Barış Çağrılarından Dağılan Masalara: 2013-2015 Yılları Açılım Sürecinde Neler Yaşandı?
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin 22 Ekim 2024’te Abdullah Öcalan için yaptığı davet yeni bir süreci doğurdu. Resmi olarak somut bir gelişme olmasa da MHP lideri başta olmak üzere MHP’li vekiller ve DEM Parti ortasında yakınlaşma, TBMM’de Bahçeli’nin DEM Partililerle el sıkışması ve 28 Aralık 2024’te bir heyetin teröri örgütü önder Abdullah Öcalan ile görüşmesi yeni bir ‘çözüm’ sürecinin ayak sesleri olarak nitelendirildi.
22 Ekim 2024’te Bahçeli’nin konuşmasıyla başlayan süreç bugün öteki bir kademeye geliyor. Abdullah Öcalan’ın tarihi silah bırakma davetinin bugün gelmesi bekleniyor. 7 kişilik İmralı heyeti, bugün İmralı’da Abdullah Öcalan’la görüşecek ve 17.00’de açıklama yapılacak
Şimdilerde 1999 yılından bu yana İmralı’da bulunan Abdullah Öcalan’ın terör örgütü PKK’ya silah bırakma davetini bugün yapması beklenirken şu anı ve geleceği anlamak için 2013-2015 yılları ortasında yaşananlara tekrar göz atmak gerekiyor.
PKK’nın silah bırakması için; Türkiye-PKK çatışmasını sonlandırmak için hükümetin tahlil süreci 2013 yılında resmi müzakerelerle başladı, heyetler kurularak devam etti. Fakat 2015 yılında geldiğimizde ‘Çözüm Süreci’, ‘Açılım Süreci’, ‘Demokratik Açılım’, ‘Kürt Açılımı’ olarak isimlendirilen bu süreç sona erdi.
Peki, 2013-2015 yılları ortasında ne yaşandı?
15 Ekim 2024: MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin ‘milat’ olarak nitelendirdiği davetiyle ‘yeni tahlil süreci’ başladı.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin, 15 Ekim 2024’teki partisinin küme toplantısında yaptığı beklenmedik çıkış, Türkiye’nin gündemine bomba gibi düştü.
Bahçeli, PKK lideri Abdullah Öcalan’a, örgütü lağvetmesi şartıyla TBMM’de DEM Parti Küme Toplantısı’nda konuşması için çağrı yaptı.
MHP Genel Başkanı, ‘Türkiye’ye getirilirken ‘her türlü hizmete hazırım’ diyen terörist başı, buyursun terörün bittiğini, örgütünün tasfiye edileceğini tek taraflı ilan etsin’ dedi.
23 Ekim 2024: Bahçeli’nin daveti sonrası 43 ay sonra Abdullah Öcalan ile birinci defa görüşme müsaadesi verildi.
MHP başkanının yankı uyandıran davetinin akabinde HDP ve aynı zamanda DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Ömer Öcalan, Abdullah Öcalan ile görüştü. Ömer Öcalan, Abdullah Öcalan’ın ‘Tecrit devam ediyor. Şartlar oluşursa bu süreci çatışma ve şiddet tabanından hukuksal ve siyasi yere çekecek teorik ve pratik güce sahibim’ dediğini aktardı.
28 Aralık 2024: İmralı heyeti, Öcalan’ı ziyaret etti.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) vekilleri Pervin Buldan ve Sırrı Süreyya Başkan, İmralı’ya giderek Abdullah Öcalan’ı ziyaret etti.
29 Aralık 2024: Öcalan’dan 7 unsurluk açıklama.
Önder ve Buldan tarafından görüşmeye dair yayımlanan açıklamada ‘İmralı’da Sayın Abdullah Öcalan ile 28 Aralık 2024 tarihinde kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdik. Kendisinin sıhhati uygun, morali epeyce yüksekti. Kürt Meselesine kalıcı tahlil bulmaya yönelik yaptığı değerlendirmeler hayati önemdeydi’ tabirlerini kullandı.
Açıklamada Öcalan’ın 7 unsurluk açıklaması da yer aldı. Öcalan’ın en dikkat çeken cümleleri şöyleydi:
“Sayın Bahçeli’nin ve Sayın Erdoğan’ın güç verdiği yeni paradigmaya, ben de olumlu manada gerekli katkıyı sunacak ehil ve kararlılığa sahibim. Türk-Kürt kardeşliğini yine güçlendirmek tarihi bir sorumluluk olduğu kadar tüm halklar için de baht belirleyici kıymet ve aciliyet kazanmıştır.
11 Ocak 2025: DEM Parti heyeti, eski HDP eş başkanı Selahattin Demirtaş’ı ziyaret etti.
DEM Parti heyeti Abdullah Öcalan ile görüştükten sonra siyasi partilerle görüşme sürecini de başlattı. Öte yandan heyet, Edirne Cezaevi’nde tutuklu bulunan eski HDP eş genel başkanı Selahattin Demirtaş ve Selçuk Mızraklı ile görüştü. Görüşme sonrası yapılan açıklamada iki ismin sürece dayanaklarının tam olduğu açıklandı.
Günümüzde yaşanan son ve en değerli gelişmeler bunlar. Pekala 2013-2015 yılları ortasında neler yaşandı?
(Fotoğraf: 28 Şubat 2015 yılında periyodun HDP milletvekilleri Pervin Buldan, Sırrı Süreyya Başkan, İdris Baluken ve devrin Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, İçişleri Bakanı Efkan Ala, dönemin AK Parti Küme Başkanvekili Yetenekli Ünal ile Kamu Sistemi ve Güvenliği Müsteşarı Muhammed Dervişoğlu Dolmabahçe Sarayı’nda bir ortaya geldi. Tahlil sürecinin en değerli adımı bu görüşmeydi.)
28 Aralık 2012: Periyodun Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, İmralı ile görüşüldüğünü açıkladı.
Çözüm sürecinin ayak sesleri 2012 yılı sonunda geldi. Devrin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, katıldığı TRT canlı yayınında Ulusal İstihbarat Teşkilatı’nın İmralı ile görüştüğünü açıkladı. Erdoğan, “Adayla görüşmeler hala var. Zira sonuç almamız lazım” dedi.
3 Ocak 2013: Ayla Akat Cet, Altan Tan ve Ahmet Türk, İmralı’ya gitti.
Erdoğan’ın açıklamalarının akabinde yeni yılın birinci günlerinde Barış ve Demokrasi Partisi’nden (BDP) Ayla Akat Cet, Altan Tan ve Ahmet Türk’ten oluşan heyet İmralı’ya giderek Abdullah Öcalan ile görüştü.
2013-2015 yılları ortasında Öcalan ile yaklaşık 20 görüşme gerçekleştirildi.
15 Şubat 2013: “Çözüm Süreci”nin başladığı resmi olarak açıklandı.
Devletin ve milletvekillerinin İmralı ziyaretlerinin akabinde hükümetten ‘resmi’ süreç olduğuna dair bir açıklama geldi. Periyodun başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, “MİT ile Öcalan ortasındaki görüşmelerin ‘İmralı Süreci’ yerine ‘Çözüm Süreci’ olarak isimlendirilmesinin daha hakikat olacağını belirtti.
13 Mart 2013: Her ne kadar o süreçte itimat sarsacak haberler çıksa da Öcalan’ın buyruğuyla 8 kişilik Türk personeller özgür bırakıldı
6 kişilik heyet PKK tarafından kaçırılan 8 emekçiyi teslim almak için Diyarbakır’dan Irak’a gitti. PKK 2 yıldır esir tuttuğu Türk personelleri Öcalan’ın buyruğuyla hür bıraktı.
21 Mart 2013: Abdullah Öcalan’ın ateşkesi başlatan mektubu.
Diyarbakır’daki Nevruz kutlamalarında Abdullah Öcalan’ın mektubu hem Türkçe hem Kürtçe okundu. Öcalan, “Silahlar sussun, siyaset konuşsun” daveti yaptı ve “Çatışmanın değil helalleşmenin vakti geldi” dedi. Bu mektup PKK’nın silahlarını çekmesinin ve ateşkesin başlangıcı oldu.
3 Nisan 2013: Müellif, akademisyen, oyuncu ve sanatkarlardan oluşan Akil Beşerler Heyeti kuruldu.
Aralarında Kadir İnanır, Lale Mansur, Yılmaz Erdoğan, Abdurrahman Dilipak, Hülya Koçyiğit üzere isimlerden oluşan 63 kişilik Akil Beşerler Heyeti kuruldu. Bu heyetin vazifesi tahlil sürecini Türkiye’nin dört bir yanında halka anlatmak ve teşvik etmekti.
4 Nisan 2013: CHP ve MHP’den sürece veto.
CHP ve MHP tahlil süreci için Meclis’te kurulacak komisyona üye vermeyeceklerini açıkladı. Tahlil sürecini desteklemeyen iki parti kurulda misyon almayacaklarını belirtti.
8 Mayıs 2013: PKK’nın çekilme süreci başladı.
Ülke sonları içindeki yaklaşık bin 500 PKK’lı 8 Mayıs 2013 tarihinde hudut dışına çekilmeye başladı. Ancak Mayıs ayından itibaren her iki taraftan da gerginlikle dolu açıklamalar gelmeye başladı. Bülent Arınç, PKK’nın çekilmesiyle ilgili “Cehennemin tabanına gitsinler” dedi. Başta Erdoğan olmak üzere hükümet yetkilileri örgütün tam olarak çekilmediğini eleştirdik. KCK ise gerekli adımların atılmayıp kalekol inşaatlarının imaline devam ettiğini söylüyordu.
30 Eylül 2013: Demokratikleşme Paketi açıklandı.
Başbakan Erdoğan tarafından demokratikleşme paketi açıklandı. Pakette ana lisanda eğitim, “Ne memnun Türküm diyene” sözlerinin yer aldığı öğrenci andının kaldırılması, seçim barajında değişiklik üzere uygulamalar yer aldı.
16 Kasım 2013: Diyarbakır’da gündemden düşmeyen buluşma.
Diyarbakır’da tarihi buluşma gerçekleşti. 37 yıldır Türkiye’ye gelmeyen Şivan Perver, İbrahim Tatlıses, Mesut Barzani ve Recep Tayyip Erdoğan bir ortaya geldi.
Şivan Perver ve İbrahim Tatlıses, Diyarbakır mitinginde “Magri (Ağlama)” türküsünü söyledi.
2 Aralık 2013: Meclis Araştırma Komisyonu’ndan 450 sayfalık rapor.
‘Toplumsal Barış Yollarının Araştırılması ve Tahlil Sürecinin Değerlendirilmesi’ gayesiyle kurulan komisyon tahlil süreciyle ilgili 450 sayfalık bir rapor açıkladı.
Görev mühletince 24 toplantı gerçekleştiren kurul, sıkıntıyı ‘kimlik, kültür ve şiddet sorunu’ olduğuna dair kıymetlendirme yaptı. Komite raporunda sorunun nedeni Türkiye Cumhuriyeti siyasetleri olarak gösterildi.
“Sorununun geri planında iktisadi, sosyolojik, siyasi ve ruhsal birçok neden olmakla birlikte, temelde Cumhuriyet’in homojen bir ulus yaratma eforu olduğu açıktır. Cumhuriyet’in ‘etno-seküler’ bir ideolojik formasyona evrilmesi, bir yandan birlik ve beraberliği sağlama potansiyeli taşıyan moral pahaları zayıflatırken başka yandan karşı milliyetçiliği tetiklemiştir.
Bu süreçte, ‘tek tip ve problemsiz’ bir ulus yaratma projesi, karşılaştığı sıkıntıları güvenlikçi bir bakış açısıyla ele almakta ısrar etmiş ve bugünkü noktaya varılmıştır.”
(Fotoğraf: Komitenin başında dönemin AK Parti Milletvekili Naci Bostancı yer alıyordu.)
30 Mart 2014: Türkiye’deki mahallî seçimler.
Yerel seçimlerde BDP Doğu’da, HDP ise Batı’da seçimlere girdi. Selahattin Demirtaş ve Gülten Kışanak’ın lideri olduğu BDP, yüzde 4.5 oy alarak dördüncü parti oldu. BDP, 9 belediye başkanlığını ve 101 ilçe belediyesini kazandı.
Bölgede hakimiyet gösteren BDP’nin başarısı, halkın tahlil sürecine takviyesinin göstergesi oldu. Bu seçimden kazanılan muvaffakiyet ise geleceğe yönelik partinin akıbetinin işareti olarak yorumlandı.
10 Ağustos 2014: Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Selahattin Demirtaş yüzde 9.76 oy aldı.
HDP’nin Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş, AK Parti’nin adayı Recep Tayyip Erdoğan, CHP ve MHP ile birlikte 7 partinin dayanak verdiği Ekmeleddin İhsanoğlu ile yarıştı.
Demirtaş, bu seçimde yüzde 9.76 oy oranı aldı.
Demirtaş, Kürt siyasetinde tesirli olan partilerin alamadığı bir oy oranına ulaştı ve aldığı oy büyük bir muvaffakiyet olarak nitelendirildi. Bir defa daha kendi kitlesinin tahlil sürecine takviyesi kanıtlanmış oldu.
5 Ekim 2014: Öcalan, müzakerelere geçilmesi için hükümete müddet verdi.
Abdullah Öcalan avukatları aracılığıyla bir ileti gönderdi. İletide tahlil sürecinde müzakerelere geçilmemesinden rahatsızlık duyduğu belirtildi.Yapılan açıklamalarda ise Öcalan HDP aracılığıyla “Diyalog ve müzakere hızlandırılsın” iletisini yolladı.
Öcalan yeni adımlar atılması için hükûmete 15 Ekim 2014’e kadar mühlet verdi.
6-7-8-9-10 Ekim 2014: Kobani olayları.
IŞİD Kobani’yi kuşattı. HDP’nin protesto daveti üzerine ülke genelinde Kobani’ye takviye emelli hareketler düzenlendi. Protestolar sonucunda 34 kişi öldü. Protestolarda 112 kişi tutuklandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kobani düştü düşüyor” açıklamasında bulundu.
Bu açıklama HDP tarafından reaksiyonla karşılandı. Öcalan’ın davetiyle olaylar dururken “Kobani düşerse tahlil süreci biter” açıklaması geldi. Tahlil süreci bu gerginlik ortamında devam etmeyi sürdürdü.
23 Ekim-5 Kasım 2014: PKK ile çatışma, taraflardan reaksiyon açıklamaları.
23 Ekim’de Kars’ta PKK ve güvenlik güçleri çatıştı, 3 PKK’lı öldürüldü. 25 Ekim 2014’te ise Hakkari Yüksekova’da 3 asker PKK tarafından şehit edildi. Bunun üzerine periyodun hükümet sözcüsü Bülent Arınç, “Çözüm sürecine mecbur değiliz” açıklamasını yaptı. Dönemin HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş ise Öcalan ya da hükümet “Süreç bitti” demeden devam edileceğini söyledi.
28 Şubat 2015: Tahlil sürecinin dağılmasından evvel Dolmabahçe’de birinci ve son ortak açıklama.
Hükümet yetkilileri ve İmralı heyeti İstanbul Dolmabahçe’deki Başbakanlık Ofisi’nde bir ortaya geldi. Bu görüşmede HDP milletvekilleri Pervin Buldan, Sırrı Süreyya Başkan, İdris Baluken ve devrin Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, İçişleri Bakanı Efkan Ala, dönemin AK Parti Küme Başkanvekili Yetenekli Ünal ile Kamu Nizamı ve Güvenliği Müsteşarı Muhammed Dervişoğlu bulunuyordu. Hükümet yetkilileri ile HDP yetkilileri birinci defa ortak basın açıklaması yaptı. Bu görüşmede HDP tarafından 10 unsurluk bir deklarasyon açıklandı.
Ancak PKK yöneticisi Mustafa Karasu, ‘AKP Hükûmeti Önderliğin ortaya koyduğu 10 başlıkta müzakere edip sorunu çözecek midir, çözmeyecek midir? Bu sorunun yanıtı çok kıymetlidir. Bu sorun çözülmeden PKK silah bırakacak, PKK Kongresini yapıp silah bırakma kararı alacak biçimindeki yaklaşımlar demagojidir, aldatmak ve sorunu çarpıtmaktır” dedi.
17 Mart 2025: Selahattin Demirtaş’tan “Seni lider yaptırmayacağız” kelamları.
HDP seçimlere parti olarak girme kararı verdi. Dolmabahçe Mutabakatı’nın akabinde her iki taraftan da süreci zedeleyecek açıklamalar gelmeye devam ediyor. HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, 15 Mart 2015’te hafızalara kazınan o açıklamayı yaptı: ‘Sayın Recep Tayyip Erdoğan, HDP var epey HDP’liler bu topraklarda nefes aldığı surece sen Lider olmayacaksın. Sayın Recep Tayyip Erdoğan, seni lider yaptırmayacağız, seni lider yaptırmayacağız, seni lider yaptırmayacağız.’
21 Mart 2015: Abdullah Öcalan’dan üçüncü ve son mektup.
Öcalan’ın son mektubu yeniden Diyarbakır’da Nevruz kutlamalarında okundu. Öcalan, yeni bir koşul sürerek PKK’ya silahsızlanma daveti yaptı. Öcalan’ın koşulu “Hakikat ve Yüzleşme Komisyonu”uydu:
“Deklarasyon gereği prensiplerde mutabakat oluşmasıyla birlikte PKK’nın Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yaklaşık kırk yıldır yürüttüğü silahlı olan çabayı sonlandırmak ve yeni devrin ruhuna uygun siyasal ve toplumsal strateji ve taktiklerini belirlemek için bir kongre yapmalarını gerekli ve tarihi görmekteyim. Umarım ilkesel mutabakata en kısa müddette varıp Parlamento üyeleri ve İzleme Heyetinden teşkil edilen bir Hakikat ve Yüzleşme komitesinden geçerek bu kongreyi muvaffakiyetle realize etme durumunu yaşarız. Bu kongremizle birlikte artık yeni devir başlamaktadır.”
(Fotoğraf: 2024 Diyarbakır-Nevruz Kutlamaları)
22 Mart 2015: Erdoğan’dan süreci sonlandıran sert reaksiyon.
Erdoğan, hükümet yetkilileri ile HDP’li vekillerin Dolmabahçe’de tıpkı anda açıklama yapmasını yanlışsız bulmadığını belirterek sert reaksiyon gösterdi.
Erdoğan’ın yaptığı bu açıklama tahlil sürecinin sonunu getiren açıklama” olarak nitelendirildi:
“Bir metin okunmadı, iki metin okundu. Onların okuduğu metinle Yalçın Bey’in okuduğu metin birbirinden büsbütün farklı. Tıpkı metin değildi dikkat ederseniz. Ben oradaki toplantıyı da hakikat bulmuyorum. Zira bu toplantıda hükûmetin Başbakan Yardımcısı’yla şu an parlamento içinde olan bir kümenin yan yana o resmi vermesini ben şahsen gerçek bulmuyorum.
Açıklanan 10 unsurluk metne gelince; o metinde bir demokrasi daveti yok. Bu metnin demokrasi ismine neresini kabul edeceğim? Metni incelersek oradaki bahislerin birçoklarının demokrasiyle falan yakından uzaktan alakası yok. Hala yeni yeni talepler ortaya çıkıyor.”
12 Haziran 2015: Silah bırakma davetine KCK’dan cevap.
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın, Öcalan’ın davetiyle PKK’nın silah bırakabileceğine dair KCK’dan sert karşılık geldi. KCK, “PKK’nın Türkiye’ye karşı silahlı çabayı bırakma konusu ve bunun iradesi büsbütün bize aittir” dedi ve şöyle devam etti:
“Şunu herkes bilmelidir ki HDP, PKK’nın yasal partisi değildir. Hasebiyle bu türlü bir çağrıyı HDP yapamayacağı üzere, mevcut İmralı şartlarında bulunan Abdullah Öcalan’ın bu türlü bir çağrıyı yapması mümkün değildir. HDP’nin ve Öcalan’ın ‘silah bırak’ daveti yapmasını beklemek ve bu istikametli dayatmalarda bulunmak çözümsüzlükte ısrardır ve bunu da hareketimizin kabul etmesi mümkün değildir. Bu tavrımız ne Öcalan’ı dinlememek, ne de HDP’nin siyaset yürütmesinin önünü almaktadır.”
26 Haziran 2015: Erdoğan’dan PYD’nin devlet kurma teşebbüslerine açıklama.
Erdoğan, Twitter hesabından “6-7-8 Ekim’de Türkiye’nin pek çok yerinde olaylar çıkaranlar, artık utanmadan Türkiye’yi ateşe verme gayretindeler” diyerek bir açıklama yayınladı.
Erdoğan’ın açıklamaları şöyleydi:
“Türkiye’yi terör örgütüyle zikredenlere sesleniyorum: Bombalardan kaçanlara kucak açanlara terörist deme hakkını siz nereden ediniyorsunuz? Türkiye, insani yardım yaparken terör örgütleriyle yan yana gelmiyor. Hiç kimse bizi Esed’le ve öbür terör örgütleriyle yan yana gösteremez. Tüm dünyaya sesleniyorum: Bedeli ne olursa olsun, Suriye’nin kuzeyinde, Türkiye’nin güneyinde devlet kurulmasına asla müsaade etmeyeceğiz.”
29 Haziran 2015: Murat Karayılan: “Türkiye’nin tümü bir savaş alanına dönüşür.”
Her iki taraf ortasında tansiyon tırmanırken PKK kurucusu ve KCK Yürütme Kurulu Üyesi Murat Karayılan’dan tehdit karşılığı geldi.
Karayılan, “Açıkça söyleyeyim, şayet onlar Rojava’ya müdahale ederlerse biz de onlara müdahale ederiz; o vakit Türkiye’nin tümü bir savaş alanına dönüşür. Türkiye yetkilileri halkımızın 6-7-8 Ekim’deki kalkışını unutmamalıdır. Açık ki bu halk bu türlü bir müdahaleye müsaade etmez. Kısaca bu türlü bir müdahale kararı Türkiye için stratejik bir karar olur, Kürt halkı için de yeni bir devir başlamış olur. Biz bu bahiste kimseye yalvaracak değiliz. Kendileri bilir. Yaparlarsa Kürt halkı olarak elbette bizim de yapacaklarımız olur” dedi.
11 Temmuz 2015: KCK ateşkesi bitirdiğini açıkladı.
Çözüm süreci resmi olarak bitmişti. KCK barajları münasebet göstererek ateşkesi bitirdiğini duyurmuştu. Yapılan açıklamada “Barajlar ve baraj imalinde kullanılan araçlar gerilla güçlerimizin gayesinde olacaktır. Her tutuklama artık gerilla için bir misilleme nedeni olacaktır. Özgürlük Hareketimiz artık ateşkes tavrının istismar edilmesini kabul etmeyecek, oyalama yaparak Kürt problemini tahlilsiz bırakan siyasetlere karşı da tavrını koyacaktır” denildi.
11 Ağustos 2015: “Çözüm süreci buzdolabında.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan 11 Ağustos 2015’te yaptı açıklamada tahlil sürecinin neden sona erdiğini de yanıtladı. Erdoğan, “PKK’ya ‘silah bırak’ diyemeyenler operasyonlara karşı çıkıyor’ dedi.
Karşı tarafın tahlil sürecini anlamadığını söyleyen Erdoğan, “. Biz ulusal birlik ve kardeşlik projesi derken milletçe bir olalım, iri olalım, kardeş olalım diye bunları söyledik.
Ve tahlil süreciyle de bunu taçlandıralım dedik. Fakat bunlar ne yazık ki, tahlil sürecini filan anlamadılar, anlamak istemediler. Öyleyse, şu anda bu buzdolabındadır. Zira yapılanlar açıkça ortadadır. Bu süreci, sıkıntıları siyasetin yasal araçlarıyla çözmek isteyenlere, fırsat tanıma vesilesi olarak gördük. Hem terör örgütü, hem onun siyasi uzantısı olan parti bu imkanı değerlendiremedi” sözlerini kullandı.
2013-2015 yılları ortasında adım atılan süreç tahlile kavuşturulmadan sona erdi.
2013-2015 yıllarında barış davetleriyle başlayan lakin ümitsizlikle sona eren tahlil sürecinde şu anda yeni bir perde aralanmış durumda.
Her iki taraf da bu savaşın sona ermesi gerektiği görüşünde. Bu defa Bahçeli’nin 2024 yılında başlayan davetiyle adım atılan yeni bir süreçe dair beklentiler ve umutlar yüksek. Yeni adım atılan süreçte neler olacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz.
(Fotoğraf: 2 Ocak 2025 / MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli ve DEM Parti heyeti görüştü.)
