Osmanlı Döneminde Yeniçerilerin Çıkardığı En İlginç İsyan: “Bu Hoşafın Yağı Nerede?” İsyanı
Osmanlı tarihindeki birtakım olaylar, bugün bile lisandan lisana dolaşır. “Bu hoşafın yağı nerede?” isyanı da bunlardan biridir. Kolay bir mutfak düzenlemesi, büyük bir isyana dönüştü. Yeniçeriler, hoşaflarının üzerindeki yağı kaybettiklerini düşündüler. Sonrasında ise tarihe geçen bir protesto ortaya çıktı. Gelin ayrıntılara birlikte bakalım.
Yeniçeri Ocağı, Osmanlı İmparatorluğu’nun bir periyot en güçlü askeri birliği olsa da vakitle disiplinsizlik ve memnuniyetsizlik had safhaya ulaşmıştı. Ocak mensupları, en ufak değişiklikte haklarının yendiğini düşünmeye başlamışlardı.
O devirde mutfakta misyonlu meydancı, yemek dağıtımında pek de titiz davranmayan biriydi. Büyük kepçesiyle evvel yağlı yemekleri ve pilavı dağıtıyor, akabinde tıpkı kepçeyle hoşaf servis ediyordu.
Sonuç? Yeniçerilerin karavanalarına giden hoşafların üzerinde kalın bir yağ katmanı oluşuyor ve bu durum bir nevi “hak edilmiş bir lüks” üzere kabul ediliyordu.
Bir gün, dikkatli bir yeniçeri ağası bu durumu fark etti. Meydancıyı yanına çağırdı ve şöyle dedi:
“Bundan bu türlü kepçe pak iken evvel hoşafları dağıt. Yağlı ve sıcak yemekleri sonra dağıt ki hem soğumamış olurlar, hem de tatları birbirine karışmaz.”
Bu talimat uygulandıktan sonra sofralara gelen hoşaflar artık tertemizdi. Lakin işte tam bu noktada olaylar patlak verdi!
Yeniçeriler, hoşaflarının üzerindeki yağ katmanının eksildiğini fark edince öfkeden meczuba döndüler ve kazan kaldırdılar:
“Hakkımızı yiyorlar! Hoşafın yağını kestiler! Yağlı hoşaf isterük!”
Yeniçerilerin, hoşaf üzere kolay bir ayrıntı üzerinden gösterdikleri reaksiyon, aslında büyük bir otorite boşluğunun sinyaliydi.
Ancak bu trajikomik protestonun akabinde çok da uzun sürmedi. Yeniçeri Ocağı kısa bir mühlet sonra tarihe karıştı.
Bugün hala “Bu hoşafın yağı nerede?” kelamı, hakkı olmayan bir şeyi talep edenleri ya da gereksiz yere serzenişte bulunanları anlatmak için kullanılır.
