Kediler meraklıdır, bunu aslında biliyoruz ancak işin kum yemeye kadar varması biraz garip geliyor olabilir. Bilhassa yavru kedilerde rastlanan bu durum bazen oynarken olurken, bazen de daha derin bir sıhhat sıkıntısına işaret edebiliyor. “Kedi kumu toksik mi?”, “Ne kadar yerse tehlikeli olur?” üzere sorular ise başları karıştırıyor. Şayet kediniz sık sık kum yemeye çalışıyorsa, bunun sebeplerini anlamak düşündüğünüzden çok daha değerli olabilir. Gelin artık bi’ bakalım…
Kaynak 1, Kaynak 2
Her şeyden evvel bu davranışa verilen bilimsel isim “pika”.
Pika, kedilerin yenmesi olağan olmayan şeyleri daima olarak yemesiyle karakterize edilen bir durum. Yani yalnızca kum değil, yün, toprak, plastik üzere unsurları de yiyorsa, bu davranışın ismi pika oluyor.
En yaygın nedenlerinden biri basitçe merak. Bilhassa yavru kediler için kum, oyuncak üzere algılanabiliyor. Kumla oynarken yutmaları da hayli kolay. Bunun dışında kumun kokusu da bu davranışı tetikleyebilir. Mısır koçanı, ceviz kabuğu ya da buğday üzere besin temelli eserlerle yapılan kumlar, kedilere cazip gelebilir.
Ama iş yalnızca oyun ya da koku değil.
Kum yeme davranışının arkasında anemi yani bedende kâfi kırmızı kan hücresinin olmaması üzere önemli sıhhat meseleleri da yatabiliyor. Anemik kedilerde yorgunluk, solgun diş etleri ve iştahsızlık üzere belirtiler görülürken, birebir vakitte kum üzere alakasız hususları yeme eğilimi de ortaya çıkabilir.
Bunun yanında beslenme eksiklikleri, bilhassa uygun olmayan mama kullanımı (örneğin köpek maması ya da yetişkin mamasıyla beslenen yavru kediler), kedilerin farklı şeyleri yemeye yönelmesine neden olabilir. Beden eksik olan vitamin ya da minerali diğer yollarla almaya çalışıyor olabilir.
Bağırsak parazitleri, hipertiroidi, hatta beyin tümörleri bile bu davranışın altında yatabilen nedenler ortasında.
Bu sıhhat problemleri kedide çok iştah artışına ya da davranış bozukluklarına yol açarak onu kum yemeye yönlendirebilir. Son olarak ise gerilim ve can külfeti da bu davranışın ruhsal kökenli olabileceğini gösteriyor. Bilhassa konutta yalnız kalan ya da gereğince oyalanmayan kediler, kendi kendilerini sakinleştirmek için bu tıp alışkanlıklar geliştirebilir.
Kum yeme davranışı ne yazık ki “zararsız bir alışkanlık” olarak geçiştirilecek bir mevzu değil.
Çünkü birçok kedi kumu çeşidi, bilhassa topaklanan kil bazlı kumlar, midede adeta çimento tesiri yaratarak bağırsak tıkanıklığına neden olabilir. Kimi durumlarda tıkanıklık sırf cerrahi müdahaleyle çözülebilir.
Ayrıca kumlar tozlu olduklarından hem yalanma yoluyla mideye masraf hem de teneffüs yoluyla akciğerlere ulaşabilir. Bu da teneffüs sorunları ve mide bulantısı, kusma, ishal, iştahsızlık, hatta zehirlenme belirtileriyle kendini gösterebilir.
Silika bazlı kristal kumlar da misal biçimde mide ve teneffüs sistemi için risk oluşturabilir. Her ne kadar üreticiler bu kumların “toksik olmadığını” sav etse de çok ya da uzun müddetli tüketim önemli problemlere yol açabilir.
Eğer kediniz kum yiyorsa öncelikle bu davranış süreksiz mi yoksa daima mi buna dikkat edin.
Ara sıra oyun oynarken yutulan küçük ölçüler genelde zararsızdır. Lakin daima kum yemeye çalışıyorsa, bir şeylerin yolunda gitmediği manasına gelir. İştahsızlık, kusma, kabızlık, halsizlik, nefes alırken zorluk üzere belirtilerle birlikte seyrediyorsa, vakit kaybetmeden veteriner tabibe başvurulmalıdır. Kan testi, dışkı tahlili ve röntgen üzere tetkiklerle hem altta yatan neden bulunabilir hem de mide-bağırsak tıkanıklığı varsa müdahale edilir.
Tedavi birçok vakit ilaç ve beslenme dayanağıyla yapılabilirken, birtakım önemli durumlarda ameliyat bile gerekebilir. Şayet kum yeme davranışı gerilimden kaynaklanıyorsa, kedinin ortamını zenginleştirmek ve oyunla meşgul etmek de işe yarayabilir.
