Sanayi bölümüne adım atmak kolay iş değil. Küçük bir bütçeyle niş bir pazara girmek bile sanayi kesimine atılmaktan çok daha risksiz diyebiliriz. Bunun hammaddesi var, üretimi var, makinası var, insan gücü var…
Eğer sanayi bölümüne atılmayı düşünüyorsanız elbette etrafınızdan çeşitli tavsiyeler duymuşsunuzdur lakin bu tavsiyelere bir de bizim gözümüzden bakın!
1. Kullanılan makineler elbette değerli ancak servis daha kıymetli desek?
Yeni bir üretim çizgisi kuruyorsan makinelerin kalitesi kadar onları kimlerin tamir edeceği de kıymetli. Arıza anında ‘Yetkili servis 5 iş gününde gelir.’ diyorsa geçmiş olsun. Üretim durabilir, personel boşta kalır ve sipariş iptal olabilir. Makineyi alırken “Servisi nerede, kaç kişilik grup var, yedek kesim bekleme mühleti nedir?” üzere sorular sormadan kontrat imzalama.
2. Güç masraflarından çok altyapı kapasitesi daha çok kıymet arz ediyor.
Fatura elbette yüksek gelecek fakat asıl sorun o elektriğin sana kâfi kapasitede ulaşması. Sanayi bölgelerinde trafo kapasitesi sonlu olabiliyor. Makine bağladın lakin voltaj daima düşüyor ve üretim kusuru çıkıyor… Sonra kablo çektirmek için aylarca onay bekliyorsun. Sanayi bölgesi olması yetmez, hakikaten o sanayi yükünü kaldırıyor mu onu araştır.
3. İş kuracağın yerin yerini kesinlikle denetim et. Birkaç sefer yetmez, tekraren denetim etmelisin.
Ucuza kiralık yer bulmak hoş fakat beton yer çatlamaya müsaitse yük kaldırmaz. Forklift, paletli materyal ve ağır makinelerin her biri yere baskı yapar. Bir hafta sonra üretim çizgisi eğri durmaya başlar. Hele ki toprak kayması olan eski fabrika alanlarında risk daha büyük. Gözle değil, mühendis gözüyle bakmak gerek.
4. İşçi havuzunun geniş olması sana büyüüüük avantaj sağlar.
Lokasyon seçerken yalnızca kiralar ucuz ve altyapı kâfi diye düşünmek büyük yanlışlardan biri. O civarda yetişmiş eleman var mı, ulaşım kolay mı, personellere yemek verecek yer var mı? İnsan kaynağını bulamazsan makinenin en uygunu bile işe yaramaz. Bölgedeki meslek liseleri ve iş ilanlarındaki hareketlilik üzere küçük ayrıntılar sana büyük ipuçları verir.
5. İş kuracağın sanayi bölgesinde hangi kesimlerin olduğu çok önemli bir mevzu.
Aynı bölgedeki işletmelerin faaliyetleri birbirini tesirler. Yan komşun plastik enjeksiyon yapıyorsa senin üretim çizgisinde o koku sorun yaratabilir. Ya da senin metal sürece çizgisinden çıkan ses onun müşterilerini rahatsız edebilir. Dışarıdan bakınca sanayi endüstridir üzere görünür ancak içeride işler o denli yürümez. Komşunun iş kolunun seninkine ne kadar uyumlu olduğuna dikkat et.
6. Bu ortada iş kuracağın yeri bir de gece gözüyle de gör. Neden mi? 👇
İş kurmak istediğin semt gündüz sessiz sakin olabilir lakin gece bir diğer dünya yaşanıyor olabilir. Mesela kamyonların park ettiği, gece vardiyasına gelen emekçilerin hengame ettiği ve hatta sokakların karanlık ve sahipsiz olduğu bir yere yatırım yaparsan güvenlik sorunu bitmez. Gece üretim yapmayı planlıyorsan bilhassa gece trafik, ışıklandırma ve etraf güvenliğine ayrıyeten bak.
7. Şayet bir yeri kiralayacaksan eski kiracıdan en yanlışsız bilgileri alabileceğini unutma.
Kağıt üstünde her yer pırıl pırıl görünebilir ancak eski kiracının tecrübesi sana öteki bir dünya açar. Kanalizasyon daima tıkanıyor mu? Çatı akıtıyor mu? Komşular gürültüden daima şikayet mi ediyor? Bu ayrıntıları lakin orada iş yapmış biri bilir. Binaya taşınmadan evvel ‘Bu yerde daha evvel kim vardı?’ diye sor ve hatta kendisini bulabilirsen çay içmeye git. Kısa sohbet bile çok şey anlatır.
8. Yıllık bakım parasını baştan yaz.
Yeni bir üretim sistemi alırken genelde ‘Bir defa ödedik ya. Bizce tamamdır.’ üzere düşünülür. Fakat işin içine girince yılda bir bakım, iki yılda bir yazılım güncellemesi ve üç yılda bir kalibrasyon derken hiç hesapta olmayan maliyetler çıkar. Başta bu makineyi almak kaça patlar değil, beş yıl boyunca bana toplamda kaça mal olur diye bak.
9. Tedarikçine yalnızca arayı değil, tıpkı vakitte yolların yoğunluk durumlarını sor.
‘Aaa ne hoş, sac tedarikçisi beş kilometre ötede.’ deyip sevinme. O yol sabah akşam kitleniyorsa 20 dakikaya gelir dediğin modül 2 saatte gelmez. Bilhassa iş saatleri dışında acil durumlar için rota planı yap. Alternatif yollar, B planı tedarikçiler, depoda yedek materyal stoğu üzere şeyleri hesaba katmak gerekir.
10. Yasal olan değil, gerçek gürültü düzeyini ölç.
Kağıt üstünde tüm makineler yasal sonda ses çıkarıyor olabilir. Lakin üç makine birden çalışınca ortam kulaklıkla bile çekilmez hale gelebilir. Yeni kurulan işletmelerde en çok çalışan şikayeti bu yüzden gelir. Gürültülü ortamda çalışan dayanmaz ve işten ayrılır. Üretim kalitesi düşer. Yatırım yapmadan evvel bir ses ölçüm aygıtı al ve çalışırken nasıl bir ortam oluşacak varsayımı ölç.
