İkili bağlantılarda yaşanan problemlerin tahlili, sağlıklı bağlantıyla mümkün olurken, birtakım durumlarda taraflardan biri irtibatı büsbütün keserek duygusal bir duvar örmeyi tercih edebilir. Bu durum psikolojide “stonewalling” olarak tanımlanıyor. Tartışma ya da çatışma anlarında kişinin partnerine cevap vermemesi, göz teması kurmaması, reaksiyonsuz kalması üzere davranışlarla kendini gösterir. Görünüşte sessizlik üzere algılansa da, aslında ilginin dinamiğini derinden etkileyen önemli bir irtibat sorunu.
Gelin, ‘stonewalling’ kavramına daima birlikte bakalım…
Uzun süren bir bağda karşı tarafın apansızın size duvar ördüğüne şahit oldunuz mu? Aslında bunun için kullanılan bir kavram var.
İlk kez Dr. John Gottman tarafından tanımlanan “stonewalling”, kişinin duygusal yoğunlukla baş edemediği anlarda kendini alakadan geri çekmesi; bir diğer deyişle, duvar örmesi anlamına geliyor.
Gottman ve meslektaşları, 1990’larda yaptıkları araştırmalarda, tartışmalar sırasında partnerlerden birinin birdenbire sessizleştiğini, tepkisizleştiğini ve irtibattan kaçındığını gözlemledi. Bu durumu da evliliği bitiren dört temel davranıştan biri olarak tanımladı.
Gottman’ın laboratuvarında yapılan çalışmalarda, stonewalling davranışı gösteren bireylerin kalp atış suratlarında artış, gerilim hormonlarında yükselme ve fizyolojik olarak “savaş ya da kaç” reaksiyonunun devreye girdiği tespit edildi.
Yani kişi yalnızca susmuyor; aslında içsel olarak panikliyor.
Bu yüzden stonewalling, yalnızca ‘konuşmak istememe’ değil; sistemin çökmesi üzere aslında. Duygusal sistem kitleniyor.
Karşı tarafa tesiri ne diye soracak olursanız…
tonewalling’e maruz kalan kişi genelde kendini yapayalnız hisseder. Bir şey anlatmaya çalışır fakat karşısında koca bir sessizlik vardır. Vakitle bu sessizlik, “Acaba ben değersiz miyim?” sorusuna dönüşür. Değersizlik duygusu, baş karışıklığı, içten içe büyüyen bir huzursuzluk… Tüm bunlar anksiyete ve hatta depresyona kadar varabilir. Zira irtibat kurulamayan bir alakada insan, vakitle kendini dışarıda bırakılmış üzere hisseder. Sevildiğinden, önemsendiğinden emin olamaz. Birlikte olduğu bireye ulaşamamak, bağın içinde ancak bir o kadar da dışında hissettirir. Bu da doğal olarak bağa dair tatmini azaltır, inancı sarsar.
Stonewalling her vakit berbat niyetli değil.
Bazen kişi geçmiş travmalarından dolayı bir çatışma anında ‘içe kapanmayı’ tercih eder. Lakin bu davranış kronik hale geldiğinde, manipülatif bir iletişimsizlik aracı hâline gelebilir.
