Dönemin Çok Ötesindeydi: Müziğin Efsanelerinde Bu Hafta Barış Manço
Şimdi şöyle bir düşün, Türkiye’de herkesin bildiği, jenerasyondan nesile aktarılan bir sanatçı var mı? Yanıt çok net: Barış Manço! O, yalnızca müziğiyle değil, televizyon programlarıyla, kelamlarıyla ve kendine has usulüyle tam manasıyla bir efsaneydi. Bugün bile müzikleri hâlâ dinleniyor, programları unutulmuyor, sözleri hâlâ akıllarda. Pekala, Barış Manço’yu bu kadar özel yapan neydi? Gel, birlikte bakalım!
1943 yılına gerçek bir vakit seyahatine çıkıyoruz.
Tam ismi ‘Tosun Yusuf Mehmet Barış Manço’ olan Anadolu Rock müzik efsanesi Barış Manço, 2 Ocak 1943 yılında dünyaya geldi.
Şarkı söylemeye şimdi 1,5 yaşındayken başladı!
Manço’nun annesi Rikkat Hanım, Barış Manço’nun çok küçük yaşta müzik söylemeye başladığını konuk olduğu bir programda anlattı. Lakin onu asıl farklı kılan şey, müziğe getirdiği yesyeni soluk oldu.
Peki, müziğe nasıl başladı?
1958 yılında, Galatasaray Lisesi’nde öğrenciyken birinci kümesini kuran Barış Manço, müzikle tanışmasının birinci adımlarını attı. ‘Barış Manço ve Kafadarlar’ ismini verdikleri kümede birinci müziğini yaptı: ‘Dream Girl’. Ve alışılmış, bu müzik ona birinci mükafatını de getirdi.
O yıllarda kimse, Barış Manço’nun yıllar sonra Türkiye’nin en değerli müzik isimlerinden biri olacağını iddia edemezdi.
İlk konserini de tekrar öğrencisi olduğu Galatasaray Lisesi’nin konferans salonunda verdi.
1962’de kurduğu ikinci müzik kümesi ‘Harmoniler’ ile birlikte birinci 45’lik plağını çıkardı.
1962’de ‘Grafson Plak’ etiketiyle yayımlanan bu plak, Barış Manço’nun müziğe olan tutkusunun bir simgesiydi. Fakat üniversite hayatını yurt dışında devam ettirme kararıyla küme dağıldı ve Manço, Belçika’ya taşındı.
Barış Manço, 1964 yılında Belçika Kraliyet Akademisi’nde fotoğraf, grafik ve iç mimarlık eğitimi almaya başladı.
Burada eğitim alırken, ‘Jacques Danjean Orkestrası’ ile birlikte Fransızca plaklar çıkarmaya başladı. Fransızca müzikler ortasında ‘Baby Sitter’ ve ‘Jenny Jenny’ üzere hitler vardı. Manço, Avrupa’daki müzik sahnesinde kendini tanıtırken, tıpkı vakitte Türk rock müziğinin de tohumlarını atıyordu.
Bu modüllerden biriyle kısa bir müzik ortası veriyoruz.
1966 yılı, Barış Manço’nun mesleğinde dönüm noktalarından biri oldu.
O yıl, Les Mistigris isimli Belçikalı küme ile birlikte, Fransa, Belçika, Çekoslovakya, Almanya ve İsveç üzere birçok Avrupa ülkesinde konserler verdi. Burada Türk müziğinden örnekler sundu ve Türkiye’nin birinci psikedelik rock müziklerini kaydetti.
Barış Manço’nun müzik seyahatinde bir öbür değerli dönüm noktası, ‘Kaygısızlar’ kümesine katılmasıydı.
Kaygısızlar kümesi sonradan MFÖ’ye dönüşecekti ve Barış Manço, kümede Mazhar Alanson ve Fuat Güner üzere kıymetli isimlerle birlikte müzik yaptı. O devirdeki ‘Bizim Gibi’ müziği, müzik dünyasında bir dönüm noktasıydı.
1970 yılında ‘Ağlama Değmez Hayat’ müziği, Barış Manço’ya birinci altın plağını kazandı.
50.000’in üzerinde satan bu müzik, onun müzik mesleğinde ne kadar değerli bir yere sahip olduğunu gösteriyordu.
Bir öbür unutulmaz an ise ‘Dağlar Dağlar’ müziğiydi.
Bu modül, 700.000 adet satmış ve Barış Manço’ya Platin Plak Mükafatı kazandırmıştı.
Barış Manço’nun mesleğinde yaşadığı değişik olaylar bulunuyor.
Bunlardan biri de, Moğullar kümesi ile birlikte çıktığı Anadolu turnesinde yaşandı. Kütahya’da konser verdikleri sırada, kümenin tıp otobüsüne dinamitli bir taarruz düzenlendi. Barış Manço’ya nazaran atağın sebebi, onun uzun saçlarıydı.
Barış Manço’nun müzik seyahatinde bir öteki değerli adım, 1972 yılında kurduğu Kurtalan Ekspres’ti.
Müzik mesleğinin en tesirli kümelerinden biri haline gelen Kurtalan Ekspres ile ‘Ölüm Allah’ın Emri’ ve ‘Gamzedeyim’ üzere unutulmaz müzikler yayınlandı. Bu yıllarda Türkiye’nin en büyük rock kümelerinden biri haline geldiler.
1975’te ise müziğe farklı bir dokunuş yaptı ve ‘2023’ albümünü piyasaya sürdü.
Albümde yer alan ‘Kayaların Oğlu’ müziği, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı için yazılmış bir senfonik eser olarak dikkat çekti. Ayrıyeten albümdeki ‘2023’ müziği da devrin en özgün yapıtlarından biriydi.
Dinlemeyenleriniz varsa, çabucak buyurun!
Barış Manço’nun hayatındaki tahminen de en özel an, 18 Temmuz 1978’de Lale Manço ile evlenmesiydi.
Barış ve Lale, birinci görüşte aşkı bulan bir çiftti. Çiftin Doğukan ve Batıkan isminde iki oğlu dünyaya geldi.
1988 yılında ‘7’den 77’ye’ isimli programla, tüm Türkiye’nin Barış Ağabey’i oldu.
7’den 77’ye’, çocuklara ve ailelere yönelik eğitici ve eğlendirici bir program olarak büyük bir ilgi gördü. 1998’de ekranlara veda eden bu program, Barış Manço’nun halkla olan bağını çok güçlendirdi.
1995 yılında çıkardığı ‘Müsaadenizle Çocuklar’ albümü, 90’lı yıllarda Türk pop müziğinin en değerli projelerinden biri haline geldi.
Ajlan, Burak Kut, Hakan Peker, Jale üzere isimlerle birlikte kaydettiği bu albümle, pek çok genç müzisyenle de bir ortaya geldi. Çalışmalarının büyük bir kısmı İstanbul’un en hareketli yerlerinden biri olan Taksim Meydanı’nda çekildi.
Barış Manço, sanat mesleğinin 40. yılında İzmir’in Karşıyaka ilçesinde son konserini verdi.
9 Eylül 1998’de verdiği bu konser, onun müzik seyahatinin tepe noktalarından biriydi. Manço, bu özel anı ‘40. Yıl’ isimli müziğiyle taçlandırmak istemişti lakin müzik daha sonra ‘Mançoloji’ olarak değişti. Manço, bir röportajında ‘Mançoloji’ albümünü tanıtırken, hayatındaki 40 yıllık muvaffakiyetleri ve müzik geçmişini anlattı.
Barış Manço, 1 Şubat 1999 tarihinde, Moda’daki konutunda geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.
