zayıf olan daha da geriye düşer. Lise eğitimi mecburî olmaktan çıkarsa, eğitime erişimi aslında kısıtlı olan gençler için fırsat eşitsizliği uçuruma dönüşebilir. Bu durum, uzun vadede toplumsal eşitsizlikleri daha da derinleştirebilir. Bu yüzden tartışılması gereken asıl sorun, eğitimin zarurî olup olmaması değil, herkese eşit ve kaliteli bir biçimde ulaşıp ulaşmadığıdır.
X
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar külliyen muharrirlerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
