Günümüz araçlarında pek çoğumuzun aşina olduğu beygir gücü ve tork kavramları arabanın performansını belirler. Bilhassa araba satın alırken performansa odaklanıyorsak, beygir gücü ve torka nazaran seçimler yapabiliriz. Tam da bu noktada birbirini tamamlayan fakat sık sık karıştırılan bu iki kavramın ne manaya geldiğini bilmek değerli hale gelir.
Peki, beygir gücü nedir? Tork ve beygir gücü birebir şey midir? Beygir gücü, tork ve motor gücü ortasındaki farklar nelerdir?
İşte, ayrıntılar…
Eğer otomobillerle ilgili biriyseniz beygir gücü ve tork tabirlerine hayli aşinasınızdır. Lakin beygir gücü ile tork ortasındaki farkı da bilmelisiniz.
Otomobil satın almadan evvel konfor, teknoloji ve performans birinci bakışta akla gelen özelliklerdir. Bu yüzden şoförlerin gereksinimlerine nazaran konfor, teknoloji yahut performans aracı tercih etmedeki temel sebepler olabilir.
Aracın performansını önceliğine alarak seçim yapmak isteyen şoförlerin ise arabanın performansını belirleyen iki temel kavram hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Bu kavramlar, tork ve beygir gücüdür.
Tork ve beygir gücü her ne kadar birbirlerini tamamlayan kavramlar olsa da çok farklı manalar söz eder. Vakit zaman birbiriyle karıştırılan beygir gücü ve tork kavramlarının ne manaya geldiğine bakalım. Nedir tork ile beygir gücü ortasındaki fark? 👇
Beygir Gücü Nedir?
Beygir gücü, kolay mantığı ile bir atın sahip olduğu gücü söz eder. Bir atın sahip olduğu gücü hesaplayarak bu terimi birinci sefer kullanan ise James Watt’tır. Watt, 1872 yılında yaptığı araştırma sırasında bir atın 45 kilogramlık yükü 1 saniye içerisinde 1,11 metre uzağa götürdüğünü tespit etmiştir.
Watt’ın beygir gücü yani Horse Power (HP) terimini duyurmasının akabinde otomotiv mühendisleri, otomobillerdeki beygir gücünü 75 kilogramlık bir tartısı 1 saniyede 1 metre ileri taşıyabilecek ölçü olarak tanımlamışlardır. Yani ismini gerçekten atın gücünden alsa da otomobillerdeki HP hakikaten atın sahip olduğu güç değildir.
Beygir gücü, otomobillerin yanı sıra Sanayi ihtilalinde insanların makine alırken gücünü tespit ettikleri bir oran olarak da kullanılmıştır.
Aracın Beygir Gücü Nasıl Hesaplanır?
Araçlarda kullanılan KW (kilowatt) kıymeti 1.341 ile çarpılarak otomobilin beygir gücü bulunur. Bu durumda basitçe 100 KW gücünde bir aracın 134,1 HP gücünde olduğunu söylemek mümkündür. Aracın 1 beygir gücü ise 1.014 PS bedeline yani otomobilin motor gücüne eşittir.
Peki, Motor Gücü Nedir?
Beygir gücü üzerinden anlatmak gerekirse, aracın sahip olduğu HP sayısıdır motor gücü. Motor gücünü daha kolay bir biçimde anlatmak gerekirse, bir arabanın sahip olduğu azamî sürat ya da güç diyebiliriz.
Şehir içinde kullanılan bir arabanın motor gücünün performans açısından kâfi olması için 90 ve üzeri beygir gücüne sahip olması gerekir.
Tork Nedir? Otomobilde Ne İşe Fayda?
www.sixt.com.tr
Tork, fizikte bir cismin dairesel hareketini sağlayan kuvveti (yani, bir kuvvetin dönme hareketi oluşturma kapasitesini) ifade eder. Torkun ünitesi, (Nm) NewtonMetredir. Ünite sisteminden de anlayacağınız üzere, ‘kuvvet x kuvvet kolu (mesafe)” formunda formülize edilir ve ‘dönme momenti’ olarak da isimlendirilir.
Otomobilde torkun ne olduğunu anlamak için ise motorun çalışma haline bakmak gerekir: Araçların motorları, dairesel bir formda çalışır ve gücü iter. Bu durumda, motordan tekerleğe iletilen itme kuvvetidir tork.
Tork bir arabada, motorun güç üretmesini sağlar. Yani, araçların ivmelenmesini sağlar ve taşıma kapasitesini belirler. Bu yüzden vites değişimi ile tork da değişir. Burada bilmeniz gereken en kıymetli şey ise yüksek torkun bilhassa düşük dönemlerde daha düzgün çekiş sağladığıdır. Zira tork arttıkça dönme kuvveti de artar. Öte yandan elektrikli motorların içten yanmalı motorlara nazaran daha yüksek tork ürettiği de bilinmektedir.
İşte, Tork Hakkında Bilmeniz Gerekenler:
-
Motor torku: Motorun krank milinden üretilir.
-
Tekerlek torku: Asıl hareketi sağlayan güçtür. Motordan gelen tork, aktarma organlarından geçer ve tekerleğe ulaşır.
-
Torku artıran ya da azaltan, şanzıman ve diferansiyeldir.
-
Düşük viteste yüksek tork ve düşük sürat kelam konusu olur.
-
Yüksek viteste ise düşük tork ve yüksek süratten kelam etmek mümkündür.
-
Yokuşu çıkarken yüksek tork gerektiği için düşük vites kullanılır.
-
Yüksek süratte düşük tork kafidir. Zira direnç daha azdır.
Alçak devranda yüksek tork bedeline sahip araçlar, yüksek çekiş gücüne sahiptir. Yüksek tork bedeline sahip araçlar ise üzerindeki yükü daha az yakıt tüketimi ve daha yeterli performansla taşır. Taşıtlarda torkun en kıymetli vazifeleri hızlanma sırasında yüksek suratlara daha çabuk ulaşılması, yokuş üst çıkarken, yük varken ve klima sistemi üzere etkenler açıkken aracın çekişinin düşmemesidir. Başka bir avantajı da vites geçişlerindeki orta hızlanmaları kolaylaştırmasıdır.
Beygir Gücü ve Tork Ortasındaki Fark Nedir?
Tork gücü, üstte da bahsettiğimiz üzere çekiş kuvveti, beygir gücü ise daha çok sürat ile ilgilidir. Gücün kullanılacağı muhtaçlıklar farklıdır, temel ayrım budur. Örneğin yarış otomobillerinin beygir gücü fazladır; zira süratli olmaları gerekir. Tork gücünün süratle bir ilgisi yoktur.
Motor gücü ve çekiş gücü ortasında her vakit bir hakikat orantı yoktur!
Yüksek motor gücüne sahip bir araba, yüksek çekiş gücüne sahip olmak zorunda değildir. Temel prensipte çekiş gücünü pahalandırmak isteyenler, arabanın torkuna bakarlar.
Konuyu şu biçimde de ele alabiliriz: Bir araba hem süratli hareket edebiliyor hem yüksek çekiş gücüne sahip ise motoru da torku da güçlüdür.
