Fillerin kansere neredeyse hiç yakalanmadığını biliyor muydunuz? İnsanlardan 100 kat fazla hücreye sahip olmalarına karşın kansere karşı inanılmaz bir muhafaza düzenekleri var. Bu sırrın genetik yapılarında gizli olduğu ortaya çıktı. Pekala bu dev hayvanları kanserden koruyan mucize nedir?
Filler devasa bedenlerine karşın kansere karşı üstün bir muhafaza sistemi geliştirmiş durumda. İnsanlardaki hücre sayısının 100 katına sahip olan bu hayvanlar teoride kanser riskini artıracak her türlü biyolojik avantaja sahip üzere görünse de gerçekte bu risk onlar için neredeyse yok denecek kadar az.
İnsanlarda kansere yakalanma oranı yüzde 25 civarındayken fillerde bu oran sadece yüzde 5. Bilim insanları bu durumu açıklayan çarpıcı bir genetik keşif yaptı.
Araştırmalara nazaran filler “TP53” isimli tümör baskılayıcı bir yine 40 kopya halinde sahipler. İnsanlarda ise bu genin sadece iki kopyası bulunuyor. TP53 geni hücrelerdeki genetik hasarları algılayarak hasarlı hücrelerin bölünmesini durduruyor ve bu hücreleri tamir ediyor.
Eğer hasar tamir edilemeyecek düzeydeyse, hücreyi “apoptozis” ismi verilen bir sistemle kendi kendini imha etmeye zorluyor. İnsanlarda bu genin mutasyona uğraması durumunda hücreler denetimsiz formda çoğalıyor ve kanser oluşumuna yol açıyor.
Ancak filler sahip oldukları fazla sayıda TP53 geni sayesinde hasarlı hücrelerini süratle ortadan kaldırarak kansere meydan okuyor.
Bilim insanları bu mekanizmayı anlamak için filler sağlıklı beşerler ve Li-Fraumeni Sendromu (TP53 geninde mutasyon olan insanlar) taşıyan bireylerden alınan kan örneklerini radyasyona maruz bırakarak hücrelerin mevt oranlarını ölçtü. Sonuçlar epey çarpıcıydı:
Fillerde radyasyona maruz kalan hücrelerin yüzde 14.6’sı programlı hücre vefatıyla yok olurken, sağlıklı insan hücrelerinde bu oran yüzde 7.2, genetik mutasyona sahip bireylerde ise sadece yüzde 2.7 olarak kaydedildi. Bu bulgu fillerinin kansere karşı sahip olduğu genetik zırhın ne kadar tesirli olduğunu ortaya koydu.
Bilim insanları filler üzerinde yapılan bu çalışmaların insanlardaki kanser tedavileri için de yeni kapılar aralayabileceğini düşünüyor. TP53 geninin rolünü anlamak, gelecekte kanser tedavisinde daha tesirli yolların geliştirilmesine ışık tutabilir.
