Ekonomistler Rakamlarla Anlattı: Ekrem İmamoğlu’nun Gözaltına Alınması Ekonomiyi Nasıl Etkiledi?

Ekonomistler bu gözaltının ekonomiyi derinden ve olumsuz etkileyeceğini vurguladı. İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının akabinde TL’deki sert kayba dair Reuters bir haber yayımlamıştı.

Reuters’ın 20 Mart 2025 tarihli haberinde yer alan tezlere nazaran döviz satışı 5 milyar doları aştı, 10 milyar doları buldu. 

Reuters’a konuşan bankacılar döviz satışının 10 milyar doları bile bulmuş olabileceğini söz etmişti. ()

‘Çok üzülüyorum, olan tekrar milletimize oluyor. 

Bizim üzerimizden milletin iradesine vurdukları bu darbe, yıllardır harap hale getirdikleri iktisadımızı ve Türkiye’nin geleceğini daha büyük bir tehlikeye sokuyor. Bu siyasi darbe yüzünden üç gündür ülkemizin iktisadı daha da eriyor.

Kendi bozdukları ekonomiyi millete zahmet çektirerek düzeltmeye çalışanlar, yeniden milletimizin sırtına kaldırması güç bir yük yüklüyorlar.

Allah şahittir, biz milletimize çektirdikleri zahmet azalsın diye çalıştık. Milletimiz biraz da olsa nefes alsın diye çalıştık. İnsanımız bu ekonomik krizde kendini yalnız ve çaresiz hissetmesin diye canla başla çalıştık. 

Milletimiz bunu gördüğü için bizden dayanağını hiç esirgemedi. Bu samimi dayanak yüzünden bizi mahpusa, insanımızı da yokluğa mahkum etmek istiyorlar.

Milletimize sesleniyorum:

Sizin desteğinizle evvel bu darbeyi yeneceğiz, sonra da bize bunu yaşatanlar göndereceğiz. 

Bu fedakar ve çalışkan millete yaşattıkları ekonomik krizi de sıkıntıyı de biz bitireceğiz!’

Öte yandan ekonomistlerin yaptığı paylaşımlar ve hesaplamalar şöyle 👇

Ekonomist Serkan Özcan:

‘Ekonomideki kriz, hukuk ve siyasetteki krizlerden bağımsız değildir.

Üzülerek söylüyorum ki, Sn. Ekrem İmamoğlu üzerinden milletin iradesine vurulan darbe, aslında harap halde olan ekonomimize çok dokunaklı bir çöküş yaşatıyor.

Sn. İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla birlikte saatler içinde 15 milyar doların üzerinde sıcak para ülkemizden çıkış yaptı. Memleket olağana dönmezse maalesef devamı da gelecek.

Sene sonuna kadar her toplantıda faiz indirmesi beklenen Merkez Bankası, Mehmet Şimşek programının tek desteği olan sıcak parayı ülkede tutabilmek için gecelik borç verme faizini tam %46’ya çıkardı.

Aylardır milletin yaptığı fedakarlıklar, yüksek faizlerle zar güç kazanılan rezervler, Ekrem İmamoğlu’na ve milletin iradesine vurulan bu darbe yüzünden yok oluyor.

Merkez Bankası’nın, Temmuz 2023’ten bu yana yüksek faiz ödeyerek biriktirebildiği 59 milyar dolarlık swap hariç net rezervleri tekrar eksiye gerçek gidiyor.

İçimiz acıyor. 2 yıldır milletimize sıkıntı çektirerek, zar güç gelinen nokta gözümüzün önünde eriyor.

Kamu bankalarının 7-8 milyar dolarlık ağır satışına karşın TL, dolara karşı %4’e yakın paha kaybetti. Satışlar hala devam ediyor.

Borsa İstanbul iki günde %15 düştü.

2 yıllık TL tahvil faizi %42,5’e fırladı.

10 yıllık TL tahvil faizi %31,3’e fırladı.

Sene sonu enflasyonun %30’a bile düşmesi hayal oldu, %35’i görürsek şanslıyız.

Yabancı yatırımcı Türkiye piyasalarını terk ediyor, yerli yatırımcının eli döviz almak için tetikte bekliyor.

Siyasi hırslar ve yargı tahakkümü yüzünden olan yeniden milletimize oluyor.

Ekrem İmamoğlu’na, milletin iradesine vurulan bu darbenin ivedilikle sonlandırılması gerekiyor.

İnsanımızın değil 10 sene daha, 10 gün bile zahmet çekecek takati kalmadı. Bu kumpası kuranlar, en çok milletimizin sırtına yük oluyor.

Artık yeter!!!’

Kerim Rota, Serkan Özcan’ın paylaşımını alıntılayarak şöyle dedi:

‘Sevgili Serkan kardeşim çok haklısın.

3 günde rezervlerden 25 milyar dolara yakın satış yapıldığı iddia ediliyor.(Çarşamba 11,5+Perşembe 4/5 + Bugün şimdiye dek 7)

Bu rezervler son 18 ayda Türk Lirasına tekrar itimat tesis edilebilmesi için tarihin en yüksek gerçek faizi uygulanarak birikmişti.

Bunun da faturası bu faizi ödeyen milyonlarca tüketiciye, onbinlerce firmaya ve vergi verenlere yüklenmişti.

Yazık.’

TCMB eski başekonomisti Ali Hakan Kara:

‘Son 3 günde yaklaşık 23 milyar dolar satılmış görünüyor. (Varsayımlara nazaran bunun biraz altında yahut üstünde gerçekleşebilir.)

Kabaca, yarısının Çarşamba, kalanının Perşembe-Cuma satıldığını söyleyebiliriz.’

‘Piyasalarımızda kabus üzere geçen bu 3 günün ufak bir muhasebesini yapalım. 

Bu 3 gün boyunca Londra’da bana en çok sorulan sorular şöyle:

-Olaylar daha büyür mü? Seyahat üzere toplumsal bir olaya evrilir mi? 

-Yerli yatırımcı ne olursa/ne vakit dövize saldırır?

-Dövizde düzey savunma yerine TCMB direkt faiz artırsa daha yeterli değil mi?

İlk bahis istisnasız kiminle konuşsam birinci soru. Yalnız unutmayın ki bu soruyu bir Türk vatandaşının sorması ile hedge fon yöneticisinin sorması ortasında önemli bir fark var, çünkü birincisi kendi geleceğinden, oburu yatırımının geleceğinden dertli. İçeride durumu olmayan da sanki bir fırsat doğar mı diye bakıyor. 

Yerli yatırımcının halinin ne olduğu konusu ise şundan değerli: Bu haftaya dek piyasalarda Türkiye kaynaklı kıymetli bir sorun olmadığı halde 2025’te yurtiçine giren yabancı sonlu kaldı. En yüklü yabancı durumu bu hafta öncesinde yuvarlak $30 mlr ile swap piyasasında iken, tahvilde $15, payda de $35 mlr üzere bir stok kelam konusu idi. 

Geçen şu üç günde tahminen $20 mlr üzere çıkıştan bahsediyoruz ki bunun kıymetli kısmı swaptan. TL tahvilde birinci gün prestiji ile likidite buharlaştığı için alış kotasyonları çekildi, o yüzden oradaki çıkış mecburen hudutlu kaldı. Pay tarafında ise kim yabancı, kim hakikaten sattı, kim trade etti anlamak güç lakin nette oradan da çıkış var haliyle. Eurobond tarafını geçiyorum çünkü onun TL bacağı yok. Elbette 260-330 CDS hareketinin gösterdiği üzere orada da sağlam bir satış dalgası oldu. 

Özetle çıkacak olan yabancı büyük ölçüde gitti, makus senaryoda bir ölçü daha çıkış olsa dahi bu 3 gün üzere tesir yaratması güç artık. O yüzden problem yerlinin tutumunda. 

Burada net bir döviz talebi var. TCMB’nin orta toplantı ile faiz koridoruyla oynaması da bu yerli yatırımcı kaynaklı döviz talebini durdurma maksatlı. Depo ihaleleri ve likidite senetleri ile piyasada bu hafta başında 1 trn TL civarında bulunan fazla likidite süratli bir biçimde emilecek, böylelikle gecelik faizler %46’ya yapışacak, bu da mevduat faizlerini üst itecek. Bu durumda yatırımcı gelişmelere nazaran şayet siyasi taraftaki rahatsızlığını bir kenara bırakabilirse  o vakit TL’nin cazibesi artacağı için döviz almayabilir. Tabi bu esnada TL’nin de daha fazla paha yitirmemesi gerekir. 

Demek ki pazartesi göreceğimiz tablo sıkışan TL likiditesi ile artan faiz ortamı ile savunmanın daha da pekiştirileceği bir döviz piyasası. 

Çok hoş. Pekala bunun bedeli ne?

TCMB net döviz rezervlerinin kabaca 1/3ü gitti, tamam çıkışlar azalır üzere görünüyor hesaba nazaran fakat yeni giriş de olmayacak bir müddet. Döviz gereksinimi olan şirketler de bir formda dönüp buradan alacaklar. Özetle son 1.5 yılın rezerv kazanımı 3 günde önemli bir yara almış durumda. Daha fazla çıkış durumunda bu yine sorgulanır. 

İkinci bahis faiz düzeyi. Bir müddet faiz indirimini rafa kaldıracağız üzere görünüyor. Tabi TCMB’nin siyaset faizini değil de koridorun üstünü artırması aslında sorunun süreksiz olacağını düşündüklerini gösteriyor. O yüzden faiz indirim döngüsü bitmiştir diye kesin bir yargıya da varamıyoruz şimdi. En azından 17 Nisan büyük ihtimalle pas deyip bunu da şimdilik burada bırakalım

Faiz mevzuu bankaların net faiz marjının cidddi toparlanmasını beklediğimiz bir yılda tekrar aksisi tesir yaratacak. Sene başından bu yana hoş giden banka paylarının bu 3 günde bu kadar satış yemesinin sebebi bu. 

Toz duman yatışınca bütün makro iddiaların de değiştiğini göreceğiz. Enflasyon üst büyüme aşağı kur ve faiz hafif üst gibi…

Herkese geçmiş olsun.’

Emre Alkin:

‘Daha evvel 170 Milyar Dolar civarında olan özel bölüm döviz borçlanması bu iktisat idaresi vazifeye gelmeden 125 milyar dolara inmişti. “Yüksek faiz-düşük kur” siyasetiyle tekrar 180 Milyar Dolar civarına yükselen özel bölüm döviz borçlanması sebebiyle kur hareketi eskisine nazaran telaş veren bir hale dönüştü. Döviz talebini piyasadaki TL’yi kısıp rezervlerden satarak azaltmaya çalışmak kısmen başarılı olur. 

Güven ortamı sağlanmadıkça döviz kurları her fırsatta boşluğu kapatacaktır. “Rekor rezerv” kelamlarının bir manası olmadığı, rezervlerin bir çırpıda eriyebileceği görüldüğüne nazaran uygulanan yanlış reçeteden tedricî biçimde uzaklaşmakta yarar var. “Merkez Bankası döviz almasa kurlar düşer” kelamlarının de kent efsanesi olduğunu inşallah birtakım meslektaşlarımız anlamıştır. Uzmanlar yanlışsız yorum yaptıkça karar alıcıları da yanlışsız yönlendirirler.

Bu ortada “toplantılara bizi çağırmazlar” diye iktisat idaresine daima güzelleme yapanların aslında en onlara büyük berbatlığı yaptığını da söylemeliyim. Bilginin yanında yürek olmadığı vakit işe yaramıyor.’

Mustafa Sönmez:

‘Ülkenin borçlanma maliyetini belirleyen CDS, risk primi , Erdoğan’ın 19 Mart darbesi ile 150 puan birden tırmandı ve 383 ile haftayı kapadı.

 Bu, dışarıdan, piyasa faizinin 4 puan üstünde bir maliyetle borçlanmak demek.

Maliyet enflasyonunu tırmandırır, faiz masraflarını artırır’

Emre Sevecen:

‘Borsa İstanbul’daki şirketler milyarlarca dolar eridi! 

Merkez Bankası milyarlarca dolar rezerv yaktı! 

Enflasyon maksatları çöp oldu! 

Beklentiler daha da bozuldu! 

Milyonlarca insanın varlıkları iki günde pul oldu! 

Sahi bir iktisat programı vardı, ona ne oldu!’

Tunç Şatıroğlu:

’22 Mart 2021 Kara Pazartesi

Naci Ağbal misyondan alındıktan sonraki birinci iş günü

Cuma günü milletlerarası piyasada günü 7,20’den kapatmış olan dolar kuru pazartesi Asya piyasasındaki alımlarla 8,50’ye kadar yükseldi. 

Lütfi Elvan’ın yazılı açıklamalarıyla panik azalsa da dolar günü 7,79’dan kapattı. 

Prof. Dr. Göksel Aşan bir televizyon yayında kurun kısa müddette Cuma günkü sevieyeye (7,20) geri döneceğini açıkladı.

Bir daha asla o düzeye yaklaşılamadı. TL’ye güvenenler ziyanlarının üzerine su içti.’

‘ 👉Borsa düşüşün %5’i aşmasının akabinde yeniden devre kesti

 👉Borsa 4 ayın en düşük seviyesinde

👉Bankalarda sert kayıp sürüyor, gün içi kayıp %8’i aştı

 👉Pay Piyasasında açığa satış süreçlerinde seans sonuna kadar üst adım kuralı uygulanacak.’