Santorini Yanardağı’nda Hareketlilik mi Tespit Edildi? Santorini Yanardağı Patlar mı?
Magmanın yer içinden yüzeye çıktığı yahut geçmişte çıkmış olduğu, çoklukla koni biçiminde, doruğunda bir püskürme ağzı bulunan yapılara yanardağ diyoruz. Son yıllarda İtalya ve İzlanda’daki yanardağların etkin hareketleri gündeme gelmişti. Türkiye’de de yanardağ yapıları bulunuyor. Lakin bunların birçoğu sönmüş yanardağlardır. Fakat kimileri lav püskürtmese de kül ve gaz çıkarması bakımından ‘aktif’ kategorisinde teknik olarak kabul edilebiliyor. Tekrar de ülkemiz için yanardağlar bir sorun oluşturmuyor.
Son günlerde Yunanistan’da ise değişik bir hareketlilik göze çarpıyor. Turistik adalardan olan Santorini’de tektonik hareketlilik gözlemlenmesi yetkilileri harekete geçirdi. İki yıl evvel ‘magma rezervi’ biriktiği söylenen bir su altı volkanı yeniden bu bölgede tespit edilmişti. Pekala Santorini Adası’nda son durum ne? Santorini’de yanardağ patlar mı?
Yanardağlar vakit zaman korkutucu olabiliyor. Püskürttükleri lav, gaz ve kül bölgede tehlikeye neden olabiliyor. Pekala yanardağın tarifi teknik olarak nasıl açıklanıyor?
Yanardağ ya da volkanik dağ, Dünya’nın iç katmanlarında yüksek sıcaklık ve basınç altında erimiş halde bulunan magmanın, yeryüzüne ulaşarak yüzeye çıkmasıyla oluşan bir yer biçimidir. Kayalık gezegenler ve uydular üzerinde birçok volkan bulunmasına karşın, Dünya’daki yanardağlar yüklü olarak tektonik plakaların sonlarında konumlanmıştır.
Türkiye’de de faal volkanlar olsa da lav püskürtmüyor. Bunlar teknik bakımdan kül ve gaz olarak güç açığa çıkarıyorlar ve büyük bir tehlike barındırmıyor.
Daha evvel TRT Haber’e konuşan Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kürşad Asan bu mevzuda yeniden de ikazda bulundu. Asan, ‘Türkiye’deki volkanların, uyuyan tipteki faal volkanlar olduğu ve gelecekte tekrar aktivite göstermesinin jeolojik olarak mümkün olduğu unutulmamalı. Fakat buradan bu volkanların yakın gelecekte yıkıcı tesirleri olabilecek püskürmeler üretebileceği manası çıkarılarak, volkanların etrafında yaşayan insanları paniğe sevk etmek gerçek olmaz. Bu nedenle ülkemizdeki faal volkanların uzmanlar tarafından izlenerek, oluşabilecek potansiyel risklerin kıymetlendirilmesi uygun olacaktır.” açıklaması yapmıştı.
Son günlerde tektonik hareketlilik bakımından Asan’ın belirttiği üzere yakın gözleme alınan bir ada var. Yunanistan sonlarındaki Santorini Adası müşahede altına alındı.
Santorini Adası daha evvel de magmadaki hareketlilik sebebeiyle incelenmişti. Yunanistan’da bulunan su altı volkanı Kolumbo’nun büyük bir magma rezervi biriktirdiği ortaya çıkmış. Yıllar içinde biriken bu rezervin ilerleyen süreçte en çok Santorini’yi etkileyeceği açıklanmıştı.
Ege’deki en etkin volkan olan Kolumbo’nun son patlaması 1650 yılına kadar uzanıyor. Bu volkan Santorini’ye coğradi olarak son formunu veren patlamanın olduğu volkan birebir vakitte.
1650 yılında yaşanan ve Minoan patlaması olarak bilinen olayın tarihin akışını değiştirdiği ve 70 kişinin hayatına mal olduğu söyleniyor. Yayınlanan bir çalışma daha evvel tespit edilmeyen magma odasının şu anda magma ile dolduğunu ortaya koydu. Hacim de 1650’deki ünlü patlamaya neden olacak ölçüye ulaşmaya yakın.
Bu hafta ise Santorini de sismik hareketlerin kayda paha boyuta ulaştığı söylendi. Patlama riskini herkes merak ederken uzmanlar da bu mevzuyu kıymetlendirdi.
Yunanistan’da yetkililer ve uzmanlar, Santorini Kalderası’nda gözlemlenen artan sismik ve volkanik hareketlilik nedeniyle acil bir toplantı gerçekleştirdi.
Komite, bugünlerde bölgedeki sismik hareketleri daima izleyerek bilgileri tahlil etmeye ve mümkün önleyici önlemleri güncellemeye devam ediyor.
Yetkililer, mevcut hareketliliğin 2011-2012 yıllarında yaşanan sismik aktiviteye misal olduğunu söz etti. O periyotta 14 ay süren bu hareketlilik, rastgele bir volkanik patlama gerçekleşmeden sona ermişti.
En can alıcı soru ise Santorini’deki volkanın patlama tehlikesi bulunup bulunmadığı tarafında oldu.
Uzmanlar uzun müddettir esasen bu bölgeyi gözlediklerini son günlerdeki hareketlilikle datalarını güncellediklerini söylüyor.
Yetkililer yaptıkları toplantılar sonucunda şu anki datalara nazaran kaygı verici bir durum bulunmadığını tabir ettiler. Bölgenin sıkı nezaret altında tutulduğu vurgulanırken anlık sismik hareketlerin bir yanardağ patlamasına dönüşmekten şimdilik uzak olduğunu kaydettiler.
