İsviçre’de 3500 Yıl Önce Yapılmış Bronz Protez Elin Arkasındaki İlginç Hikaye

2017’de İsviçre’nin Bern kantonunda, Biel Gölü yakınlarında metal dedektörleriyle keşif yapan hazine avcıları, bronzdan yapılmış bir protez el bulmuştu.

Beraberinde bronz bir hançer ve kaburga kemiği de bulunan bu el, inceleme için Bern Arkeoloji Servisi’ne teslim edilmişti.

Yaklaşık yarım kilo tartısındaki bronz elin bilek kısmında altın yaldızlı bir manşet bulunuyordu. İçindeki irtibat sistemi, elin bir yere monte edilmesine imkan sağlayacak biçimde tasarlanmıştı.

Yapılan radyokarbon testi, altın yaldızın bileğe yapıştırıldığı tutkalın M.Ö. 1400-1500 yıllarına, yani Orta Tunç Çağı’na ilişkin olduğunu ortaya koydu.

“Daha evvel bu türlü bir şey görmemiştik,” diyor Bern Arkeoloji Servisi Antik Tarih ve Roma Arkeolojisi Bölümü Başkanı Andrea Schaer.

“Elin ne olduğunu ya da nitekim özgün olup olmadığını bile anlamakta zorlandık.”

Schaer’e nazaran bu el, bir kişinin statüsünü simgeliyor olabilir ve öldüğünde onunla birlikte gömülmüş olabilir. Bunun, kişinin hayattayken kaybettiği bir elin yerine yapılmış olabileceğini de ekliyor.

Ancak protezin epeyce narin olması, onun günlük kullanım için tasarlanmadığını gösteriyor. Alternatif olarak, bu elin bir heykelin modülü, asa üzere bir sopanın ucuna takılmış ya da törensel bir gayeyle protez olarak kullanılmış olabileceği düşünülüyor.

“Tunç Çağı’na ilişkin binlerce mezar incelendi fakat buna misal bir şey hiç bulunmadı. Bu da onu hakikaten özel kılıyor,” diyor Anıt Muhafaza ve Arkeoloji Bölümü Başkanı Stefan Hochuli.

“Bu keşif, o periyodun toplumsal ve manevî dünyasına ışık tutuyor. Üstelik düşündüğümüzden çok daha karmaşık bir dünya olduğunu gösteriyor.”