Çin, Teknoloji Alanında Nasıl Bu Kadar Gelişti? Cevabı ‘Tekelleşme’ Olabilir!
Facebook, Mark Zuckerberg ve arkadaşları tarafından 2004 yılında kurulmuştu. Yıllar içinde büyük bir gelişme kateden Facebook, 2012 yılında Instagram’ı, 2014 yılında ise WhatsApp’ı bünyesine kattı. Meta çatı şirketi, şu anda dünyanın en büyük teknoloji şirketleri ortasında yer alıyor.
Peki Meta, her kullanıcısına eşit davranıyor mu? Görünüşe nazaran bu sorunun yanıtı çok net: Hayır!
Kaynak: Mustafa Vardalı
Teknoloji alanında nasıl oldu da Çin, başka ülkelere fark attı?
Meta, bugünkü pozisyonunda dünyanın en büyük teknoloji şirketleri ortasında yer alıyor. Pekala bunun sebebi ne? Reklamverenler ve teknoloji şirketleri ortasında kurulan bir ‘anlaşma’ olabilir mi?
Teknasyon’un kurucusu Mustafa Vardalı, ‘ölçekli, mağdur bir reklamveren olarak kaleme alıyorum’ kelamlarıyla başladığı yazısında, Meta başta olmak üzere TikTok, Google, Snapchat ve Pinterest’in nasıl bir reklamveren ‘kayırması’ yaptığını ayrıntılı bir biçimde anlattı.
Meta, TikTok, Google ve Pinterest reklamverenlere farklı oranlarda fiyat iadesi sağlıyor. Oranları yüzde 50’lere kadar çıkan bu iadeler için çabucak sevinmeyin. Bu fiyat, sadece Çinli ajanslara ödeniyor!
Çinli geliştiriciler de bu sayede yavaş yavaş teknoloji dünyasını ele geçiriyor. Dünyanın başka yerlerindeki geliştiriciler ise yavaş yavaş pazardan siliniyor.
“Çinli ajanslar, dünyanın dört bir yanındaki büyük reklamverenleri gaye alıyor.”
Mustafa Vardalı, taşınabilir uygulama ekosisteminde sürdürülebilir bir iş modeli yaratmanın güç olduğunu belirtiyor, hatta ölçekli bir işletme haline getirmenin neredeyse imkansız olduğunu ekliyor. Bunun en büyük nedeni de her yıl Tayland yahut Dubai’de düzenlenen ‘affiliate network’ fuarlarında Çinli reklam ajanslarının reklamverenleri gaye alması.
Peki Çinliler, nasıl ikna ediyor dersiniz?
‘Meta ve TikTok platformları üzerinden yapılan harcamalar karşılığında muhakkak % oranında geri iade sağlayacaklarını vaat ederek müşteri kazanıyorlar.’ Haliyle, ‘Çinli reklamverenlerin neredeyse tamamı, ölçeklerine nazaran değişen oranlarda bu teşvik sisteminden yararlanıyor.’
Meta, Çin’de kimi durumları ise görmezden geliyor. Meta’nın kendi kurallarına nazaran, Çinli ajansların Çin dışında bir reklamvereni yönetmesi yasak. Lakin ne hikmetse bu kural, artık geçerli değil.
Vardalı, bir Türk şirketi olarak çok sayıda Çinli Meta reseller’ından teklif aldıklarını lakin bu teklifleri değerlendirmediklerini zira ‘adil bir ekosistem’ istediklerini belirtiyor.
Sorun sizde değil, Çin’de!
Vardalı, ‘Çinli bir reklamverenle birebir pazarda rekabet ediyorsanız, sizi yutması an problemidir.’ diyerek Çinli şirketlerin büyük bir kısmının geliştirdikleri uygulamaları direkt gelir üzerine değil, Meta yahut TikTok üzerinden aldıkları geri iadeler üzerine kurduklarını belirtiyor.
Sıkı durun, dahası var!
‘Diyelim ki karlı bir kampanya yürütüyorsunuz. Kısa müddet içinde tıpkı kampanya, birebir eser, Çinli bir reklamveren tarafından birebir kopyalanacaktır. 🙄 Böylece; Günlük bütçeniz $10.000, Çinli rakibinizin bütçesi ise $20.000. Bu durumda kampanya süratle doygunluğa (saturation) ulaşır, performansınız düşer ve karlılığınız %0’a iner. Siz kampanyanızı durdurmak zorunda kalırsınız.’Minik bir örnek verelim: Görselde gördüğümüz ReelShort uygulaması, her yıl yüz milyonlarca dolarlık reklam harcaması yapıyor ve bu harcamaların yaklaşık yüzde 10’unu da Meta’dan iade alıyor. Bu üzere şirketler, çoğu vakit sıfıra yakın kar marjlarıyla reklam kampanyaları yürütüyor.
Vardalı, ‘birçok geliştirici için reklam vermek neredeyse oksijensiz ortamda nefes almaya çalışmak kadar sıkıntı hale geliyor.’ diyor. Bu noktada Vardalı’nın verdiği başka örnekleri buradan inceleyebilirsiniz.
Giderek büyüyen bir Çin hegemonyası…
Mustafa Vardalı, Meta’nın ‘büyüyen Çin fırtınasının heyecanına kapılmış durumda.’ olduğunu söyleyerek ‘Heyecan uğruna kozmik hukuk prensiplerini ve adil rekabet kurallarını açıkça hiçe sayıyor.’ açıklamasında bulunuyor. Elbette tüm bu anlatılanlar, global rekabete büsbütün karşıt. Çin dışındaki reklamverenlerin bahtı otomatik olarak ortadan kalkıyor, dijital reklam iktisadı de Çin’e yavaş yavaş teslim ediliyor.
Vardalı’nın yazısının tamamını okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
