Ağzımızdan Çıkan Hava Neden Hohlayınca Sıcak Üfleyince Soğuk Gelir?
Elimizi ısıtmak istediğimizde dudaklarımızı gevşeterek sıcak bir nefes veririz. Lakin sıcak çorbaya üflerken dudaklarımızı büzer, soğutmak isteriz. Birebir ağızdan çıkan bu iki farklı hava akımının sıcaklık hissi bu kadar değişiyorsa, ortada değişik bir fizikî sistem olmalı değil mi? Gerçekten nasıl olabiliyor? Gelin bakalım…
Kaynak 1, Kaynak 2
Önce en kolayından başlayalım: Bedenimiz neden sıcak hava üfler?
Cevap aslında epeyce kolay zira biz sıcak canlılarız. Beden sıcaklığımız ortamdan çoklukla daha yüksek olduğu için, dışarı verdiğimiz nefes de haliyle etrafa nazaran daha sıcak olur. Elimizi yaklaştırıp yavaşça nefes aldığımızda hissettiğimiz o sıcaklık, işte bu doğal sıcaklıktan kaynaklanır.
Özellikle dudaklarımızı gevşek bıraktığımızda ve nefesimizi direkt, yakın aralıktan verirsek, bu sıcak hava derimize daha ağır bir biçimde ulaşır. O yüzden elimize yanlışsız “haaa” dediğimizde güya minik bir ısıtıcı çalıştırmışız üzere hissederiz.
Ama neden dudaklarımızı büzüp “huuu” diye üfleyince hava birden soğuk geliyor?
Burada devreye ‘entrainment’ denen bir fizik kuralı giriyor. Dudaklarımızı büzdüğümüzde, dışarı çıkan hava dar bir jet akımı haline gelir. Bu jetin tam çıkış noktası aslında tekrar sıcaktır, lakin uzaklaştıkça etrafındaki soğuk havayı da beraberinde sürüklemeye başlar.
Bernoulli prensibine nazaran süratli hareket eden hava akımı, etrafında düşük basınç alanları oluşturur ve bu da soğuk havanın o akıma karışmasına sebep olur. Sonuç? Elimize ulaşan hava artık yalnızca ağzımızdan çıkan sıcak hava değildir, onunla karışmış ve serinlemiş bir hava kütlesidir.
Hava akımı nasıl oluyor da elimizi serinletiyor? Tam zıddı olması gerekmez miydi?
Aslında burada hissettiğimiz soğukluk da fizikî bir tesirle açıklanıyor. Ulusal Hava Servisi’ne nazaran, rüzgar bedenimizden yayılan ısıyı alıp götürür ve bu da bizi daha soğuk hissettirir. Süratli hareket eden hava, derimizden çıkan ısıyı daha süratli süpürdüğü için serinleme hissi verir.
Bu yüzden elimizi çok yakına getirmediğimiz sürece, ‘huuu’ diye üflediğimizde aslında elimizin üzerindeki ısıyı alıp götüren bir rüzgâr yaratmış oluruz. Tıpkı çorba soğutmak için üflediğimizde olduğu üzere, hava ısımızı da o formda taşıyıp götürür.
Aynı bedenden çıkan hava, sırf nasıl çıktığına bağlı olarak farklı hisler yaratabiliyor. Demek ki sıcak ya da soğuk olması, yalnızca bizim içimizle değil, onu nasıl dışa verdiğimizle de ilgili.
