Kendi Sesimizi Kayıttan Dinleyince Neden Bambaşka Duyarız?
Kayıttan kendi sesinizi duyduğunuzda irkildiğiniz oldu mu? Güya daha ince, daha yabancı hatta biraz tuhaf… Birden fazla kişi bu hissi yaşıyor ve nedenini merak ediyor. Bunun gerisinde hem işitme sistemimizin çalışma hali hem de beynimizin sesi algılama biçimi var. Bilim beşerlerine nazaran bu farkın aslında sandığımızdan çok daha anlaşılır bir nedeni var…
Gelin bakalım öyleyse!
Kaynak 1, Kaynak 2
Aynı sesi iki farklı yoldan duyarız.
Konuşma sırasında üretilen ses, kulağa iki farklı yolla ulaşıyor. Birincisi hava yolu iletimidir. Ses dalgaları havada ilerleyerek kulak kanalına giriyor, kulak zarına çarpıyor ve titreşimler çekiç, örs ve üzengi kemiklerine iletiliyor. Buradan salyangoz biçimindeki kokleaya aktarılıyor, sıvı dalgaları hudut uçlarını harekete geçiriyor ve bu titreşimler elektrik sinyallerine dönüştürülüyor. İşitme hududu bu sinyalleri beyne iletiyor ve ses olarak algılanmalarını sağlıyor.
İkincisi kemik yolu iletimidir. Bu teknikte titreşimler direkt kafatasının şakak kemiğinden kokleaya ulaşıyor. Ses, havadan değil kemikten iletildiği için tınısı değişiyor. Günlük konuşmada bu iki yol tıpkı anda çalışıyor; bu da sesi hem derin hem tok hissettiren bir tesir yaratıyor. Lakin kayıt dinlendiğinde sadece hava yolu iletimi devreye giriyor ve işte bu yüzden duyulan ses farklı geliyor.
Peki kayıttaki ses neden daha ince gelir?
Kemik iletimi, düşük frekansları görece güçlendirir. Bu yüzden konuşurken içeriden duyduğunuz ses, daha dolgun ve daha derin algılanır. Kayıtta ise sırf hava yoluyla gelen bileşen vardır. Bu da sesi olduğundan daha tiz ve ince üzere duymanla sonuçlanır. Parmaklarınızı kulağınıza bastırdığınızda sesinin bir anda derinleşmesi tıpkı tesire hoş bir örnek.
Yapılan bir çalışmada beşerler kendi kayıtlarını dinlerken olumsuz yansılar verdi. Oburlarının sesini değerlendirirken lisan bilgisi akış ve kişilik üzere detaylara odaklandılar. Kendi seslerinde ise kayıt kalitesi ve ton üzere özelliklere takıldılar.
Yani yalnız değilsiniz…
Geçmişte yapılan araştırmalarda birçok kişi, kendi sesini tanımakta zorlanıyordu.
1960’lı yıllarda yapılan bir çalışmada, insanların sadece yarısına yakını kayıttaki sesinin kendisine ilişkin olduğunu yanlışsız varsayım edebiliyordu. Günümüzde ise telefon ve toplumsal medya sayesinde ses kaydı dinleme sıklığı arttığı için bu oran büyük ölçüde yükseliyor. Daha fazla maruz kalmak, sesin dışarıdan nasıl duyulduğuna alışmayı sağlıyor.
Yabancılık hissi azaldıkça kişinin kendi sesine karşı geliştirdiği olumsuz algı da zayıflıyor. Sistemli olarak ses kaydı dinlemek, konuşma tonunun, vurguların ve diksiyonun gelişmesine yardımcı oluyor. Bu usul hala profesyonel konuşmacılar, eğitmenler, oyuncular ve sesini geliştirmek isteyen bireyler tarafından faal olarak kullanılıyor.
