Gördüğünüz Anda Size Zaman Yolcuğu Yaptırıp Binlerce Yıl Öncesine Işınlayacak İlginç Tarihi Eserler

Delhi Sultanlarının en saldırgan ve hırslılarından Alauddin Khilji’nin kendini beğenmiş projesi Alai Minar! 27 metre yüksekliğe sahip olan Alai Minar, Delhi’deki ünlü Qutub Minar’ın yakınlarına ve onun iki katı büyüklüğünde olacak formda planlandı. Lakin bu ihtişamlı ve eşsiz dairesel anıt tamamlanamadı. 

Alai Minar’ın inşa tarihi kesin olarak bilinmese de M.S. 1300 civarı olduğu kestirim ediliyor. Lakin Sultan M.S. 1316’da öldüğünde anıt, şimdi ikinci kata ulaşmıştı, esasen proje kısa müddet sonra da terk edildi.

Napoli’deki Ulusal Arkeoloji Müzesi’nde koruma edilen Sapfo yahut Saffo (Sappho), Afrodit kültü rahibesi ve ekol başkanıdır. Doğumu yaklaşık M.Ö. 630 ile M.Ö. 612 yılları ortasında, vefatı ise M.Ö. 570 civarında kabul edilir.

Maya Medeniyeti Devri’nde kıymetli ticari yolların birleştiği noktada yer alan Quiriguá, Guatemala’nın Kuzeydoğusu’ndaki eski bir Maya arkeolojik alanı. 

Fotoğraf da işte tam da bu ortada çekilmiş. Zoomorph B yani, ‘Anıt 2′ olarak da bilinen bu yapının tarihi M.S. 780’de K’ak’ Tiliw Chan Yopaat vaktine dayanıyor.

Peru’daki Cusco’nun Plaza de Armas’ının ana girişi olan Mantas Caddesi’nde 2014 yılında gerçekleştirilen hafriyatlarda keşfedilen büyük İnka duvarına bakıyorsunuz. Tarihi kalındılar ortasında oyulmuş merdivenler de keşfedildi.

Hindistan’da keşfedilen elmas gözlük 200 ila 300 karatlık elmastan kesilmiş elmas merceklerden oluşuyor. Üstelik mercekler o kadar berrak ve düz ki çağına meydan okuyan bu aksesuar görenleri büyülüyor.

Koi Krylgan Kala, Antik çağlarda Oxus deltası bölgesinde bir kanal boyunca yer alıyordu. M.Ö. 4. ila 3. yüzyıllarda inşa edilen tapınak eski Harezm halkı tarafından yapılmış.

Çoğu Gandharan sanatında olduğu üzere bu yapıtta de sarhoş figürler yer alıyor. Günümüz Pakistan’ında bulunan bu eser, M.S. 1. yüzyıla tarihleniyor. Gandharan sanatının Helenizm ve Budizm ile yerli ve yabancı tesirleri dikkat çekiyor.

İzmir’in Aliağa ilçesi hudutlarındaki Myrina antik kentinde yer alan 100 numaralı mezardan çıkan tasvirde; bir eş gelin odasında karısının duvağını çıkarıyor. Eser, M.Ö. 150 ila 100 yıllarına tarihleniyor.

Orta Çağ’ın ikinci yarısından kalma kapalı alan çeşmeleri, devrin lükslerindendi. Günümüzde ise yalnızca 3 modül hayatta kaldı. Bunlardan biri de mitolojik yaratıklar ve mimari ögeler bezenmiş, Cleveland’ın Gotik Masa Çeşmesi. 

Bu çeşmeler periyodunda o kadar etkileyiciydi ki 1251-1259 yılları arasındaki Moğol hükümdarı olan Möngke Han tarafından başşehri Karakurum’daki sarayına hizmet etmek üzere Fransız sanatkarlardan bir adet tasarım talep edildi.

Japonya tarihinin Kofun devrinde M.S. 3. ila 6. yüzyıllar ortasında ritüel hedefli yapılmış ve pişmiş toprak kil figürlerine Haniwa denir. Bu figürlerden büyük bir kısmı ölülerle birlikte cenaze nesnesi olarak gömülmüş olsa da gördüğünüz Haniwa mesken modelleri de bölgede bir epey ünlüdür.

M.Ö. 2. yüzyıldan M.S. 5. yüzyıla kadar olan periyotlardan kalma büyüler ve ritüeller içeren metinler koleksiyonu Yunan Büyülü Papirüsleri ortasından dikkat çeken bir metne bakıyorsunuz. 

Modern büyü toplulukları tarafından yine keşfedilmiş ve kullanılmış olsa da bu yapıtlardaki metinlerdeki bozulma ve kayıplar, yanlış anlaşılmalara neden olabiliyor. Kimi sözlerin mana karşılıkları olmazken bazıları de gereğince anlaşılamayabiliyor. PGM’nin bir başlangıç noktası olan büyü ve mitolojiyi gerçek bir halde anlamak için ise kapsamlı bilgi gerekiyor. 

Ancak gördüğünüz örneğin, Hermeias tarafından sipariş edilen ve Antik Mısır mitolojisinin değerli tanrılarından Anubis’e hitaben yazıldığı biliniyor. Hermeias’in tarihi M.S. 4. yüzyıla dayanan Yunanca papirüsü Sophia’nın kızı Tigerous’u cezbetmek için tasarlanmış bir aşk büyüsü.

Hindistan’ın Tamil Nadu eyaletinde, Chennai’nin güneyindeki bir zirvede bulunan kayadan oyulmuş mağara tapınak, Mahishasuramardhini Mandapa! M.S. 7. yüzyılın sonlarında Pallava hanedanı tarafından inşa edilen tapınak, Hint kaya oyma mimarisinin örneklerinden biridir. 

Tapınağın farklı mimarisi kadar duvarlarındaki kabartmaları da dikkat çekiyor. Üç kabartmadan birinde yedi başlıklı yılan Adishesha’nın üzerinde uzanan Vishnu’yu, bir başkasında mağara tapınağı Durga’nın baş rabbi Durga’nın bizon başlı iblis Mahishasura’yı öldürüşünü ve üçüncünde ise  Şiva’nın bir heykeli tasvir ediliyor. Tapınak, 1984 yılından beri UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak kabul ediliyor.

Romanya’nın Timișoara kentindeki Fabric semtinde, 2 Ion Luca Caragiale Caddesi’nde bulunan Fabric Sinagogu, eski bir Neolog Yahudi cemaati ve sinagogudur. 

Lipót Baumhorn tarafından Mağribi Uyanışı, Gotik Uyanışı ve Rönesans Uyanışı tarz ögelerin karışımlarıyla 1899’da inşa edilmiştir. 2022 yılında ise Dünya Anıtlar Fonu’nca yüksek riskli kabul edilerek terk edilmiştir. 2024 yılında restore edilmesi planlanmış fakat hâlâ bahtına terk edilmiş durumda ve ayakta kalan kısımları ile bile tüm ihtişamıyla şahane görünüyor.

Polonya’nın Varşova kentinde bulunan Varşova Fotoplastikon, 1946’dan beri birebir yerde faaliyet gösteren bir tiyatro. Elbette alışılagelmiş tiyatro sahnelerinden bir epey farklı. 

Avrupa’nın en eski stereoskopik tiyatrosu olan Fotoplastikon, 24 sabit stereoskopik görüntüleme penceresine sahip. Ziyaretçilerine, 48 üç boyutlu stereo imaj dizisinde yer alan he bir resmi 15 saniye boyunca gösterir. Sahneler, izleyicileri uzak diyarlarda bir seyahate ya da temayla ilgili kaydedilmiş müzik art planıyla tarihi bir olayın yine canlandırılış anına götürür. 

Varşova Fotoplastikon, günümüzde ise Varşova Ayaklanması Müzesi’nde izleyicileriyle buluşuyor.

Myanmar’da Mandalay Bölgesi’nde yer alan antik bir kent olan Bagan’a güzel geldiniz. Bagan’ın en büyük tapınağı Dhammayangyi, Babası Alaungsithu ve ağabeyine suikast düzenleyerek tahta çıkan Kral Narathu tarafından inşa edildi. 

Bir Budist tapınağı olan Dhammayangyi, Ananda Tapınağı’na misal bir yapıya sahip ve 1167 ila 1170 devirlerinde inşa edildiği varsayım ediliyor.