“Ah Dedem Zamanında Şurdan Bir Arsa Alsaydı…” Eskiden Mülk Sahibi Olmak Gerçekten Kolay mıydı?

Dedelerimizin vaktinde emlak işleri ne kadar da farklıymış, değil mi? ‘Ah be dedem, o vakitler şuradan bir arsa alsaydı artık köşeyi dönmüştük!’ diyenlerden misiniz? Yalnız değilsiniz! Pekala, sahiden de evvelce mülk sahibi olmak bu kadar kolay mıydı? Bu hususa birlikte bakalım!
Paranın pahası o vakitler değişikti.
Onların vaktinde paranın bir kıymeti vardı, altın üzere mübarek. Şimdiki üzere cep delik cepken delik durumu pek yoktu. Tahminen de bir maaşla koca bir arsa alınamıyordu lakin o vaktin taban fiyatıyla bile bankadan kredi çekip ömür uzunluğu borç ödeme sıkıntısıyla uğraşmadan, birkaç yıllık birikimle daha rahat konut sahibi olunabiliyordu. Yani, paranın alım gücü sahiden de dudak uçuklatan cinstendi. Birikim yapmak şimdiki üzere imkansız bir amaç değil çok daha ulaşılabilir bir hayaldi. Şimdiki üzere paran pul olmuyordu, bedelini koruyordu.
Nüfus az, arazi çoktu yani toprak bolluğu vardı.
Eskiden nüfus bugünkü üzere patlama yapmamıştı. Şimdiki üzere her yer gökdelenlerle dolmamış, her köşeye rezidans dikilmemişti. Hasılı, arazi boldu, talep ise şimdikine nazaran çok daha azdı. Beşerler kent merkezlerinde kümelenmek yerine daha geniş alanlara yayılmıştı. Haliyle bu durum arsa ve konut fiyatlarını da daha makul düzeylerde tutuyordu. Elbette İstanbul üzere büyük kentler bile bugünkü hallerinden çok uzaktı ve köy denebilecek kadar sakin yerlerdi, bu da fiyatları cazip kılıyordu. Dünyanın sonuna doğmuşuz be!
İnşaat maliyetleri şimdiki üzere uçmuyordu.
Şimdilerde bir mesken inşa etmeye kalksan demirinden çimentosuna, işçiliğinden nakliyesine kadar her şeyin fiyatı uzaya fırlamış durumda. Evvelden ise inşaat maliyetleri bu kadar astronomik değildi. Gereçler daha ucuzdu, personellik masrafları daha düşüktü ve bürokrasi de bugünkü kadar karmaşık değildi. Bu da konut yapmanın ya da yaptırmanın genel maliyetini önemli oranda düşürüyordu. Yani dedeniz bir arsa alıp üzerine kendi konutunu yapmaya kalksa şimdiki üzere bir servet harcamak zorunda kalmazdı.
Kredi çekmek diye bir şey lügatlarında yoktu.
Şimdilerde mesken sahibi olmanın neredeyse tek yolu banka kredileri ancak gelin görün ki evvelden bu kadar yaygın değildi. Dedelerin vaktinde beşerler daha çok birikim yaparak hiç olmadı aile içi takviyeyle mesken sahibi olurlardı. Banka kredisi denilen kavram ya hiç yoktu ya da bugünkü üzere faizler ve ödeme planlarıyla dolu bir sistem değildi. Bu da insanlara borç yükü altına girmeden, kendi imkanlarıyla konut alma bahtı sunuyordu. Kredi faizleri ve uzun vadeli borçlar, o vaktin gündeminde pek yoktu anlayacağınız.
Gelir seviyesine nazaran fiyatlar daha erişilebilir durumdaydı.
Günümüzde minimum fiyatla konut kirası ödemek bile başlı başına bir dertken, evvelden gelir seviyesine nazaran mesken fiyatları çok daha makul düzeylerdeydi. Birkaç yıllık maaş birikimiyle bir konut almak, şimdiki üzere 20-30 yıl banka borcu ödeme gerektiren bir durum değildi. Yani özetle, ortalama bir maaşla çalışan biri bile tertipli birikim yaparak bir mühlet sonra kendine ilişkin bir mülke sahip olabiliyordu. Fiyat ve gelir istikrarı şimdiki kadar bozuk değildi. Otomatik olarak bu da mülk edinmeyi daha ulaşılabilir kılıyordu.
Kentleşme çılgınlığı şimdi başlamamıştı.

O vakitler şimdiki üzere her yer beton yığınına dönüşmemişti. Kentleşme şimdi bu kadar süratli ve denetimsiz bir biçimde ilerlemiyordu. Kentler yavaş yavaş büyüyor, yeni yerleşim yerleri planlı bir formda oluşturuluyordu. Bu da arsa bedellerinin bugünkü üzere apansız fırlamasını engelliyordu. Herkes kent merkezinde yaşamak zorunda hissetmiyor, daha sakin ve uygun fiyatlı yerlerde konut sahibi olabiliyordu. Özetle, kent merkezine yakın olmak diye bir kederi yoktu birçok insanın.
Teknoloji ve küreselleşmenin tesiri yoktu.
Günümüzde teknoloji ve küreselleşme, emlak piyasasını da derinden etkiliyor. Evvelden internet, emlak siteleri, yabancı yatırımcılar üzere faktörler yoktu. Emlak piyasası daha çok lokal dinamiklere nazaran şekilleniyordu. Bu da fiyatların spekülatif artışlardan daha az etkilenmesini sağlıyordu. Yabancıların toprak satın alması ve küresel ekonomik krizlerin emlak piyasasını direkt etkilemesi üzere durumlar pek kelam konusu değildi. Her şey daha lokal bir seviyede ilerliyordu.
Anlayacağınız işimiz dedelerimize nazaran çok daha zor!