Bugün market raflarında kolaylıkla bulunan ananas, 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa’da bir lüks göstergesiydi. O yıllarda tek bir ananas, binlerce pound kıymetindeydi. Hatta birden fazla vakit yenmek yerine konukların gözü önünde sergilenir, bozulana kadar elden ele dolaşırdı. İngiltere’de aristokratlar için ananas sahibi olmak, zenginliğin ve saygınlığın en net işaretlerinden biriydi.
İşte ananasın sıradan bir meyveden statü sembolüne uzanan öyküsü.
Kaynak 1, Kaynak 2
Ananas, Yeni Dünya’dan Avrupa’ya getirildiğinde daha evvel kimsenin görmediği egzotik imgesiyle dikkat çekti.
Altın rengi tacı, adeta krallık simgesi olarak yorumlandı. İngiltere Hükümdarı II. Charles, bahçıvanı John Rose’un sunduğu ananasla birlikte resmedildi ve bu tablo, meyvenin kraliyetle özdeşleşmesine katkı sağladı.
Botanikçiler tadını şarap, gül suyu ve şeker karışımı üzere tanım ederken ananas, “King Pine” olarak anılmaya başladı. Bu periyottan itibaren ananas, sırf soyluların ulaşabileceği bir itibar ögesi haline geldi.
Ananasın pahası o kadar yüksekti ki, birden fazla vakit sofralarda süs olarak sergilenir, asla yenmezdi.
Masaların ortasında özel standlarda sergilenen bu meyveler, etrafına ucuz meyveler dizilerek daha da dikkat cazibeli hale getirilirdi. Hatta varlıklı olmayanlar için “ananas kiralama” işi ortaya çıktı.
İnsanlar davetlerde itibar göstermek için bir ananası birkaç saatliğine kiralayıp konuklarına gösteriyordu. Bozuluncaya kadar farklı davetlerde elden ele dolaşan bu meyve, tüketimden çok gösterişin kesimiydi.
Ananas yetiştirmek, zenginliğin en net göstergesiydi.
18. yüzyıla gelindiğinde İngiltere’de ananas yetiştirme teşebbüsleri başladı. Lakin tropik şartlar isteyen bu bitkiyi yetiştirmek için “pinery” ismi verilen özel seralar inşa edildi. Kömürle ısıtılan fırınlar sayesinde sıcaklık sağlanıyor lakin bu sistem hem değerli hem de riskliydi. Bir pinery kurmanın maliyeti günümüz hesabıyla on binlerce poundu buluyordu.
Bu nedenle ananas yetiştirmek yalnızca aristokratların uğraşı olabiliyordu. Muvaffakiyetle yetiştirilen bir ananas ise yaklaşık 11 bin sterlin kıymetindeydi. Hatta hırsızlık olayları bile görülüyor, mahkemelerde ananas çalma davaları açılıyordu.
Sanayi ihtilaliyle birlikte bu tropikal meyve kolonilerden gemilerle nizamlı formda ithal edilmeye başlandı.
Fiyatlar süratle fikir ananas artık yalnızca zenginlere değil, orta ve hatta personel sınıfına da ulaşır oldu. Bir devir lüksün hükümdarı olan ananas, pazar tezgahlarında ucuz meyvelerle yan yana satılır hale geldi. Bu durum, ananası aristokrat sofralarından indirdi ve statü sembolü olma özelliğini yitirmesine yol açtı.
Yine de Wimbledon kupasının zirvesinden, St. Paul’s Katedrali’nin kulelerine kadar birçok yerde ananas figürü hala itibarın kalıcı hatırlatıcısı olarak duruyor.
