Basketbolcuların tek bir koluna taktığı o dar, sıkı kumaş modülü sizce ne işe yarıyor olabilir? Sakatlık mı var yoksa yalnızca moda mı? Tahminen de öbür bir şeyin kesimi? NBA’de sıkça gördüğümüz bu kol bandı, aslında yalnızca şıklık değil. Her şey 2001 yılında, Allen Iverson’ın sakatlığına deva ararken o kol bandını takmasıyla başladı. Böylece bu sıradan aksesuar, kısa sürede lig genelinde bir fenomene dönüştü. Ayrıntılarına bir arada bakalım!
Bugün artık birçok oyuncunun neredeyse “zorunlu” üzere taktığı kol bandı, aslında büsbütün bir sıhhat sorunu nedeniyle doğdu.
2001 yılında, Philadelphia 76ers’ın yıldızı Allen Iverson’ın dirseğinde bursit gelişmişti ve ameliyat gerekeceği konuşuluyordu. Kadro fizyoterapisti Lenny Currier, bu durumu biraz daha erteleyebilmek ismine Iverson’a bir kompresyon kol bandı verdi.
Bu kumaş; kan sirkülasyonunu hızlandırıp iltihabı azaltmaya, oksijenli kanı artırmaya ve laktik asit birikimini önlemeye yardımcı oluyordu. Hasılı oyuncunun dirseğini rahatlatmak için tıbbi bir tahlil olarak kullanılmaya başlandı. Lakin işin rengi, Iverson’ın o kol bandıyla çıktığı birinci maçta 51 sayı atmasıyla büsbütün değişti.
O dönemde maç başına ortalama 35 sayı atan Iverson, bu aksesuarla adeta özdeşleşti.
Diğer oyuncular bu başarıyı görünce “Belki bana da yarar” diyerek kol bandını takmaya başladı. Kimi oyuncular bu bandı bilhassa şut attıkları koluna takıyor. Bunun nedeni, şut kolunun maç sırasında ve benchte beklerken ısısını müdafaası ve deveranın artarak şut performansını desteklemesi. Bilhassa dinlenirken kolun soğuması, şut ritmini olumsuz etkileyebiliyor.
Ayrıca kol bandı, rakip oyuncuların tırnakları yahut çarpmalarıyla oluşabilecek küçük kesik ve yaralanmaları tedbire üzere fonksiyonlara de sahip. Bu istikametiyle hem gözetici hem de destekleyici bir misyon üstleniyor.
Allen Iverson’ın başlattığı bu trend kısa müddette Nike ve Under Armour üzere dev markaların dikkatini çekti.
Artık kol bandı, farklı renklerde, logolu ve şahsileştirilmiş modellerle oyunculara sunuluyor. LeBron James, Kobe Bryant ve Dwyane Wade üzere yıldızlar, bu aksesuarı imajlarının bir kesimi olarak da benimsedi. Hatta Wade, 2023’te yaptığı bir açıklamada ‘Kariyerim boyunca kol bandı taktım zira Allen Iverson takıyordu. Ona olan hürmetimi göstermek istedim.’ diyerek olayın duygusal boyutunu da gözler önüne serdi.
Aksesuar birebir vakitte pazarlama açısından da büyük bir bedel taşıyor. 2025 yılında Topps isimli koleksiyon firması, LeBron James’in 50.000 meslek sayısını geçtiği maçta taktığı kol bandını satın aldığını ve bu gereçle ultra-nadir bir koleksiyon kartı üreteceğini duyurdu.
Kompresyon ekipmanlarının tesiri hala tartışmalı.
2022’de yapılan bir araştırmada, kol bantlarının el gücü yahut dayanıklılık üzerinde manalı bir tesiri olmadığı belirtildi. Fakat spor dünyasında, plasebo tesiri bile performansı artırmak için kâfi olabilir.
Yani kol bandı takan her oyuncunun performansı artmıyor olabilir lakin oyuncunun kendini daha uygun hissetmesi, özgüvenini artırması bile alandaki tesirini yükseltebilir. Allen Iverson’ın sakatlığına süreksiz tahlil olarak başlayan bu akım, bugün NBA kültürünün vazgeçilmez kesimlerinden biri haline geldi.
