Hayvanların da Tıpkı İnsanlar Gibi Benzersiz Parmak İzleri Var mı?
Elinizi bir yüzeye bastırdığınızda ortaya çıkan o kıvrımlı izlerin size has olduğunu zati biliyordunuz. Lakin tıpkı yüzeye bir koala da elini bastırdığında, ortaya çıkan müsaade neredeyse ayırt edilemeyecek kadar benzediğini biliyor muydunuz? Parmak izinin yalnızca beşere has olduğu yıllar boyunca düşünüldü lakin evrim bu bahiste biraz sürprizli davranmış üzere görünüyor. Birtakım hayvanların, tıpkı biz beşerler üzere, hatta bazen daha da fazla ayrıntı içeren kendilerine has izleri var. Üstelik bu izler yalnızca görünüş olarak değil, fonksiyon açısından da epeyce değerli bir rol üstleniyor.
Parmak izi yalnızca insanlara has değilse, öteki kimlerde var?
İlk kestirim edebileceğiniz hayvanlar, elbet ki maymunlar olurdu. Evet, onlar da tıpkı bizler üzere parmak izine sahip. Fakat asıl sürpriz, Avustralya’nın şirin sakinlerinden koalalarda kapalı. Koalaların parmak izleri, beşerlerle o kadar büyük bir benzerlik taşıyor ki; mikroskop altında bile ayırt etmek neredeyse imkânsız. Üstelik bu benzerlik, yakın akrabalıkla da açıklanamıyor zira beşerler ve koalaların son ortak atası 100 milyon yıl evvel yaşamış.
Koalaların parmak izi neden bu kadar karmaşık?
Bilim insanları bunun ‘konvergent evrim’ yani farklı cinslerin emsal özellikleri bağımsız formda geliştirmesiyle ilgili olduğunu düşünüyor. Koalalar hayli seçici canlılar; sırf aşikâr yaştaki okaliptüs yapraklarını yiyorlar. Bu yüzden parmak uçlarındaki kıvrımların, dokunma duyusunu artırarak hangi yaprağın ülkü olduğunu ayırt etmeye yaradığı düşünülüyor.
Parmak izleri, cilde temas eden objelerde titreşimler yaratıyor ve bu titreşimler hudut uçlarıyla algılanarak ayrıntılı dokunma hissi sağlıyor. Hatta parmak izlerinin bu titreşimleri 100 kat artırdığı bile söyleniyor.
Koala parmak izleri o kadar beşere benziyor ki, bu durum vakit zaman isimli bilimlerde baş karışıklığına neden olmuş
Örneğin, Avustralya’da yıllar evvel kimi hata mahalli data tabanlarında ‘insan sanılan ancak muhtemelen koalaya ait’ olabileceği düşünülen parmak izleri bulunmuş. Hatta 2002’de İngiltere’deki Hampshire polisi, makakların parmak izlerini incelemek üzere bir hayvanat bahçesiyle ortak çalışma yürüttü. Maksat, bireyleri tanımak ve kaçakçılığı önlemekti. Birebir yıllarda İngiltere’deki maymun barınaklarında camlarda oluşan izlerin hangi cinsten geldiğini ayırt etmek bile zorlaşmıştı.
Koalalar ve maymunlar dışında, pek çok hayvanda parmak izi olmasa bile ferdi tanımlamaya yarayan fizikî işaretler bulunur. Örneğin kediler ve köpeklerin bıyık tertipleri her bireyde farklıdır. Zebraların çizgileri, leoparların benekleri, benekli yunusların desenleri ve kambur balinaların kuyruk altındaki işaretleri bile onları birbirinden ayırmaya fayda.
