Nam-ı öteki Melekler Kenti, geçtiğimiz salı gününden bu yana tahminen de tarihinde hiç görmediği bir cehennemi yaşıyor. ABD’nin Los Angeles (LA) kenti ve etrafı alevler içinde.
The Associated Press / AP News haberlerine nazaran;
Fotoğraflar: AP / Jae C. Hong
dün itibariyle kentin Palisades, Eaton, Kenneth ve Hurst bölgelerindeki yangınların San Francisco’dan daha büyük bir alan olan 160 kilometrekarelik bir alanı tükettiği söyleniyor. Palisades yangını %11, Eaton ise %27 oranında denetim altına alınabilmiş durumda. 12.000’den fazla yapının kül olduğu kentte, 90 bin kadar insan tahliye buyruğu altında, pek çokları da barınaklara sığınmış. AccuWeather tarafından yapılan bir ön varsayıma nazaran şu ana kadar meydana gelen hasar ve ekonomik kayıp 250 milyar dolar ortasında. Yarattığı tahribatla 1871’deki Büyük Şikago Yangını’nı sollamayacağını umuyorum lakin LA valisi Gavin Newsom’a nazaran, bu seferki ABD tarihindeki en makus doğal afet olabilirmiş.
Yangının sebebi ne?
Sekiz aydan uzun bir müddettir kayda kıymet bir yağışın olmadığı kentte, geçen hafta çıkan orman yangınlarının tüm mahalleleri yerle bir eden bir cehenneme dönüşmesinden büyük ölçüde sorumlu tutulan ise şiddetli “Santa Ana rüzgârları.” Tehlike hala geçmiş değil.
Rüzgârlar bu hafta başı prestiji ile saatte yaklaşık 110 km hızla yeniden arttı. Bölgede elektrik, su yok. Gaz kaçakları riski çok büyük. Yağmacılıktan her gün birileri yakalanıyor. Bölgeyi terk etmek isteyenler yüzünden trafik de kilit vaziyette. Kaliforniya ve öteki dokuz eyaletten gruplar, polisler, 1.400 itfaiye aracı, 84 uçak ve Meksika’dan yeni gelen itfaiyeciler de dâhil olmak üzere 14.000’den fazla işçi canla başla çalışmaya devam ediyor.
Anlayacağınız; devasa bir maddi hasarla birlikte bugün itibariyle meyyit sayısının 25’e, kayıpların da 30’a ulaştığı netleşen #megayangın (100.000 dönümden fazla alanı kaplayan yangın formu) her açıdan ciddiyetini koruyor. Zengini de yoksulu de çok üzgün ve muhtemelen hayata küskün. Habitat ve ekosistem çökmüş durumda ve evsizlik hiçbir şeye benzemiyor.
İklim Değişikliği Global Bir Tehdit
Fotoğraflar: AP / John Locher
Yangın idaresi ile ilgili ABD Oregon Eyalet Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak misyon yapan Doç. Dr. Okan Ürker’in Magma Dergisi’ne geçtiğimiz aylarda verdiği bilgiler epey kıymetli. Ürker’e nazaran en son hatırladığımız Avustralya, Kanada, Yunanistan’daki üzere mega yangınlar yüksek sıcaklıklar ve kuraklık nedeniyle her geçen gün hızlanmakta.
Ne kadar yüksek teknolojiye, insan ve makine-teçhizat gücüne sahip olunması fark etmeksizin bir noktadan sonra bu formdaki yangınları kontrol altına almak son derece güç. Global Orman İzleme Örgütü (Global Forest Watch), 2019’da dünya çapında 1 kilometrekareden (1000 dönüm) büyük 4,5 milyondan fazla yangın tespit etmiş.
Bu sayı, 2018’dekinden 400.000 daha fazla yangın manasına geliyor. Dünyanın en yıkıcı 500 mega yangının neredeyse tamamı (yüzde 96’sı) son on yılda olağandışı sıcak ve/veya kuru havaların yaşandığı devirlerde meydana gelmiş. (UNEP, 2023)
Hepimiz birebir gemideyiz
Yaşam bölgelerindeki her türlü doğal afet -depremler, yangınlar, seller, yanardağ patlamaları, çığlar- beraberinde büyük bir yıkım da getiriyor. Maddi kayıplar el birliği ile bir formda toparlanıyor da, tabiatın beşere neden bu kadar öfke ile saldırdığını, bizim acizliğimizi, hiçliği anlamak mümkün olmadığından, manevi kayıp ve hasarların telafisi olamıyor.
Dünyanın neresinde olursa olsun her yangında bizim de içimiz yanıyor, her zelzelede biz de adeta göçük altında kalıyoruz. Acı çeken tüm canlılar için kahroluyoruz. İnsan inkâr edilemez bağlarla hem birbirine hem de tabiata bağlı. Bu bağlardan mahrum kalmış, kimi kör zihniyetlerin güçlü ve güçlülerin yaşadığı bölgelerde vuku bulan felaketlerin akabinde “Oh olsun! Hak ediyorlar!” demelerini aklım almıyor. Hükümetlerle halkı karıştırmak, acıyı banka hesapları ile kıyaslamak mantıksız ve vicdansızca geliyor bana. Hem sarsıntılardan, hem de yangınlardan nasibini ziyadesiyle almış, hiçliğin tabanını görmüş bir toplumdan bu türlü seslerin yükselmesi çok üzücü.
Linkedln
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
