Evde karşılaşıldığında dehşetten çığlık attıran, yaralanmasına karşın hala kıpırdamaya devam eden hamam böceklerinin neden bu kadar güçlü olduğunu hiç düşündünüz mü? Güya bildiğimiz kurallara uymuyor, fizikî olarak ziyan görseler de bir halde hayatta kalmayı başarıyorlar. Aslında bu durumun nedeni tek bir faktör değil; tersine, onların hayatta kalma yetenekleri birden fazla biyolojik sürecin sonucu. Pekala, onları bu kadar güçlü kılan şeyler neler?
Kaynak 1, Kaynak 2
Hamam böceklerinin bu kadar sağlam olmasının birinci nedeni, muazzam adaptasyon yetenekleri.
Yani bu canlılar, milyonlarca yıl boyunca değişen dünya şartlarına ayak uydurarak bugünlere geldiler. İster karanlık bir mutfak köşesi olsun, ister kanalizasyon, isterse de buz üzere bir depo… Onlar her yerde yaşayabiliyor. Bu kadar farklı ortamda hayatta kalmalarının altında yatan şey ise inanılmaz esnek diyetleri.
Çöpten kırıntıya, sabun kalıntısından çürümüş besinlere kadar neredeyse her şeyi yiyebiliyorlar. Öbür canlıların açlıktan telef olduğu yerde, bir hamam böceği rahatlıkla hayatta kalabiliyor. Ayrıyeten sıcaklık ve nem üzere çevresel değişimlere karşı da hayli toleranslılar. Soğuk havada donmuyor, sıcakta kurumuyorlar. Günlerce, hatta haftalarca susuz ve aç kalmaları bile mümkün.
Onları bu kadar zorlayıcı hale getiren bir öbür kıymetli faktör, üreme suratları.
Tek bir dişi hamam böceği, ömrü boyunca yüzlerce yumurta bırakabiliyor. Üstelik bu yumurtalar, ootheca ismi verilen sağlam kılıfların içinde korunuyor. Dış etkenlere karşı dirençli bu yumurtalar, paklık ya da ilaçlama üzere prosedürlerden etkilenmeden kalabiliyor.
Bu da demek oluyor ki siz tüm böcekleri öldürdüğünüzü sandığınızda, duvarın içinde ya da bir çatlakta yesyeni bir jenerasyon doğmaya başlamış olabilir.
Hamam böceklerine karşı kullanılan birçok yaygın böcek ilacı, artık onlar için pek tesirli değil.
Nedeni ise epeyce net: Vakitle kimyasallara karşı direnç geliştirdiler. Genetik mutasyonlarla birtakım bireyler ilaca karşı daha sağlam hale geliyor ve bu bireyler hayatta kaldıkça sonraki kuşaklar de birebir direnci taşıyor.
Bunun yanında davranışsal olarak da savunma düzenekleri geliştirmiş durumdalar. Bedenlerini sık sık temizleyerek üzerlerindeki ziyanlı unsurları uzaklaştırıyorlar. Evet, hamam böcekleri titizdir. Kendilerini zehirli kalıntılardan arındırmak için ayrıntılı paklık yaparlar. Bu da onları kimyasallara karşı daha dirençli hale getiriyor.
Hamam böceklerinin dış iskeletleri, onları fizikî ziyanlardan korur.
Vücutları esnek lakin sağlamdır. Bu sayede üstlerine bir şey düşse bile birçok vakit ezilmeden kurtulurlar. Tıpkı vakitte sert dış kabukları, su kaybını engelleyerek onları kuraklığa karşı da korur.
Nefes alma sistemleri ise o denli gelişmiştir ki oksijenin neredeyse olmadığı dar alanlarda bile yaşamaya devam edebilirler. Hatta başları kopsa bile birkaç gün daha yaşayabilirler.
Hamam böcekleri; dayanıklılıkları, zekaları ve biyolojik üstünlükleri sayesinde yüzyıllardır beşerlerle savaşıyor.
Ancak bu, onlardan kurtulmanın imkansız olduğu manasına gelmiyor. Tertipli paklık, yiyecek artıkları ve nemin ortadan kaldırılması, saklanabilecek alanların kapatılması üzere yollarla denetim altına alınmaları mümkün. Ancak onları yok saymak, vakitle konutunuzu paylaşmak zorunda kalmak demek olabilir.
