Okullarda Ücretsiz Yemek Problemi: “Beslenme Götüremeyen Çocuklar Bahçede Dolaşıyor”

Derin Yoksulluk Ağı kurucusu Hacer Foggo, Açık Alan Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Melek Bahat ve Derin Yoksulluk Ağı Araştırma ve Savunu Koordinatörü Lider Uçar, 8 Eylül’de yine açılacak okullarda öğrencilerin yaşadığı beslenme sıkıntıları hakkında kıymetli açıklamalarda bulundu. 

Muzir.org’dan Müberra Ünsal’ın röportajından öne çıkanlar şöyle;

“Otizm riski artar, söz hazneleri daha kısıtlı olur, erken çocukluk eğitimine erişmekte zorluk yaşarlar, obezite ve kansızlık riski yüksektir, okula gittiğinde bilişsel gelişim üzere bir çok alanda eksiklik yaşayabilirler, uzunlukları daha kısa olabilir, okula beslenme götüremez, okul materyallerine erişmekte zahmet yaşar, okula gitmek için uzun ve kuvvetli yollardan yürüyerek ulaşır, riskli binalarda yaşar, okulu terk etme riski yüksektir, ekonomik sebeplerden ötürü çalışmaya başlar yahut erken yaşta evlendirilebilir. “

“2025 Türkiyesi’nde 10 çocuktan 1’i kıyafet alışverişi yapamıyor. Bunun nedenlerinden biri gelir dağılımındaki bozulmada enflasyonun rolü. TÜİK bilgilerine nazaran 2024 Aralık ayındaki enflasyon oranı yüzde 58 çıkıyor lakin, besin harcamaları yüzde 62, giysi harcaması yüzde 77 artmış. Derin yoksulluk yaşayan insanların sarfiyatları besin, giysi ve barınma gereksinimleridir. Bunların ortalama enflasyondan daha fazla oranda artması, şu anki iktisat siyasetlerinin fakirden alınıp zengine verildiğinin bir göstergesi. Biz kendi takviye sistemimiz içindeki hanelerimiz ile kurban bayramından hemen evvel bir çalışma yaptık. 234 hane ile görüştük ve büyük çoğunluğunun iç çamaşırından ayakkabıya kadar giysi muhtaçlığı var.”

“Her 10 çocuktan 1’i giysiye erişemiyorlarsa tıpkı çocuk yemeğe de erişemiyor. Hacettepe Üniversitesi’nin 2018 yılında yaptığı araştırmada Türkiye’de çocuk bodurluk oranınız yüzde 6’larda olduğu görülüyor. Bu çocuklar bugün 11-12 yaşında bodur olarak hayatlarına devam ediyorlar. Bu çocukların sayısı 350-400 bin civarı. Bu oranın daha yüksek olduğunu düşünüyoruz.

Unicef’in yaptığı araştırmalarda, okul yemeği verilen yerlerde kız çocuklarındaki kansızlık oranının yüzde 20 düştüğü görülüyor. Yüzde 2.5 oranında okula devamlılığın arttığını görüyoruz. Okul yemeği çocuklar için bu kadar kıymetli. Çocuklarda obezite arttığına dair çalışmalar var, obezite de bir yoksulluk hastalığıdır, çocuklar ekmek ve makarna ile besleniyorlar. 

Ancak okul yemeğini kabul etmeyen bir Milli Eğitim Bakanlığı var. Çocuklar okul yemeği götürmediklerinde bahçede dolandıklarını söylüyorlar, bu yalnızca açlık değil bir travmadır. Hiçbir kurumun bu çocuklara bunu yaşatmaya hakkı yok diye düşünüyoruz.”

“Uluslararası Yemek Koalisyonu’na bir müddettir üyeyiz, süreci takip ediyoruz. 14 Mart Okul Yemeği Günü ilan edildi, biz de bugünde “Neyimiz Eksik” diyerek hashtag kampanyası başlattık. 

Burada soru “Diğer ülkelerden neyimiz eksik?” demekti. 

Örneğin Güney Afrika Cumhuriyeti, kişi başına düşen geliri Türkiye’nin yarısından az, yüzde 46 lakin kendi bütçesi ile öğrencilerinin yüzde 72 sine fiyatsız okul yemeği veriyor. 

Filipinler’in kişi başına düşen gelir Türkiye’nin yüzde 29 u fakat kendi imkanları ile öğrencilerinin yüzde 13 üne fiyatsız okul yemeği veriyor. 

Nijerya’da kişi başına düşen gelir Türkiye’nin yüzde 12 si olmasına karşın, kendi kaynaklarıyla öğrencilerin yüzde 15’ine beslenme sağlıyor.

Son olarak Kolombiya’nın da kişi başına düşen ulusal geliri Türkiye’nin yüzde 53 olmasına karşın çocukların yüzde 52’sine fiyatsız beslenme sağlıyor.

 O vakit şunu sormak lazım, bizim neyimiz eksik?”