ABD Başkanı Donald Trump, son vakitlerde yaptığı Grönland çıkışıyla dünya gündemine oturdu. Trump, Danimarka’ya bağlı olan Grönland’ın ABD’ye katılması gerektiğini savundu. Pekala, birinci başkanlık devrinde de buna emsal bir davette bulunan Donald Trump Grönland’ı neden ısrarla almak istiyor? Yüzde 80’i buzullarla kaplı olan Grönland’ı bu kadar özel yapan ne? Birçok kişi bu soruların karşılığını merak ediyor.
Donald Trump’ın neden bu adayı almak istediğini öğrenmek için öncelikle Grönland’ı biraz tanımamız gerekiyor. Artık gelin, Grönland ile ilgili temel sorulara karşılık vererek hususa girişimizi yapalım.
Grönland Nerede?
Grönland, Kuzey Amerika’nın kuzeyinde, Kanada ve İzlanda ortası bir yerde konumlanıyor. Büyük kısmı buz katmanıyla kaplı olan bu tabiat olağanüstüsü yer, 2.166.000 kilometrekarelik yüzölçümü ve 56.865 kişilik nüfusuyla dikkat çekiyor. Çoğunluğu buzlarla kaplı olan ve dünyadan olabildiğince izole bir yerde olan bu ada, Türkiye’nin yaklaşık üç katı büyüklüğe sahip.
Grönland Hangi Ülkeye İlişkin?
Tarihte Grönland’a birinci ayak basan bireyler Vikinglerdi. Fakat adanın çağdaş tarihi, 18. yüzyılda Danimarka Krallığı tarafından sömürgeleştirilmesiyle şekillendi. Günümüzde Grönland Danimarka’nın bir modülü olsa da özerk bir yapıya sahip. Hakikaten, bu adanın kendi parlamentosu ve başbakanı da bulunuyor. Yani Grönland, coğrafik olarak Kuzey Amerika’ya daha yakın olsa da siyasi olarak Danimarka’ya bağlı.
Grönland’da Ömür Şartları Nasıl?
Grönland’da ömür şartlarının epey güç olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü burada kış aylarında güneş doğmuyor ve sıcaklıklar da -30 dereceye kadar düşebiliyor. Bunun yanında, topraklarının da tarıma pek elverişli olmadığı söyleniyor.
Yaklaşık 60 binlik nüfusu olan ve çoğunluğu buzullarla kaplı olan bu devasa adada, beşerler çoğunlukla ithal eserlere bel bağlamış durumda. Peki, tüm bu olumsuz koşullara rağmen ABD Başkanı Donald Trump neden burayı istiyor? Dilerseniz, daha fazla uzatmadan bu sorunun yanıtına geçelim.
Donald Trump Grönland’ı Neden Almak İstiyor?
Donald Trump, Amerika Birleşik Devletleri’nin ulusal güvenliği için Grönland’a gereksinimi olduğunu söylemişti. Birinci başkanlık devrinde de Grönland’a yatırımlar yapılabileceğini tabir eden Trump, bunun büyük bir gayrimenkul muahedesi olacağını ve Grönland’da yapılabilecek çok fazla şey olduğunu lisana getirmişti.
1814’te Danimarka’ya katılan Grönland, iç işlerinde özerk olsa da savunma ve dış siyaset konusunda hala Danimarka’ya bağlı kalmaya devam ediyor. Buzullardan oluşan Grönland, global ısınma nedeniyle küçülme riskiyle karşı karşıya olsa da jeopolitik açıdan kıymetli bir pozisyona sahip.
Zira Grönland, ABD’nin en kuzeydeki askeri varlığı olarak bilinen Pituffik Uzay Üssü’ne mesken sahipliği yapıyor. Moskova ile New York ortasında stratejik bir pozisyonda yer alan bu üs, Rusya’nın Kuzey Kutbu’ndan başlatacağı mümkün bir taarruza karşı erken bir ihtar emeliyle kurulmuştu. Grönland’ın bu üsse mesken sahipliği yapıyor olması, Trump’ın Grönland’ı isteme nedenlerinden yalnızca bir tanesi. Artık öbür sebeplere bakalım!
Grönland’ın global ticaret açısından kıymetli bir potansiyeli var.
Şimdi işin ekonomik boyutuna geçelim. Trump, daha evvelce belirttiği üzere Grönland’ın yatırım için yeterli bir fırsat olduğunu düşünüyor. Zira bu ada, global ticaret açısından kritik bir değere sahip. Grönland-İzlanda-Birleşik Krallık geçidi, Atlantik Okyanusu’ndan Avrupa’ya giden en kıymetli güzergahlardan biri.
Ayrıca Kuzey Amerika ile Avrupa ortasındaki en kısa deniz yolu da Grönland’ın kara sularından geçtiği için bu bölge ABD ve münasebetiyle Donald Trump için ehemmiyet arz ediyor. Çünkü bu rota sayesinde Avrupa ile Asya ortasındaki aralık değerli ölçüde azalabiliyor.
Elbette şu anda Grönland’ın birçok yeri buzla kaplı, bu da gemilerle nakliyeciliği zorlaştırıyor. Fakat global ısınmayla birlikte buzların vakitle eriyeceği düşünüldüğünde, yılın birtakım periyotlarında gemilerin bu bölgelerden daha rahat ilerleyebileceği düşünülüyor.
ABD Jeoloji Araştırma Kurumu’na nazaran, Grönland’da milyarlarca varil petrol ve trilyonlarca metreküp doğal gaz bulunuyor.
Kurumun raporlarına nazaran Grönland, petrol ve doğal gazın yanı sıra az toprak elementlerine de sahip. Bu elementler telekomünikasyon için kullanılıyor. Şu anda ABD, bu gereksiniminin büyük kısmını Çin’den alarak giderdiği için Grönland’ın sahip olduğu bu zenginlikler, Trump’ın neden bu kadar ısrarcı olduğunun bir öteki sebebi olarak öne çıkıyor.
Kaynak: BBC
Ayrıca Çin ve Rusya’nın arktik bölgeye artan ilgisi de Trump’ın sunduğu münasebetler ortasında yer alıyor.
Kuzey Kutup Dairesi’ndeki buzulların erimesiyle yeni nakliye güzergahları ortaya çıkıyor. Bunu yakından takip eden Çin ve Rusya için bu bölgeler giderek değer kazanıyor. İşte, tam olarak bu sebeple Kuzey Atlantik rotası ve Grönland’ın jeopolitik değeri de artıyor. ABD, jeopolitik açıdan son derece değerli gördüğü bu adayı alarak bir taşla birden fazla kuş vurmayı hedefliyor.
