Güneşli günlerde sürdüğümüz kremlerin, insanlığın hayatta kalmasında rol oynamış olabileceğini düşünmek garip gelebilir ancak kimi araştırmalar bu fikre kapı aralıyor. 42 bin yıl evvel Dünya’nın manyetik alanı zayıfladı ve atmosferi kozmik ışınlara karşı savunmasız hale getirdi. Ozon katmanı ziyan gördü ve ziyanlı ultraviyole ışınlar direkt yeryüzüne ulaştı. Bu türlü bir ortamda, çağdaş insanın geliştirdiği kolay lakin tesirli tahliller ayakta kalmasını sağlamış olabilir.
Binlerce yıl evvel Dünya, görünmeyen ancak ölümcül bir tehditle karşı karşıyaydı.
Gezegenimizin tarihinde manyetik kutuplar en az 180 defa yer değiştirmiş olsa da bu olayların nasıl gerçekleştiğini çağdaş teknolojilerle gözlemleyemedik. Lakin araştırmalar, değişimlerin ekseriyetle manyetik alanın zayıflaması ve kutupların yer değiştirmesiyle birlikte gerçekleştiğini gösteriyor. Son örneği ise ‘Laschamps sapması’ ismiyle bilinen ve 41.000 yıl evvel yaşanan olay.
Süreçte, Dünya’nın manyetik alanı yaklaşık %90 oranında zayıfladı. Bu zayıflama, atmosferin hami kalkanı olan ozon katmanının kozmik ışınlarla tahrip olmasına neden oldu. Sonuç olarak ziyanlı ultraviyole ışınları gündüz vakti bile yeryüzüne ulaşarak cilt kanserinden bağışıklık sisteminin zayıflamasına, hatta doğum kusurlarına kadar birçok sıhhat problemine yol açabilecek bir ortam yarattı.
Neandertaller neden yok oldu, biz nasıl hayatta kaldık?
Michigan Üniversitesi’nden mühendislik ve antropoloji uzmanları, bu devirde H. sapiens’in davranışlarını modelleyerek kimi farklı sonuçlara ulaştı. O periyoda ilişkin insan kalıntılarının bulunduğu bölgelerin, manyetik alanın zayıf olduğu ve kozmik radyasyona açık alanlarla büyük ölçüde örtüştüğü fark edildi. Tıpkı devirde beşerler mağaralarda daha fazla vakit geçirmeye başlamış, ayrıyeten okra (ochre) ismi verilen doğal boyayı hem sanat hem de beden süslemesi maksadıyla ağır olarak kullanmaya başlamıştı.
Günümüzde hala birtakım bölgelerde güneşten korunmak için kullanılan bu pigment, o vakitler güneş kremi fonksiyonu görmüş olabilir. Ayrıyeten bu devirde terzi işi giysilerin ortaya çıkması da tesadüf değil. Deriye direkt temas eden güneş ışığını azaltan kıyafetler, UV ışınlarına karşı fizikî bir bariyer vazifesi gördü.
Eğer sahiden böyleyse, güneş kremi sayesinde hayattayız demek çok da yanlış sayılmaz.
Elimizde bu teoriyi direkt kanıtlayan fosilleşmiş bir güneş kremi tüpü yok tahminen ancak bilgiler, değerli ipuçları sunuyor. Bilhassa radyasyonla temas edilen bölgelerde insan faaliyetlerinin artması, mağara kullanımının çoğalması, giysi dikiminde kullanılan iğne ve delici aletlerin yaygınlaşması bu savı takviyeler nitelikte.
