8 Bin Kişiyi Sahte Bir Salgınla Kurtaran Doktorun Hikayesi: Eugene Lazowski
Savaş vakti kahramanlıklar bazen sessiz, görünmez ve tıbbi bir iğne ucunda yazılır. Polonyalı doktor Eugene Lazowski, tarihe ismini binlerce hayat kurtararak yazdıranlardan biri. Küçük bir kasabada başlayan bu tıbbi hile, Almanya’nın hijyen takıntısını zekice kullanan bir planın kesimiydi. Nazi askerleri tifüsten o denli korkuyordu ki test sonuçlarıyla oynanmış bir salgın bile onları geri püskürtmeye yetti. Lazowski, her ne kadar görünmez savaşlar vermiş olsa da gerisinde çok gerçek bir mucize bıraktı.
Kaynak 1, Kaynak 2
Her şey bir enjeksiyonla başladı ancak bu sıradan bir tedavi değildi.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Polonya, Nazi işgalindeyken doktor Eugene Lazowski bir seçim yaptı: Ya korkup sessiz kalacaktı ya da zekasını insanlık için kullanacaktı. Tıp fakültesinden arkadaşı Dr. Stanisław Matulewicz’in bir keşfini temel alarak, Proteus isimli bir bakteriyi kullanan Lazowski, sağlıklı insanlara bu bakteriyi enjekte etmeye başladı.
Bu sistem, bireylerin bedenlerinde tifüs hastalığına emsal reaksiyonlar yaratıyor ancak hastalığın kendisini taşımıyordu yani beşerler hasta değildi fakat testler onların hasta olduğunu gösteriyordu. Bu küçük lakin dahiyane müdahale ile kasabada geçersiz bir tifüs salgını başlatıldı ve Alman askerleri bölgeyi derhal karantinaya aldı. Sonuç? Yaklaşık 8 bin kişi, bu salgın sayesinde toplama kamplarına gönderilmekten kurtuldu.
Bu yalnızca bir hastalık oyunu değildi, ömür savaşıydı.
Lazowski’nin öyküsü sırf bu tıbbi aldatmacayla hudutlu değildi. Konutunun ardındaki Yahudi gettosuna gizlice ilaç ulaştırarak, tedaviye ulaşamayan yüzlerce insanın yardımına koştu. Üstelik bu yardımın bedeli ölümdü zira o devirde Polonyalıların Musevilere yardım etmesi idamla cezalandırılıyordu.
Fakat Lazowski için problem kolaydı. Ya insan kalacaktı ya da gözlerini kapatacaktı. O bir doktor olarak yeminini bozmadı, insanlık onurunu kaybetmedi ve vefatı göze alarak hayat dağıttı.
Savaştan sonra da durmadı, kıssası yıllar geçtikçe büyüdü.
1958’de Amerika’ya göç eden Lazowski, burada tıbbî mesleğine devam etti ve pediatri profesörü olarak yüzlerce öğrenci yetiştirdi. “Prywatna wojna” (Benim Özel Savaşım) ismini verdiği bir anı kitabı kaleme aldı ve hem savaşın hem de tıbbın karanlıkla nasıl baş edebileceğini anlattı.
2001 yılında hakkında bir belgesel çekilmeye başlandı, fakat tamamlandığına dair rastgele bir bilgi bulunmuyor. Yeniden de bu, Lazowski’nin öyküsünü silmeye yetmedi zira onun uğraşı, en çok da sessizce kurtardığı insanların hafızasında yaşamaya devam ediyor. 2006 yılında, kızıyla birlikte yaşadığı Oregon’da hayata gözlerini yumdu.
