Şampiyonlar Ligi’nin Yeni Takımı PAFOS’un Armasındaki EOKA Militanı Türk Katili mi?
Güney Kıbrıs futbolu için tarihi bir adım daha atıldı. PAFOS, 11 yıl evvel kurulan bir kulüp olarak Şampiyonlar Ligi kümelerine katılmaya hak kazandı.
Avrupa bu başarıyı konuşurken, konuşulan mevzulardan biri de farklı armaları oldu. PAFOS’un değişik armasının kıssası Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor.
Sosyal medyada armadaki ismin Türk katili olduğu argümanları ortaya atılırken tarihî gerçekliği araştırdık.
PAFOS, 2. Ön Eleme Tipi’nden katıldığı Şampiyonlar Ligi’nde kümelere kaldı.
PAFOS, sırasıyla Maccabi Tel Aviv, Dinamo Kiev ve Kızılyıldız’ı eleyerek kümelere kalmaya başardı. Bu sansasyonel muvaffakiyet Avrupa’da ses getirirken gecenin en çok konuşulan mevzularından biri de PAFOS’un enteresan logosuydu. Logodaki ayrıntıda tarihi bir gönderme yer alırken, öyküsü de epey değişikti.
Armadaki EOKA ayrıntısı Türkiye’deki ve Kuzey Kıbrıs’taki toplumsal medya kullanıcılarının reaksiyonunu çekti.
Armadaki isim Evagoras Pallikarides…
Evagoras Pallikarides, 1938 yılında Kıbrıs’ta Pafos’un Tsada köyünde çiftçi bir ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi.
Onu tarih sahnesine çıkaran olay ise anti emperyalist ruhu oldu.
1953 Mart ve Nisan aylarında, II. Elizabeth’in Haziran’daki taç giyme hazırlıkları sırasında Pafos’ta İngiliz bayrakları asıldı. Halk öfkelendi ve birçok protesto düzenlendi. Birden fazla barışçıl geçen hareketlerden birinde, 1 Nisan’da 15 yaşındaki Evagoras okulda göndere tırmanarak bayrağı indirip yırttı. Bu olay, tüm Pafos’ta özgürlük yanlısı ayaklanmaları tetikledi. Vali, kraliçenin taç giyme merasimi öncesinde kan dökülmesini istemediği için polis müdahale etmedi. Evagoras gözaltına alınıp bırakıldı. Haziran’daki kutlamalar sırasında Pafos’ta hiçbir merasim yapılmadı.
Genç Pallikarides kısa müddet sonra EOKA’ya katıldı.
EOKA birinci kuruluş basamağında Yunanistan ve Kıbrıs’taki komünistler ile İngiliz emperyalizmine karşı gayret ediyordu. Geçmişlerde bir sürü faili meçhul komünist cinayeti olmasının yanı sıra İngilizlere olan cepheleri onlara meşruiyet kazanıyordu.
Pallikarides de bu hislerle 17 yaşında EOKA’ya katıldı.
Daha evvel iki sefer gözaltına alındı. Son olarak 18 Aralık’ta Evagoras ve iki EOKA üyesi silah (bir Bren makineli tüfek ve iki mühimmat sandığı) taşırken İngiliz devriyesine yakalandı. İki kişi kaçtı, Evagoras yakalandı. Daha evvelki faaliyetleri de tespit edilince, EOKA üyesi olmak ve yasa dışı silah taşımakla suçlandı. 25 Şubat’taki duruşmada cürmünü kabul ederek şunu söyledi:
“Beni idama mahkûm edeceğinizi biliyorum lakin yaptıklarımı özgürlük isteyen bir Kıbrıslı Rum olarak yaptım.”
Pallikarides, Kraliçe tarafından affedilmedi ve idama mahkum edildi.
Davanın sonraki günü Pafos Lisesi öğrencileri derse girmedi ve Vali John Harding’den affedilmesini talep etti. Haber Atina’ya ulaştığında Yunan hükûmeti diplomatik teşebbüslerde bulundu. Yunan Parlamentosu temsilcileri Lordlar Kamarası ve Birleşmiş Milletler’e telgraf gönderdi; Yunan halkı ve Kıbrıs kiliseleri Kraliçe II. Elizabeth’in müdahalesini istedi. Amerikalı siyasetçi James G. Fulton da bu teşebbüslere katıldı. Lakin teşebbüsler reddedildi.
Evagoras, 14 Mart 1957’de asılarak idam edildi. İngiliz yetkililer, cenazenin halk hareketine dönüşmesini engellemek için onu Lefkoşa’daki bâtın hapishane mezarlığına (“Φυλακισμένα Μνήματα” – Fylakismena Mnimata, Hapsedilmiş Anıtlar) gömdü.
Evagoras Pallikarides’in ismi birçok alanda olduğu üzere futbolda da ilham oldu.
Bağımsızlık sonrası kurulan Evagoras Paphos futbol kulübü onun ismini aldı. Daha sonra birleşerek AEP Paphos oldu. Günümüzde kulübün devamı niteliğindeki Pafos FC, logosunda Evagoras’ın yüzünü taşımaktadır.
Kulüp, 2014 yılında Baf’ın en büyük iki kadrosu olan AEP Paphos ve AEK Kouklia’nın birleşmesiyle kuruldu.
Peki EOKA militanı Evagoras Pallikarides bir Türk katili mi?
Bahsettiğimiz üzere EOKA’nun kuruluş hedefleri komünizmle uğraş ve İngiliz emperyalizmine savaştı. Adada uzun yıllar bu gayeyle gayret ettiler. İngilizlerle uğraş sona erdikten sonra ise silahlarının gayesindeki küme Türkler oldu. Türklere karşı çok büyük kanlı aksiyonların sahibi olan örgüt, bugüne kadar uzanan acıların baş müsebbiplerinde biri pozisyonunda.
Ancak Pallikarides bu süreci idamı sebebiyle yaşamadı. 1958’den sonra Türklere yönelen EOKA hareketinin genç militanı 1957 yılında vefat etmişti.
Türklere karşı hiçbir aksiyonu olmayan ve kayda geçmeyen Pallikarides genç bir militan olarak İngiliz emperyalizmi tarafından idam edilmişti.
