E-İmza Nedir? E-İmza Nasıl Alınır? E-İmza Kullanım Alanları

Elektronik imza, ya da kısaca e-İmza, dijital ortamdaki bir evraka eklenen ve o evrakın imzalanmasını, imzalayanın kimliğinin doğrulanmasını sağlayan özel bir elektronik bilgidir. Bu teknoloji sayesinde dokümanlar hem inançlı hale getirilir hem de tıpkı ıslak imzada olduğu üzere yasal geçerlilik kazanır.

Türkiye’de e-imza kullanımı, 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu ile yasal yere oturtulmuştur. Islak imzanın tersine, elektronik imza sabit bir sembol ya da biçimden oluşmaz; her doküman için özel olarak oluşturulur. Bu imzalar, karakter, sayı yahut sembollerden oluşur ve bir kriptografik anahtar yardımıyla eşsiz formda üretilir.

e-İmza sahibi olmak için, yetkilendirilmiş elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları aracılığıyla bir elektronik sertifika alınması gerekir. Bu sertifika; imza sahibinin kimlik bilgilerini ve imzanın doğrulanması için gereken teknik dataları içerir.

Elektronik imza, imzalanan evrakların içeriğinin değiştirilmesini, silinmesini yahut manipüle edilmesini önleyerek data bütünlüğünü korur. Tıpkı vakitte, dijital evrakların inançlı ve yasal geçerliliğe sahip biçimde saklanmasını sağlar. 

Belgelerin imza süreci hızlanır ve vakitten tasarruf sağlanır. Dokümanların fizikî olarak saklanmasına gerek kalmadığı için arşivleme kolaylaşır. Kağıt tüketimi azalır, böylelikle hem maliyet düşer hem de etrafa katkı sağlanır.

Sunduğu yüksek güvenlik ve data kapalılığı ile, e-imza bugün birçok bölümde -özellikle kamu, sıhhat, finans ve e-ticaret alanlarında- faal olarak kullanılmaktadır.

Sözleşmelerden dilekçelere, fiyat tekliflerinden raporlara kadar birçok resmi evrak artık elektronik ortamda inançla imzalanabiliyor.

E-İmza Kullanım Alanları

Günümüzde dijital dönüşümle birlikte, pek çok süreç artık elektronik imza ile gerçekleştirilebiliyor. Hem kamuda hem de özel bölümde e-imzanın kullanım alanı her geçen gün genişliyor.

• e-Devlet üzerinden yürütülen işlemler

• Kamu kurumları ortası data paylaşımı (Emniyet, Nüfus Müdürlükleri vb.)

• Sosyal güvenlik uygulamaları

• Sağlık dalındaki sistemler: e-Reçete, e-Nabız, TİTCK, hastane ve eczane işlemleri

• MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) üzerinden ticari işlemler

• KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) sistemleri

• Sınav müracaatları (YKS, KPSS, ALES vb.)

• e-Belge sistemleri: e-Fatura, e-Arşiv, e-Serbest Meslek Makbuzu

• Vergi beyannameleri ve ödemeleri

• Sigorta işlemleri

• Kurum içi evrak idaresi ve kağıtsız ofis uygulamaları

• İnternet bankacılığı işlemleri

• UYAP (Ulusal Yargı Ağı) sistemi üzerinden dava ve hukuk işlemleri

• MERNİS süreçleri ve kimlik doğrulama

• Gümrük ve dış ticaret işlemleri

• Türk Patent ve Marka Kurumu işlemleri

• Elektronik ihale evrakları ve EKAP (Elektronik Kamu Alımları Platformu)

• Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS)

• Çevre Tesir Değerlendirmesi (e-ÇED) işlemleri

• POLNET (Polis Bilgisayar Ağı) işlemleri

• Ürün Takip Sistemi (ÜTS)

E-İmza Nasıl Alınır, Nasıl Kullanılır?

Elektronik imza kullanabilmek için öncelikle Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yetkilendirilmiş bir Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcısı (ESHS) seçmeniz gerekmektedir. Bu sağlayıcı aracılığıyla alacağınız Nitelikli Elektronik Sertifika, sizin kimliğinizi doğrulayan ve dijital ortamda yapılan imza süreçlerine türel geçerlilik kazandıran inançlı bir dijital dokümandır.

BTK’nın onayladığı elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarının aktüel listesine buradan ulaşabilirsiniz. (Bağlantı yeni sekmede açılacaktır.)

Sağlayıcı seçimi yaparken; sundukları teknik takviye kalitesi, sertifika hizmetinin kapsamı, kullanım kolaylığı ve fiyat üzere ögeleri değerlendirmeniz, hizmetten problemsiz biçimde faydalanmanız açısından hayli değerlidir.

Hizmet sağlayıcı ile irtibata geçtiğinizde süreç, kimlik doğrulama süreci ile başlar. Bu evre, elektronik imza alacak kişinin kimliğinin resmi olarak teyit edilmesini ve sertifikanın inançlı biçimde oluşturulmasını sağlar.

Kimliğinizin doğrulanmasının akabinde, isminize Elektronik Sertifika düzenlenerek kullanıma hazır hale getirilir.

Eğer bir kamu görevlisiyseniz ve e-imzayı kamu kurumları ortasındaki resmi süreçlerde kullanacaksanız, müracaatınızın çalıştığınız kurum aracılığıyla TÜBİTAK UEKAE (Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü)’ne iletilmesi gerekmektedir.