Yunanistan’ın Santorini Adası etrafındaki sismik hareketlilik sürüyor. Bölgede yaşanabilecek büyük bir zelzele, Ege’deki tsunami tehdidini bir kere daha gündeme getirdi. Sarsıntıları yakından takip ettiklerini söyleyen Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, yaşanabilecek 7,5 ve 7,7 büyüklüğünde rastgele bir zelzelenin tsunami oluşturması durumunda dalgaların Türkiye’nin kıyılarına ulaşmasının yaklaşık bir saat süreceğini söyledi.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Kıymetlendirme Merkezi’nde gündemdeki son gelişmelere ait açıklamalarda bulundu.
Ege Denizi’nde son bir haftada gerçekleşen sismik hareketliliğe de değinen Özel, zelzele ve volkan üretme potansiyeli bulunan kelam konusu sarsıntıları 7/24 yakından takip ettiklerini, 1-6 Şubat’ta bölgede irili ufaklı 1260 zelzele meydana geldiğini söyledi.
Burada son bir haftadaki sarsıntılardan 100’ünün 4 ve üzeri büyüklükte olduğuna dikkat çeken Özel, şunları anlattı:
“2012 yılından beri Kandilli Rasathanesi, UNESCO altında Türkiye çevresindeki denizlerde, Akdeniz, Marmara, Karadeniz ve irtibatlı tüm denizlerde sarsıntı sonucu oluşabilecek tsunami konusunda, civarındaki 13 ülkeye ve 16 enstitüye bildiri üretmektedir.
Eğer bizim denizlerimizde, Batı kıyılarımızda büyük bir sarsıntı olursa tsunami iletisi Kandilli Rasathanesi’nden üretilecek ve AFAD’a gönderilecektir.”
Prof. Dr. Özel, bölgede zelzelelerin irili ufaklı devam ettiğini vurgulayarak, “Kandilli Rasathanesi olarak yalnızca zelzele değil, ‘Eğer orada büyük bir zelzele olursa kıyılarımıza ulaşabilecek rastgele bir su yükselmesi, bir tsunami dalgası olabilir mi?’ açısında da incelemekteyiz. Kandilli Rasathanesi’nde, bir haftada yaklaşık 1260 sarsıntının tahlili yapıldı.” dedi.
Ege Denizi’ndeki sarsıntıların tektonik bir yapı sergilediğini aktaran Özel, kelam konusu alanın tsunami açısından daha tehlikeli düşey fayların olduğu bir bölge bulunduğunu lisana getirdi.
Bu denizin son 50 yıllık sarsıntı bilgilerini de paylaşan Özel, şöyle devam etti: “1956 Amorgos Zelzelesi var, çok büyük bir sarsıntı. 7.7-7.8 (büyüklüğünde) büyük bir tsunami ve hasar yaratmış.
Hatta bu sarsıntıda meydana gelen tsunami dalgalarının Mısır’a kadar ulaştığı tarihî kayıtlarda vardı.
Yine 1989-1991 sarsıntı serisi var, orta büyüklükte başlayıp büyük bir kırılma olmadan sonlanan. 2002-2003 Ege Zelzelesi serisi var.
2011-2012 en yakın örnek, orada da bir zelzele fırtınası ve volkanik aktivite kelam konusuydu. Büyük bir patlama olmadı. 2024-25 şu günlerde devam eden aktifliği yakından izliyoruz.”
Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Özel, Ege Denizi’nde tsunami oluşturabilecek merkezleri yerlerinin bilindiğini, kendilerinin de sarsıntı senaryoları üzerinde çalıştıklarını söyledi.
Ege Denizi’nde 7,5 ve 7,7 büyüklüğünde rastgele bir zelzelenin tsunami oluşturması durumunda dalgaların Türkiye’nin kıyılarına ulaşmasının yaklaşık bir saat süreceğine işaret eden Özel, deniz suyunun da yarım metre ile bir metre ortasında yükselebileceğini anlattı.
Prof. Dr. Özel, “Olası Marmara Sarsıntısı için kâfi çalışmanız var mı?” sorusunu, “Marmara’da 250-300 yıl ortasında tekrarlanma dönemi. Marmara’daki tarihi zelzelelerin belirsizlikleri öteki yerlerden daha fazla.” formunda yanıtladı.
Bu alanda mümkün senaryolar üzerine çalışmalar yaptıklarını ve bölgede öngörülerin değişkenlik gösterebildiğini aktaran Özel, ‘Deprem ihtimalinin en fazla olduğu bölgenin Orta Marmara’daki Kumburgaz Fayı olduğunu düşünüyoruz. Lakin tarihi zelzelelerin içindeki belirsizlikler kesin öngörülerde bulunmamızı engelliyor.’ dedi.
