Biz Kedi Ülkesiyiz: Türkiye’de Bu Kadar Çok Kedi Olmasının Ardındaki Tarihi Sebep
İstanbul sokaklarında dolaşırken bir banka yayılmış uyuyan bir kedi ya da bir sahafın tezgahında kitapların ortasında gezinirken bir tüylü dost görmek kimseyi şaşırtmıyor. Peki bu tüylü dostların böylesine doğal ve kabul edilmiş bir kesimimiz olmasının ardında nasıl bir tarih yatıyor? O denli çok yakın bi’ tarihleri yok kendilerinin, epeydir bizlerle yaşıyorlar! Gelin bakalım…
Kaynak 1, Kaynak 2
Osmanlı İmparatorluğu’nda hayvanlara gösterilen ilgi, tarih sayfalarına kazınmış durumda. Sokak hayvanları için aşevlerinde yemek dağıtılır, kasaplarla mutabakatlar yapılır ve hatta kedilere özel hastaneler bile kurulurdu.
Ayrıca kedilerin beslenmesi ve bakımı için “mancacılar” ismi verilen özel vazifeliler bile vardı. Mancacılar, kendilerine verilen paralarla kedi ve köpekleri beslerdi.
Birçok Osmanlı vatandaşı, vefat etmeden evvel miraslarının bir kısmını kedilerin beslenmesi için bırakırdı. Haftanın belli günlerinde makul sayıda kedinin doyurulması, hayır duaları ortasında yer alırdı.
Kedilerin İstanbul’daki varlığı aslında Osmanlı’dan da öncesine dayanıyor. Antik Mısır’dan Mezopotamya’ya kadar uzanan bu seyahat, kedileri İstanbul’un kalbine yerleştirmiş.
Tarım topluluklarında fare ve haşere popülasyonunu denetim altında tutan kediler, vakitle kent hayatına ahenk sağlamış ve Osmanlı devrinde toplumsal yapının bir kesimi haline gelmiş.
Bilimsel çalışmalar, günümüzdeki kedilerin DNA tahlilleri sayesinde birçoklarının Anadolu ve Mısır kökenli olduğunu ortaya koyuyor. İstanbul, bu tüylü dostların durak noktalarından biri olmuş ve kent kültüründe kıymetli bir yer edinmiş.
Osmanlı padişahları da kedilere büyük bir sevgi beslerdi. Sultan II. Abdülhamid’in kedisi Ağa Efendi, saray hayatının bir kesimiydi. Hatta Ağa Efendi, oyun oynayan sultan ve kızının taşlarını dağıtarak oyunlarına müdahale ederdi.
Yüzyıllar boyunca devam eden bu kültürel miras, günümüzde hala yaşamaya devam ediyor. İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin pek çok kentinde kediler, gündelik hayatın ayrılmaz bir kesimi haline gelmiş durumda.
Bir kafede masanızın yanına oturan bir kedi, kitapçıda kitapların ortasında uyuyan tüylü bir dost yahut tarihi bir caminin avlusunda dolaşan bir kedi… Bunların hepsi, Türkiye’nin sokak hayvanlarına gösterdiği merhametin ve tarihten gelen sevginin birer yansıması.
