Bir kapı kapanıyor, bir kapı açılıyor. Antalya’nın kalbinde, yüz yıldır uygarlıkların izlerini saklayan Antalya Müzesi artık sessiz. Sebep: Depreme güçlü olmaması. Yerine ise çağdaş, interaktif, dijital bir müze geliyor.
Son günlerde Türkiye’nin en çok tartışılan kültür haberlerinden biri oldu bu gelişme.
Peki Antalya Müzesi’nin kıssası neydi? Neden yıkılıyor? Yeni müzede bizleri neler bekliyor?
Bir Direnişin ve Hafızanın Hikâyesi
Antalya Müzesi’nin temeli 1919’da işgal günlerinde atıldı. Öğretmen Süleyman Fikri Erten, yapıtların yağmalanmasını önlemek için birinci adımı attı. Yani bu müze, yalnızca bir bina değil, tıpkı vakitte bir direniş hikâyesiydi.
1937’de Yivli Minare Camii’ne, 1972’de ise bugünkü binasına taşındı. 1964’te açılan müsabakayı kazanan Doğan İnhisarı, Sami Sisa ve Metin Hepgüler imzalı proje, Türkiye’nin ulusal yarışla inşa edilen birinci müze binası oldu. 1988’de Avrupa Kurulu tarafından “Yılın Müzesi” seçildi ve milletlerarası alanda da Antalya’nın simgesi haline geldi.
Antalya Müzesi, sırf Antalya’nın değil, tüm Akdeniz’in en güçlü koleksiyonlarından birine mesken sahipliği yapıyordu:
-
Perge heykelleri: Zeus, Artemis, Hermes ve daha kaçları.
-
Efsanevi lahitler: Herakles ve Dionysos lahitleri.
-
Mozaikler, sikkeler, ikonalar.
-
Çocuklara özel müze kısmı.
Her salonu Anadolu’nun binlerce yıllık öyküsünü fısıldıyordu.
2020’de yapılan zelzele tahlillerinde bina riskli bulundu. 16 Temmuz 2025 prestijiyle müze kapılarını kapattı.
Tartışmalar da alevlendi:
-
Bazı mimar ve akademisyenler: “Binayı güçlendirmek mümkündü, yıkılmamalıydı.”
-
Bakanlık: “Yeni müzecilik anlayışı için yalnızca güçlendirme yetmez.” Çok daha fazlasını hakkediyor Antalya dedi.
Bir orta “deprem raporu nerede?” sorusu gündeme geldi. Ancak rapor 2 hafta evvel kamuoyuna açıklandı ve geçtiğimiz günlerde Kültür ve Turizm Bakanlığı Basın Müşavirliği tarafından tüm basına dağıtıldı. Bakanlık ayrıyeten, karar öncesi 3 toplantı yapıldığını, planların sivil toplumla paylaşıldığını ve takviye aldıklarını da açıkladı.
Yeni Müze Projesi Nasıl Olacak?
-
Bütçe: 2–2,5 milyar TL.
-
Mimari: Yarı açık / yarı kapalı çağdaş bir kompleks.
-
Güvenlik: Sarsıntıya güçlü, çağdaş standartlarda.
-
Teknoloji: Dijital canlandırmalar, VR tecrübeleri, hologramlı rehberler.
-
Çocuklar için: Oyunlaştırılmış interaktif alanlar, dokunmatik ekranlarla mitoloji anlatımı.
-
Açık alanlar: Bahçelerde konserler, antik mutfaktan ilham alan gastronomi tecrübeleri.
Kısacası yeni müze yalnızca bir sergileme alanı değil, yaşayan bir kültür kompleksi olacak.
Bir Devir Kapanıyor, Yenisi Başlıyor
Antalya Müzesi, yalnızca taşlardan ibaret değildi. Çocukların birinci kere tarihle buluştuğu, arkeologların kazılardan eser getirdiği, turistlerin Anadolu’nun uygarlıklarına hayran kaldığı bir hafıza mekânıydı ve bu hafıza korunacak, geliştirilecek.
Antalya, artık yalnızca güneşiyle değil, kültürüyle de dünyada öne çıkabilecek mi?
Ben inanıyorum ki, yeni müze bu belleği geleceğe taşıyacak. Çünkü bir periyodun kapısı kapanırken, daha büyük bir kapı açılıyor.
YouTube
Linkedln
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün müelliflerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
