Vermeer’in Ölümsüz Gizemi: İnci Küpeli Kız Hakkında Şaşırtıcı Gerçekler
Barok sanatının en ünlü isimleri ortasında yerini alan Johannes Vermeer’in ‘İnci Küpeli Kız’ isimli tablosunu bilmeyenimiz yoktur. Vermeer, mesleği boyunca bayan figürlerin ön planda olduğu pek çok yapıta imza atmış olsa da İnci Küpeli Kız’ın aldatıcı derecede sade kompozisyonu sanat dünyasının efsaneleri ortasında yer alıyor. Onu bu kadar özel kılan ise büyüleyici bakışlarının arkasındaki gizemde yatıyor.
Leonardo Da Vinci’nin eşsiz yapıtı Mona Lisa’ya da benzetilen İnci Küpeli Kız tablosu hakkında bilinen ve bilinmeyenleri açıklıyoruz.
Kaynak: Mental Floss
Kaynak: https://www.mentalfloss.com/article/6…
1. İnci Küpeli Kız’ın gerçek kimliği hâlâ bilinmiyor!
Vermeer’in eşsiz yapıtı, bilim dünyası tarafından 1665 yılına tarihleniyor. Tablonun tamamlandığı yıl her ne kadar kesin olarak bilinmese de bilim insanlarının bu varsayımı, tablo hakkında kimi sırları çözmemize yardımcı oluyor. Fakat tabloda yer alan kişinin kim olduğu hâlâ gizemini koruyor.
2. Gizemli kimliği bugüne kadar romanlara, sinemalara ve tiyatro oyunlarına bahis oldu!
Amerikalı romancı Tracy Chevalier’a ilham olan tablo, 1999 yılında romana dönüştü. 2003 yılında ise kitap, Scarlett Johansson ve Colin Firth’in rol aldığığı Girl with a Pearl Earring (İnci Küpeli Kız) ismi ile sinema sinemasına uyarlandı. 2008’de ise Londra’da tiyatro sahnesine taşındı. Kurgulanan öykü ilgi cazip olsa da tarihçi J.M. Montias’a nazaran gerçekçi değildi.
İnci Küpeli Kız Sinemasının Konusu Nedir?
1665 yılının Hollanda’sında geçen kıssada, Vermeer ile hizmetçisi ortasındaki aşk kıssası bahis alınıyor. Vermeer’in hayatında adeta ilham perisine dönüşen genç bayana hayat veren isim ise Scarlett Johansson oluyor.
3. İnci Küpeli Kız’ın kimliğine ait şaşırtan kestirim: Vermeer’in kızı olabilir.
Gazeteci Jean-Louis Vaudoyer ve Lawrence Weschler’in argümanına nazaran, tablodaki kız aslında Vermeer’in kendi kızı. Sanatkarın 10 çocuğundan en büyüğü olan Maria. Hatta, Maria’nın model olduğu tek tablo İnci Küpeli Kız da değil. Mental Floss‘ta yer alan iddalara nazaran Fotoğraf Sanatı ve İnci Kolye Takmış Genç Bayan tablolarında da yer alıyor.
4. Bir diğer kestirim ise İnci Küpeli Kız’ın aslında bir sanatçı olabileceği tarafında.
Rönesans ve Barok sanatı uzmanı Benjamin Binstock da Maria’nın yalnızca İnci Küpeli Kız tablosunda yer almadığını tabir ediyor. Binstock’a nazaran Maria, Hanımefendi ve Hizmetçi (Mistress and Maid), Kırmızı Şapkalı Kız (Girl With a Red Hat) ve Lavtalı Bayan (Woman with a Lute) tablolarında da yer alıyor. Üstelik tabloların her birinde o tanıdık küpeyi takıyor.
Binstock, Maria’nın Vermeer’in tablolarının beşte birinde yer alan bir sanatçı olduğunu argüman ediyor.
5. Tek ismi İnci Küpeli Kız değil!
İnci Küpeli Kız tablosunun tahminen de daha evvel duymadığınız isimleri de bulunuyor. İşte o isimlerden kimileri: Sarıklı Kız, Sarıklı Kızın Başı, Sarıklı Genç Kız ve Genç Bir Kızın Başı.
6. Tablonun bir de takma ismi var: “Kuzey’in Mona Lisa’sı”
Eserin, Leonardo da Vinci’nin gizemli tablosu Mona Lisa’ya benzediğini zati biliyorsunuzdur. Her iki tablonun da gerisindeki gizem onları misal kılarken, İnci Küpeli Kız tablosuna “Kuzey’in Mona Lisa’sı” isminin takılmasına da neden oluyor.
7. İnci Küpeli Kız’ın cazibesi, arkasındaki gizemde saklı!
Başta da dediğimiz üzere İnci Küpeli Kız tablosunu eşsiz kılan, arkasında sakladığı gizem. 2013 yılında ABD’de dolaşan tablo her durakta büyük bir kalabalığı etrafında topluyor. San Francisco’daki Young müzesindeki yardımcı küratörün de dediği üzere “Bazen cevaplanamayan sorular daha ilgi caziptir.”
8. Gizemli olan yalnızca kız değil, küpeler de sembolik olabilir: Küpeler dini bir mana taşıyor olabilir.
Bilim beşerlerine nazaran İnci Küpeli Kız, iffet sembolü olabilir. Tablo ile 17. yüzyıl başlarında yaşamış olan piskopos Aziz François de Sales’in öğretileri ortasında güçlü bir temas olabilir.
İşte Mental Floss’ta yer alan metne nazaran François de Sales’in öğretilerini anlamızı sağlayan yazısı:
“Şimdi ve geçmişte bayanların kulaklarından inciler sarkıtmaları âdet olmuştur; Plinius’un belirttiği üzere, sallanan incilerin değmelerinden zevk alırlar. Lakin biliyorum ki, Tanrı’nın dostu İshak, iffetli Rebeka’ya sevgisinin birinci nişanesi olarak küpeler göndermiştir. Bu da bana bu mücevherin manevi bir manası olduğunu düşündürüyor: Bir erkeğin birinci istediği ve bayanın sadakatle müdafaası gereken vücudun birinci kısmı kulaktır; oraya fakat iffetli kelamların tatlı sesi, yani incilerin doğudaki mücevherleri olan İncil’in sözleri girmelidir.”
9. Küpeler Vermeer’in öteki tablolarında da kullanılmış olabilir!
Vermeer’in yapıtlarında sık sık birebir aksesuarları ve modelleri kullandığını biliyoruz. Hatta bazen mekan seçimleri bile birebir. Araştırmacılara nazaran, benzeri küpeleri gördüğümüz bir başka tablo da Hizmetçisiyle Mektup Yazmakta Olan Bayan (A Woman Writing A Letter, with Her Maid).
10. Küpeler gerçek inci bile olmayabilir…
Tüm dünyaya nam salan bu küpelerin gerçek olmadığını söylesek şaşırır mıydınız? Teorik astronomi profesörü Vincent Icke tarafından Aralık 2014’te yazılan ve New Scientist’te yayımlanan makeleye nazaran küpelerden yansıyan ışık gerçek inciye ilişkin değil.
11. Pekala, tablonun art planı gerçekten siyah mı?
Tablonun günümüzde siyah görünen art planı ise bir vakitler parlak yeşildi. Yapılan onarımlar sırasında, tablonun tabanında çivit mavisi ve sarı boya karışımlarından izler bulundu.
12. İnci Küpeli Kız’ın başörtüsünün boyası servet değerinde!
Vermeer tarafından tablodaki sarıkta kullanılan mavi boya, ultramarin pigment, yani yarı pahalı bir taş olan Lapis Lazuli’nin öğütülmesi ile yapılmış. Boya inanılmaz derecede kıymetli olsa da Vermeer, maddi kasvet yaşadığı devirlerde bile bu rengi kullanmaktan vazgeçmemiş.
13. Vermeer, İnci Küpeli Kız ve başka tablolarında “mekanik yöntemler” kullanmış olabilir.
Sanat tarihçileri tarafından yapılan araştırmalarda Vermeer’in ışığı resmetmek için mekanik araçlardan yardım aldığına dair değerlendimeler mevcut. Ünlü sanatkarın bu yapıtı de aynaları kullanarak yapılmış üzere görünüyor.
14. Günümüzde değer biçilemeyen tablo, yok değerine satıldı!
1881 yılında gerçekleştirilen açık arttırmada Hollandalı ordu subayı ve sanat koleksiyoncusu Arnoldus Andries des Tombe, İnci Küpeli Kız tablosunu yalnızca 2 gulden 30 sentlik bir ödeme ile satın aldı. Des Tombe’nin vefatının akabinde ise 1902 yılında eser Mauritshuis Müzesi’ne bağışlandı.
15. İnci Küpeli Kız artık asla konutundan ayrılamayacak!
Yıllardır Mauritshuis Müzesi’nde yer alan İnci Küpeli Kız, bugüne kadar çeşitli stantlara katılmak üzere Japonya, İtalya ve ABD’ye ödünç verildi. Fakat 2014 yılının Temmuz ayından sonra ise tablonun koleksiyon içerisinde kalacağı ve konutundan ayrılmayacağına karar verildi.
16. Son olarak: Vermeer’in efsane yapıtı, aslında bir epey küçük!
Yaklaşık olarak A2 kağıt büyüklüğünde olan tablonun ölçüleri, 44,5 cm x 39 cm’dir. Tuval üzerine yağlı boya tekniği ile resmedilen tablonun bu derece küçük olması ise onu daha etkileyici ve güçlü kılıyor!
