Ağırlık kaldırma müsabakalarını izleyenler bilir, halterciler bazen bara yönelmeden evvel küçük bir kapsülü burunlarına yaklaştırır. Derin bir nefes alır ve bir anda odakları değişir. Bu durum izleyenler için epeyce merak uyandırıcı. Pekala o kokladıkları şey nedir? Sahiden performanslarını mı artırıyor? Yoksa yalnızca ruhsal bir tesir mi? Gelin, bilimsel olarak daha yakından bakalım.
Haltercilerin kokladığı husus, aslında bize pek de yabancı değil: amonyak.
Amonyak, solunduğunda teneffüs yollarını uyarır ve refleks olarak nefes alma suratı artar. Bu ani değişim kalp atışlarını da hızlandırır ve bedende ‘savaş ya da kaç’ reaksiyonu olarak bilinen adrenalin salgısı tetiklenir.
Adrenalin, konsantrasyonu artırırken bedeni kısa müddetliğine daha tetikte hale getirir. Fakat bu durum kasların gerçek gücünü artırmaz. Yani amonyak, daha ağır kaldırmanıza yardımcı olur lakin kaslarınızı olduğundan güçlü yapmaz.
Amonyağın tesiri, ruhsal bariyerleri ortadan kaldırır.
Normalde ağrı, yorgunluk yahut sakatlanma korkusu, kaldırabileceğiniz azamî yükün altında kalmanıza neden olabilir. Amonyak, bu manileri kısa müddetliğine yok ederek konsantrasyonu arttırır diyebiliriz.
Böylece halterci, mevcut kas gücünü daha tesirli kullanır. Fakat tesirin çok uzun sürmediğinin altını çizelim. Atletler, kapsülü çoklukla kaldırıştan çabucak evvel kırar ve koklar.
Amonyak, spor kuruluşları tarafından doping sayılmadığı için kullanımı yasak değil.
Bununla birlikte teneffüs yollarını açan farklı kimyasallar doping sınıfına girdiğinden tercih edilmez. Amonyağın sağladığı anlık odaklanma dışında öteki seçenekler de vardır. Kafein, bilimsel araştırmalarda güç ve dayanıklılığı artırmada tesirli bulunmuştur.
Ayrıca kreatin üzere destekler, kasların toparlanmasını hızlandırarak daha fazla tekrar yapma imkanı tanır. Lakin atletlerde asıl belirleyici olan şeyin amonyak olmadığını, tertipli idman ve yanlışsız form olduğunun altını çizelim.
