Hayvanların da beşerler üzere kan kümelerine sahip olduğunu hiç düşündünüz mü? Birtakım hayvanlarda bu kümeler epeyce kolay, kimilerinde ise çok karmaşık olabiliyor. Bilhassa kediler, köpekler ve atlar üzere evcil hayvanların kan kümeleri dikkat cazip bir çeşitlilik sunuyor. Kan kümeleri, yalnızca insanlara has bir özellik değil. Ayrıntılar sizi epey şaşırtabilir!
İnsan kan kümesi sistemi epey kolay bir formda üç antijen üzerinden çalışır: A, B ve O. Beşerler bu antijenlere nazaran A, B, AB yahut O kan kümesine sahiptir.
Ancak iş hayvanlara gelince işler biraz karışıyor.
Örneğin köpeklerin kan kümeleri, “Dog Erythrocyte Antigen” (DEA) ismi verilen bir sisteme dayanır ve 8’den fazla farklı antijen içerir. Kimi ırklarda ise bu antijenlerin dağılımı daha homojendir.
Örneğin, tazıların yaklaşık %60’ı DEA 1.1 negatif kan kümesine sahiptir ve bu onları ‘evrensel bağışçı’ yapar.
Yeni kan kümeleri keşfedilmeye devam ediyor. Örneğin Dalmaçya ırkına has olan “Dal” kümesi epeyce yeni.
Kedilerde işler biraz daha sadeleşiyor. Yalnızca iki ana kan kümesi bulunur: A ve B. Lakin bu kümeler insanlardakinden farklıdır. Kedilerin büyük çoğunluğu (%90) A kan kümesine sahiptir.
Daha az ve egzotik olan safkan kedilerde ise B kan kümesine rastlanabilir. Ayrıyeten çok az olsa da AB kan kümesi da mevcuttur.
Atlarda ise kan kümesi sistemi 30 farklı kombinasyon içeren 8 antijene dayanır. A, C, D, K, P, Q, U üzere kümeler milletlerarası olarak tanınır, lakin T antijeni hala araştırılmaktadır.
Atların kan kümeleri çoklukla ırka mahsustur, bu da kan transfüzyonlarını biraz daha kolaylaştırır.
İnekler, tahminen de bu hususta en karmaşık olan hayvanlardır. 11 ana kan kümesi vardır lakin bunlardan biri (B grubu) tek başına 60’tan fazla farklı antijen içerir!
Bu durum, ineklerde kan transfüzyonu yapmayı epey zorlaştırır. Hangi kan kümesinin uyumlu olduğunu anlamak için ayrıntılı tahliller yapılması gerekir.
Hayvanların kan kümeleri, onların biyolojik sistemlerindeki çeşitliliği anlamamıza yardımcı oluyor. Beşerlerle pek çok ortak özelliğe sahip olsalar da hayvanlar çok daha karmaşık bir yapıya sahip.
