“Aşk yok, evlilik yok, çocuk zati hiç yok…”
“Ne aşka vaktim var, ne evlenmeye param, ne de çocuk büyütmeye inancım.” Bu cümle Kore dizisinde değil, şahsen Güney Koreli gençlerin kendi hayatlarını anlatırken kullandığı bir cümle. Ve işte bu cümleyle başlayan yeni bir nesil tarifi var artık: Sampo Kuşağı.
Peki lakin neden? Ekonomik refahın yüksek olduğu bir ülkede gençler neden bu kadar karamsar? Haydi bu jenerasyonun iç dünyasına biraz daha yakından bakalım.
“Sampo” ne demek, nereden çıktı?
“Sampo” sözü Korece’de “üç şeyden vazgeçmek” manasına geliyor. Bu üç şey de toplumun klâsik beklentilerinin merkezinde yer alıyor: aşk, evlilik ve çocuk.
Sampo kuşağı, bu üç kavramdan bilerek uzak duran bir jenerasyon. Zira onlar için hayat; romantik güldürü değil, ekonomik gayretle dolu bir gerçeklik.
Bu terim 2011’den sonra Güney Kore’de bilhassa 20’li yaşların sonu ile 30’ların başındaki gençler için kullanılmaya başlandı. Vakitle bu kuşak 5, 7, hatta “N-po” kuşağına kadar genişledi. Yani hayattan vazgeçilen şeyler çoğaldı: toplumsal hayat, konut satın alma, emeklilik hayali üzere…
Ekonomi gelişiyor lakin kişisel hayatlar geriliyor.
Güney Kore dünyanın en gelişmiş ekonomilerinden biri. Fakat bu gelişme herkesin cebine yansımıyor. Konut fiyatları, ömür maliyetleri, eğitim masrafları ve iş bulma zorlukları derken gençler kendilerini “geçinmeye çalışan lakin memnun olamayan” bir durumda buluyor.
Yani dışarıdan bakıldığında her şey tertipli, teknolojik, çağdaş. Lakin içeride gençlik; hayallerini küçültüyor, gayelerini erteliyor, duygusal gereksinimlerini ekonomik gerçeklere kurban ediyor.
Aşk ve evlilik artık bir lüks haline geldi.
Sampo jenerasyonu için aşk, evlilik ya da çocuk sahibi olmak, artık duygusal değil ekonomik kararlar. Birlikte vakit geçirmek değerli. Dışarıda buluşmak, seyahat etmek, özel günleri kutlamak önemli masraf. Evlilik? O daha da uç bir bahis: düğün masrafları, mesken kurma, borçlar…
Çocuk mu? Onu hiç sorma. Eğitim, sıhhat, kreş derken bu kuşak çocuk büyütmenin maliyetini hesapladıkça büsbütün vazgeçiyor.
Sonuç: Evvel kendi ayakta kalayım, sonra bakarız diyen lakin bir türlü o bakma fırsatını bulamayan bir nesil.
Toplum baskısı azalmıyor fakat gençler artık reddetmeyi öğreniyor.
Güney Kore üzere klasik aile bedellerinin hâlâ çok güçlü olduğu bir ülkede, gençlerin evlenmemesi, çocuk yapmaması çok büyük reaksiyon çekiyor. Fakat Sampo kuşağı bu beklentiyi sessizce reddediyor. Hatta bu bir nevi kolektif direnç halini almış durumda.
“Yapamıyorum” değil, “Yapmak istemiyorum” diyerek toplumsal baskıya karşı duruyorlar. Zira onlar için özgürlük, toplumsal normlardan evvel geliyor. Ve en çok da şu cümleyi söylüyorlar: “Ben bu hayatı kendim için yaşıyorum.”
Sampo yalnızca Kore’ye özel değil, tüm dünyaya yayılıyor.
İsim Korece olabilir fakat yaşanan şey üniversal.
Türkiye’de de, Avrupa’da da, Japonya’da da gençler benzeri hislerle yaşıyor.
Yüksek kira fiyatları, zorlayıcı iş şartları, artan yalnızlık, tatminsizlik…
Sampo, aslında bugünün gençliğinin global ekonomik nizama verdiği bir cevap. Kimileri için bu bir hayal kırıklığı, kimileri için ise yeni bir özgürlük biçimi. Lakin ne olursa olsun; bu jenerasyon, hayatın klâsik kurallarına baş tutuyor.
Peki bu kuşak ne istiyor?
Sampo kuşağı hayattan vazgeçtiği üzere gösterilse de aslında durum o denli değil. Onlar yalnızca “kendilerine ait” bir hayat istiyorlar.
-
Daha adil bir ekonomik sistem,
-
Daha erişilebilir eğitim ve sıhhat,
-
Daha insani bir iş ömrü,
-
Daha az beklenti, daha çok anlayış.
Yani bu gençler yalnızca “evlenmiyor, çocuk yapmıyor” diye değil; içinde bulundukları sistem değişmediği için bu yolu seçiyorlar.
Belki de bu bir ümitsizlik değil, farklı bir ömür biçiminin sessiz protestosu.
