Bir Psikoloğun Gözünden Yeni Yılda Yeni Alışkanlıklar Kazanmanın İpuçları!

Sanılanın bilakis bir şeyi sistemli yapıyor olmanız onun alışkanlık olduğu manasına gelmez. Alışkanlık dediğimiz şey üzerine düşünmeden otomatik olarak yaptığınız davranışlardır. Örneğin bir fincan kahve içerken sigara paketine uzanmanız yahut telefonunuzu aldığınızda farkında olmadan toplumsal medyayı açmanız üzere.

Başlangıçta şuurlu olarak yapılan bir davranış vakitle tekrarla otomatik hale gelir. Uygun ya da makus bir alışkanlık fark etmeksizin bu süreç beynimizdeki karar alma düzeneklerini atlar ve daha az güç tüketen bir aksiyona dönüşür.

Kötü alışkanlıkları bırakmak zorlayıcıdır zira ekseriyetle şuurlu karar alma sürecinin ötesine geçmiştir. Lakin bu döngüyü kırmak mümkün:

Bir alışkanlık ekseriyetle bir ipucu (tetikleyici) ile başlar. Örneğin yatağa girdiğinizde telefonunuzu elinize almak üzere. Bu tetikleyiciyi kaldırarak alışkanlığı kırabilirsiniz. Telefonu yatak odasına getirmemek bu davranışı engellemenin kolay bir yolu olabilir.

Tamamen bir alışkanlığı bırakmaya çalışmak yerine onu daha yararlı bir davranışla değiştirin. Örneğin işten sonra rahatlamak için bir kadeh şarap yerine yürüyüşe çıkmayı deneyebilirsiniz.

Alışkanlıklar bulundukları ortamla sıkı bir bağ kurar. Şayet sıhhatsiz bir alışkanlığınız varsa ortamınızı değiştirmek güçlü bir tesir yaratabilir. Tatildeyken kimi alışkanlıklarınızı bırakmanın daha kolay olduğunu hiç fark ettiniz mi? İşte bu beyninizin farklı bir bağlamda eski alışkanlıkları unutmasından kaynaklanıyor.

Yeni ve sağlıklı alışkanlıklar kazanmak planlama ve tekrar gerektirir. İşte birkaç teklif:

Bir alışkanlığı kazanmak için büyük adımlar atmanıza gerek yok. Örneğin her gün yalnızca 5 dakika meditasyon yaparak başlayabilirsiniz.

Yeni alışkanlıklar tıpkı vakitte ve yerde tekrarlandığında daha kolay yerleşir. Örneğin her sabah kahvaltıdan sonra bir bardak su içmeyi alışkanlık haline getirebilirsiniz.

Yeni bir davranışı sürdürülebilir kılmak için başlangıçta kendinizi ödüllendirin. Örneğin spor yaptıktan sonra sevdiğiniz bir şarkıyı dinlemek yahut kendinize bir fincan çay hazırlamak üzere küçük mükafatlar motivasyon sağlar.

Bir alışkanlığın yerleşmesi vakit alır. Araştırmalara nazaran bir davranışın otomatik hale gelmesi için ortalama 66 gün gerekiyor. Bu yüzden sabırlı olun ve sürecin tadını çıkarın.

İster makus bir alışkanlığı bırakmak isteyin ister sağlıklı bir alışkanlık kazanmayı hedefleyin kıymetli olan dengeli olmak ve küçük adımlarla ilerlemektir. Unutmayın alışkanlıklar yalnızca ferdî tercihler değil hayat üslubunuzu ve uzun vadeli amaçlarınızı belirleyen güçlü araçlardır.