Hepimiz hayatımızın bir noktasında “Bu kadar koşturuyorum ancak neden hâlâ birebir yerdeyim?” diye düşünmüşüzdür. Daima daha fazla çalışıp, daha fazla kazanma telaşıyla oradan oraya koşarken aslında bir kısır döngünün içinde olduğumuzu fark etmek bazen biraz vakit alıyor. İşte tam da bu noktada devreye “fare yarışı” kavramı giriyor.
Peki, bu yarış neden bu kadar yorucu ve nasıl bu kadar kolay içine çekiliyoruz?
Gelin, bu döngüyü birlikte masaya yatıralım!
Öncelikle, şu “fare yarışı” denen şey neymiş bir bakalım.
Bu terim aslında iş dünyasında bitmek bilmeyen bir koşturmacayı anlatıyor. Hani daima daha çok çalışıp daha çok kazanmak için uğraşıyoruz fakat güya daima birebir yerde sayıyoruz ya, işte tam olarak bu!
Ne kadar çabalarsak çabalayalım, daima bir şeyler eksik kalıyor ve tatmin olamıyoruz. Yani bu yarışın sonu yok üzere görünüyor ve açıkçası biraz hudut bozucu.
Peki, bu yarış neden bu kadar yorucu dersiniz?
En büyük sebeplerden biri, iş dünyasında rekabetin her geçen gün daha da çılgın bir hale gelmesi. Üstüne bir de performans değerlendirmeleri ve maksatlar eklenince gerilim tavan yapıyor. Sonuç olarak, rekabet bir motivasyon kaynağı olmaktan çıkıp düpedüz tükenmişlik sebebi oluyor. Yani her sabah işe giderken ‘Bugün istifa mı etsem sanki?’ diye düşünmekten kendimizi alamıyoruz.
Bununla birlikte, terfi ve maaş artışı hayalleri de uğraşı.
Hani şu “Bu sefer kesin terfi alırım!” diye umutlandığımız ancak daha fazla sorumluluk ve gerilimle sonuçlanan terfilerden bahsediyorum. Maaş artıyor lakin kaygılar de artıyor, tam bir paradoks! Bu türlü olunca da merdiven çıkıyoruz sanıyoruz fakat aslında koşu bandında tıpkı yerde koşup duruyoruz.
Bir de işten atılma korkusu var olağan ki.
İşini kaybetme ya da geride kalma korkusu yüzünden birçok insan bu yarıştan çıkmayı göze alamıyor. Daima daha fazla çalışmak ve kendini kanıtlamak zorunda hissetmek nitekim yıpratıcı. Hele ki etrafımız de başarıyı para ve mevkiyle ölçerken bu baskı katlanarak artıyor.
Bu ortada, iş-yaşam istikrarı diye bir şey vardı güya lakin ne oldu ona?
Mesai saatleri mi? O da ne? Artık sabah dokuz akşam beş çalışmak bir hayalden ibaret. Mesai sonrası gelen mailler, hafta sonu bile bitmeyen işler derken özel hayat diye bir şey kalmıyor. Bu yüzden hem fizikî hem de zihinsel olarak yıpranıyoruz lakin tekrar de duramıyoruz.
Yetmedi, bir de ferdî gelişim furyası var.
Daha fazla sertifika al, yeni lisanlar öğren, liderlik eğitimlerine katıl… Liste uzayıp gidiyor. Kendimizi daima geliştirmek hoş fakat bu da öbür bir yarışa dönüşmüş durumda. Yani işte yarış biterse ferdî gelişim yarışına katılıyoruz, oradan çıkarsak toplumsal medyada muvaffakiyet öykülerine bakıp dertleniyoruz. Sonuç? Daima bir koşturma ve asla ulaşamadığımız bir tatmin.
Bu kadarla da kalmıyor, teknoloji de işin içine girince olay düzgünce çığırından çıkıyor.
Yapay zeka ve otomasyon yüzünden işimizi kaybetme korkusu, yeni maharetler edinme mecburiliği derken gerilim katsayımız tavan yapıyor. Yani teknoloji işleri kolaylaştıracak derken daha da zorlaştırdı diyebiliriz. Daima aktüel kalmak zorunda olmak bile başlı başına bir yarış zati.
Peki bu yarışın bir kazananı var mı dersiniz?
Ne yazık ki yok. Zira bu yarışta birinci olsan bile sonraki gün yeni bir yarış başlıyor. Yani daima daha düzgünü, daha fazlası derken ömrümüz geçiyor fakat tatmin olmuyoruz. Bu yüzden asıl sıkıntı bu yarıştan nasıl çıkacağımızı öğrenmek olmalı.
Bu noktada, tahminen de yapmamız gereken şey kendi yolumuzu çizmek.
Yani daha fazla kazanmak yerine daha manalı bir ömür sürmeyi hedeflemek. Kendi önceliklerimizi belirleyip iş-yaşam istikrarını sağlamak bu yarıştan kurtulmanın en tesirli yolu olabilir.
Özetle, fare yarışından çıkmak kolay değil lakin imkansız da değil.
Bunun için cüret ve kararlılık gerekiyor. Kendimize ve hayallerimize yatırım yaparak, diğerleriyle müsabakayı bırakıp kendi yolumuzda ilerlemeliyiz. Sonuçta bu hayat bizim ve nasıl yaşayacağımıza yalnızca biz karar verebiliriz.
